بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
تَنزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ ﴿۱﴾
إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّینَ ﴿۲﴾
أَلَا لِلَّهِ الدِّینُ الْخَالِصُ وَالَّذِینَ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِیَاء مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِیُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى إِنَّ اللَّهَ یَحْکُمُ بَیْنَهُمْ فِی مَا هُمْ فِیهِ یَخْتَلِفُونَ
إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی مَنْ هُوَ کَاذِبٌ کَفَّارٌ ﴿۳﴾
لَوْ أَرَادَ اللَّهُ أَنْ یَتَّخِذَ وَلَدًا لَّاصْطَفَى مِمَّا یَخْلُقُ مَا یَشَاءُ سُبْحَانَهُ هُوَ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ ﴿۴﴾
خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ یُکَوِّرُ اللَّیْلَ عَلَى النَّهَارِ وَیُکَوِّرُ النَّهَارَ عَلَى اللَّیْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ کُلٌّ یَجْرِی لِأَجَلٍ مُسَمًّى
أَلَا هُوَ الْعَزِیزُ الْغَفَّارُ ﴿۵﴾
خَلَقَکُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَهٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنزَلَ لَکُم مِّنْ الْأَنْعَامِ ثَمَانِیَهَ أَزْوَاجٍ یَخْلُقُکُمْ فِی بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ خَلْقًا مِن بَعْدِ خَلْقٍ فِی
ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ ذَلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ لَهُ الْمُلْکُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ ﴿۶﴾
إِن تَکْفُرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنکُمْ وَلَا یَرْضَى لِعِبَادِهِ الْکُفْرَ وَإِن تَشْکُرُوا یَرْضَهُ لَکُمْ وَلَا تَزِرُ وَازِرَهٌ وِزْرَ أُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّکُم مَّرْجِعُکُمْ
فَیُنَبِّئُکُم بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿۷﴾
وَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِیبًا إِلَیْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَهً مِّنْهُ نَسِیَ مَا کَانَ یَدْعُو إِلَیْهِ مِن قَبْلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَندَادًا لِّیُضِلَّ عَن سَبِیلِهِ
قُلْ تَمَتَّعْ بِکُفْرِکَ قَلِیلًا إِنَّکَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ ﴿۸﴾
أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاء اللَّیْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا یَحْذَرُ الْآخِرَهَ وَیَرْجُو رَحْمَهَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَالَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ إِنَّمَا یَتَذَکَّرُ
أُوْلُوا الْأَلْبَابِ ﴿۹﴾
قُلْ یَا عِبَادِ الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّکُمْ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هَذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَهٌ وَأَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَهٌ إِنَّمَا یُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُم بِغَیْرِ حِسَابٍ ﴿۱۰﴾
قُلْ إِنِّی أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّینَ ﴿۱۱﴾
وَأُمِرْتُ لِأَنْ أَکُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِینَ ﴿۱۲﴾
قُلْ إِنِّی أَخَافُ إِنْ عَصَیْتُ رَبِّی عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ ﴿۱۳﴾
قُلِ اللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصًا لَّهُ دِینِی ﴿۱۴﴾
فَاعْبُدُوا مَا شِئْتُم مِّن دُونِهِ قُلْ إِنَّ الْخَاسِرِینَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِیهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَهِ أَلَا ذَلِکَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ ﴿۱۵﴾
لَهُم مِّن فَوْقِهِمْ ظُلَلٌ مِّنَ النَّارِ وَمِن تَحْتِهِمْ ظُلَلٌ ذَلِکَ یُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبَادَهُ یَا عِبَادِ فَاتَّقُونِ ﴿۱۶﴾
وَالَّذِینَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَن یَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَى فَبَشِّرْ عِبَادِ ﴿۱۷﴾
الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئِکَ الَّذِینَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُوْلَئِکَ هُمْ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ ﴿۱۸﴾
أَفَمَنْ حَقَّ عَلَیْهِ کَلِمَهُ الْعَذَابِ أَفَأَنتَ تُنقِذُ مَن فِی النَّارِ ﴿۱۹﴾
لَکِنِ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِّن فَوْقِهَا غُرَفٌ مَّبْنِیَّهٌ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَعْدَ اللَّهِ لَا یُخْلِفُ اللَّهُ الْمِیعَادَ ﴿۲۰﴾
أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَلَکَهُ یَنَابِیعَ فِی الْأَرْضِ ثُمَّ یُخْرِجُ بِهِ زَرْعًا مُّخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ ثُمَّ یَهِیجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ یَجْعَلُهُ
حُطَامًا إِنَّ فِی ذَلِکَ لَذِکْرَى لِأُوْلِی الْأَلْبَابِ ﴿۲۱﴾
أَفَمَن شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِّن رَّبِّهِ فَوَیْلٌ لِّلْقَاسِیَهِ قُلُوبُهُم مِّن ذِکْرِ اللَّهِ أُوْلَئِکَ فِی ضَلَالٍ مُبِینٍ ﴿۲۲﴾
اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِیثِ کِتَابًا مُّتَشَابِهًا مَّثَانِیَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِینُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَى ذِکْرِ اللَّهِ ذَلِکَ هُدَى
اللَّهِ یَهْدِی بِهِ مَنْ یَشَاءُ وَمَن یُضْلِلْ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ ﴿۲۳﴾
أَفَمَن یَتَّقِی بِوَجْهِهِ سُوءَ الْعَذَابِ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَقِیلَ لِلظَّالِمِینَ ذُوقُوا مَا کُنتُمْ تَکْسِبُونَ ﴿۲۴﴾
کَذَّبَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ فَأَتَاهُمْ الْعَذَابُ مِنْ حَیْثُ لَا یَشْعُرُونَ ﴿۲۵﴾
فَأَذَاقَهُمُ اللَّهُ الْخِزْیَ فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا وَلَعَذَابُ الْآخِرَهِ أَکْبَرُ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ ﴿۲۶﴾
وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِی هَذَا الْقُرْآنِ مِن کُلِّ مَثَلٍ لَّعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ ﴿۲۷﴾
قُرآنًا عَرَبِیًّا غَیْرَ ذِی عِوَجٍ لَّعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ ﴿۲۸﴾
ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَّجُلًا فِیهِ شُرَکَاء مُتَشَاکِسُونَ وَرَجُلًا سَلَمًا لِّرَجُلٍ هَلْ یَسْتَوِیَانِ مَثَلًا الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لَا یَعْلَمُونَ ﴿۲۹﴾
إِنَّکَ مَیِّتٌ وَإِنَّهُم مَّیِّتُونَ ﴿۳۰﴾
ثُمَّ إِنَّکُمْ یَوْمَ الْقِیَامَهِ عِندَ رَبِّکُمْ تَخْتَصِمُونَ ﴿۳۱﴾
فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن کَذَبَ عَلَى اللَّهِ وَکَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جَاءهُ أَلَیْسَ فِی جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْکَافِرِینَ ﴿۳۲﴾
وَالَّذِی جَاء بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ أُوْلَئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ ﴿۳۳﴾
لَهُم مَّا یَشَاءُونَ عِندَ رَبِّهِمْ ذَلِکَ جَزَاء الْمُحْسِنِینَ ﴿۳۴﴾
لِیُکَفِّرَ اللَّهُ عَنْهُمْ أَسْوَأَ الَّذِی عَمِلُوا وَیَجْزِیَهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ الَّذِی کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿۳۵﴾
أَلَیْسَ اللَّهُ بِکَافٍ عَبْدَهُ وَیُخَوِّفُونَکَ بِالَّذِینَ مِن دُونِهِ وَمَن یُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ ﴿۳۶﴾
وَمَن یَهْدِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن مُّضِلٍّ أَلَیْسَ اللَّهُ بِعَزِیزٍ ذِی انتِقَامٍ ﴿۳۷﴾
وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَیَقُولُنَّ اللَّهُ قُلْ أَفَرَأَیْتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ إِنْ أَرَادَنِیَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ کَاشِفَاتُ
ضُرِّهِ أَوْ أَرَادَنِی بِرَحْمَهٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِکَاتُ رَحْمَتِهِ قُلْ حَسْبِیَ اللَّهُ عَلَیْهِ یَتَوَکَّلُ الْمُتَوَکِّلُونَ ﴿۳۸﴾
قُلْ یَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَى مَکَانَتِکُمْ إِنِّی عَامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ ﴿۳۹﴾
مَن یَأْتِیهِ عَذَابٌ یُخْزِیهِ وَیَحِلُّ عَلَیْهِ عَذَابٌ مُّقِیمٌ ﴿۴۰﴾
إِنَّا أَنزَلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ لِلنَّاسِ بِالْحَقِّ فَمَنِ اهْتَدَى فَلِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا یَضِلُّ عَلَیْهَا وَمَا أَنتَ عَلَیْهِم بِوَکِیلٍ ﴿۴۱﴾
اللَّهُ یَتَوَفَّى الْأَنفُسَ حِینَ مَوْتِهَا وَالَّتِی لَمْ تَمُتْ فِی مَنَامِهَا فَیُمْسِکُ الَّتِی قَضَى عَلَیْهَا الْمَوْتَ وَیُرْسِلُ الْأُخْرَى إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ فِی
ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ ﴿۴۲﴾
أَمِ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ شُفَعَاء قُلْ أَوَلَوْ کَانُوا لَا یَمْلِکُونَ شَیْئًا وَلَا یَعْقِلُونَ ﴿۴۳﴾
قُل لِّلَّهِ الشَّفَاعَهُ جَمِیعًا لَّهُ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ثُمَّ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ ﴿۴۴﴾
وَإِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَهِ وَإِذَا ذُکِرَ الَّذِینَ مِن دُونِهِ إِذَا هُمْ یَسْتَبْشِرُونَ ﴿۴۵﴾
قُلِ اللَّهُمَّ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ عَالِمَ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَهِ أَنتَ تَحْکُمُ بَیْنَ عِبَادِکَ فِی مَا کَانُوا فِیهِ یَخْتَلِفُونَ ﴿۴۶﴾
وَلَوْ أَنَّ لِلَّذِینَ ظَلَمُوا مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا وَمِثْلَهُ مَعَهُ لَافْتَدَوْا بِهِ مِن سُوءِ الْعَذَابِ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَبَدَا لَهُم مِّنَ اللَّهِ مَا لَمْ یَکُونُوا یَحْتَسِبُونَ ﴿۴۷﴾
وَبَدَا لَهُمْ سَیِّئَاتُ مَا کَسَبُوا وَحَاقَ بِهِم مَّا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُون ﴿۴۸﴾
فَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ ضُرٌّ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلْنَاهُ نِعْمَهً مِّنَّا قَالَ إِنَّمَا أُوتِیتُهُ عَلَى عِلْمٍ بَلْ هِیَ فِتْنَهٌ وَلَکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لَا یَعْلَمُونَ ﴿۴۹﴾
قَدْ قَالَهَا الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ فَمَا أَغْنَى عَنْهُم مَّا کَانُوا یَکْسِبُونَ ﴿۵۰﴾
فَأَصَابَهُمْ سَیِّئَاتُ مَا کَسَبُوا وَالَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْ هَؤُلَاء سَیُصِیبُهُمْ سَیِّئَاتُ مَا کَسَبُوا وَمَا هُم بِمُعْجِزِینَ ﴿۵۱﴾
أَوَلَمْ یَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن یَشَاءُ وَیَقْدِرُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ ﴿۵۲﴾
قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَهِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ﴿۵۳﴾
وَأَنِیبُوا إِلَى رَبِّکُمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ مِن قَبْلِ أَن یَأْتِیَکُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ ﴿۵۴﴾
وَاتَّبِعُوا أَحْسَنَ مَا أُنزِلَ إِلَیْکُم مِّن رَّبِّکُم مِّن قَبْلِ أَن یَأْتِیَکُمُ العَذَابُ بَغْتَهً وَأَنتُمْ لَا تَشْعُرُونَ ﴿۵۵﴾
أَن تَقُولَ نَفْسٌ یَا حَسْرَتَى علَى مَا فَرَّطتُ فِی جَنبِ اللَّهِ وَإِن کُنتُ لَمِنَ السَّاخِرِینَ ﴿۵۶﴾
أَوْ تَقُولَ لَوْ أَنَّ اللَّهَ هَدَانِی لَکُنتُ مِنَ الْمُتَّقِینَ ﴿۵۷﴾
أوْ تَقُولَ حِینَ تَرَى الْعَذَابَ لَوْ أَنَّ لِی کَرَّهً فَأَکُونَ مِنَ الْمُحْسِنِینَ ﴿۵۸﴾
بلَى قَدْ جَاءتْکَ آیَاتِی فَکَذَّبْتَ بِهَا وَاسْتَکْبَرْتَ وَکُنتَ مِنَ الْکَافِرِینَ ﴿۵۹﴾
وَیَوْمَ الْقِیَامَهِ تَرَى الَّذِینَ کَذَبُواْ عَلَى اللَّهِ وُجُوهُهُم مُّسْوَدَّهٌ أَلَیْسَ فِی جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْمُتَکَبِّرِینَ ﴿۶۰﴾
وَیُنَجِّی اللَّهُ الَّذِینَ اتَّقَوا بِمَفَازَتِهِمْ لَا یَمَسُّهُمُ السُّوءُ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿۶۱﴾
اللَّهُ خَالِقُ کُلِّ شَیْءٍ وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ وَکِیلٌ ﴿۶۲﴾
لهُ مَقَالِیدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالَّذِینَ کَفَرُوا بِآیَاتِ اللَّهِ أُوْلَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿۶۳﴾
قُلْ أَفَغَیْرَ اللَّهِ تَأْمُرُونِّی أَعْبُدُ أَیُّهَا الْجَاهِلُونَ ﴿۶۴﴾
وَلَقَدْ أُوحِیَ إِلَیْکَ وَإِلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکَ لَئِنْ أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ وَلَتَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ ﴿۶۵﴾
بَلِ اللَّهَ فَاعْبُدْ وَکُن مِّنْ الشَّاکِرِینَ ﴿۶۶﴾
وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَالْأَرْضُ جَمِیعًا قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَالسَّماوَاتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا یُشْرِکُونَ ﴿۶۷﴾
وَنُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَمَن فِی الْأَرْضِ إِلَّا مَن شَاء اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخْرَى فَإِذَا هُم قِیَامٌ یَنظُرُونَ ﴿۶۸﴾
وَأَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا وَوُضِعَ الْکِتَابُ وَجِیءَ بِالنَّبِیِّینَ وَالشُّهَدَاء وَقُضِیَ بَیْنَهُم بِالْحَقِّ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿۶۹﴾
وَوُفِّیَتْ کُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَا یَفْعَلُونَ ﴿۷۰﴾
وَسِیقَ الَّذِینَ کَفَرُوا إِلَى جَهَنَّمَ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاؤُوهَا فُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ یَأْتِکُمْ رُسُلٌ مِّنکُمْ یَتْلُونَ عَلَیْکُمْ آیَاتِ رَبِّکُمْ
وَیُنذِرُونَکُمْ لِقَاء یَوْمِکُمْ هَذَا قَالُوا بَلَى وَلَکِنْ حَقَّتْ کَلِمَهُ الْعَذَابِ عَلَى الْکَافِرِینَ ﴿۷۱﴾
قِیلَ ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَکَبِّرِینَ ﴿۷۲﴾
وَسِیقَ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّهِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاؤُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَیْکُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِینَ ﴿۷۳﴾
وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّهِ حَیْثُ نَشَاء فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِینَ ﴿۷۴﴾
وَتَرَى الْمَلَائِکَهَ حَافِّینَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَقُضِیَ بَیْنَهُم بِالْحَقِّ وَقِیلَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿۷۵﴾
ترجمه سوره زمر
به نام خداوند بخشنده مهربان
کتاب ازجانب خداوند باعزت حکیم نازل شده است. ﴿۱﴾
قطعا” ما کتاب را به حق برتو نازل کردیم . پس خداوند را بندگی کن. برای او دین را خالص کن. ﴿۲﴾
آگاه باشید که دین خالص برای خداوند است و کسانی که به غیر از او سرپرستانی را اختیار کردند، می گویند:” ما آنها را
نمی پرستیم، جز برای آنکه ما را به مقام و منزلت در نزد خداوند نزدیک کنند. قطعا” خداوند بین آنها در مورد چیزی که
اختلاف دارند، حکم خواهد کرد. قطعا” شخص دروغ گوئی که زیاد پنهان کاری می کند، را هدایت نمی کند . ﴿۳﴾
اگر خداوند میخواست که فرزندی را اختیار کند، حتما” از مخلوقاتش آنکه را می خواست، برمی گزید. او پاک ومنزه است.
او خداوند یکتای انتقام گیرنده است. ﴿۴﴾
آسمانها و زمین را به حق خلق کرد. از یک سمت شب بر روز وارد می شود واز یک سمت روز بر شب وارد می شود و
خورشید وماه را مسخر کرد. همه تا مدت معینی در حرکت می باشند. آگاه باشید که او عزیزی آمرزنده است. ﴿۵﴾
شما را از یک نفس آفرید. سپس از آن همسر آن را قرار داد و از چهارپایان ۸ جفت را برای شما نازل کرد. شما را در
شکمهای مادرانتان در طی سه مرحله در تاریکی های سه گانه خلق می کند. این خداوند شما ست که پروردگار شما می باشد.
حکومت برای اوست. خدائی جز او نیست. پس چرا رویگردان می شوید؟﴿۶﴾
اگر کفر بورزید، پس قطعا” خداوند از شما بی نیاز است و برای بندگانش کفر را راضی نمی شود و اگر شکرگزاری کنید،
از شما راضی می شود و کسی بار کس دیگر را بردوش نخواهدکشید. سپس بازگشت شما به سوی پروردگارتان می باشد.
پس شما را از اعمالتان آگاه می کند. قطعا” او به آنچه که در ذهن ها می باشد، آگاه است. ﴿۷﴾
وهنگامی که به انسان آسیب جدی رسید، پروردگارش را خواند، درحالیکه به سوی او توبه کرده بود. پس هنگامی که
خداوند نعمتهای خود را به او عطا کرد، آنچه را که قبلا” (فقط) از او می خواست، فراموش کرد و برای خداوند همتا قرار
داد، تا از راهش گمراه کند. بگو: با کفرت کمی از زندگی دنیا بهره مند شو. قطعا” تو از اهل جهنم می باشی. ﴿۸﴾
آیا کسی است که خودش در اوقات شب با سجده وقیام، نماز بخواند، از آخرت بترسد وامید به رحمت پروردگارش داشته
باشد؟ بگو:” آیا کسانی که می دانند وکسانی که نمی دانند، یکسان می باشند؟” قطعا” صاحبان عقل پند می گیرند . ﴿۹﴾
بگو:” ای بندگانی که ایمان آوردید، از پروردگارتان بترسید. برای کسانی که در این دنیا خوبی کردند، خوبی می باشد و
زمین خداوند وسیع است. قطعا” پاداش صابران به آنها به صورت کامل بدون حساب داده خواهد شد . “﴿۱۰﴾
بگو:” قطعا” من امر شده ام که خداوند را بندگی کنم، برای او دین را خالص کنم .” ﴿۱۱﴾
و امر شده ام که اولین مسلمان باشم. ﴿۱۲﴾
بگو:” قطعا” من ترس دارم که پروردگارم را به خاطر عذاب روز بزرگ نافرمانی کنم.” ﴿۱۳﴾
بگو:” خداوند را بندگی می کنم. برای او دینم را خالص می کنم. “﴿۱۴﴾
پس هر آنچه می خواهید، از غیر او را بندگی کنید. بگو:” قطعا” زیانکاران کسانی هستند که خودشان و خانواده شان در
روز قیامت زیانکار شدند. آگاه باشید که آن همان زیانکاری آشکار است . ﴿۱۵﴾
آتش از بالای سر آنها واز زیر آنها بر آنها سایه انداخته است. خداوند با آن بندگانش را می ترساند. ای بندگان، پس ازمن
بترسید. ﴿۱۶﴾
و کسانی که ازاطاعت و بندگی طاغوت دوری کردند و به سوی خداوند بازگشتند، برای آنها بشارت می باشد. پس به بندگان
بشارت بده….. ﴿۱۷﴾
کسانی که گفتار را می شنوند، پس از بهترین آن اطاعت می کنند. آنها کسانی هستند که خداوند آنها را هدایت کرده است
وآنها خودشان صاحبان عقل هستند . ﴿۱۸﴾
آیا برای کسی که بر او کلمه عذاب محقق شده است، آیا پس تو کسی که در آتش هست را خلاصی داده و نجات می بخشی؟ ﴿۱۹﴾
لیکن کسانی که از پروردگارشان ترسیدند، از بالای آن برای آنها غرفه هائی می باشد. غرفه ها ئی بنا شده اند که از زیر آن
نهرهائی جاری می باشد .این وعده خداوند است. خداوند در وعده گاه تخلفی نمی کند . ﴿۲۰﴾
آیا ندیده ای که قطعا” خداوند از آسمان آب را نازل کرده است؟ پس با آن چشمه های بزرگ آب را پدید آورد، که با آن
زراعت را که رنگهای مختلفی دارد، پدید می آورد. سپس خشک میکند. پس آنرا زرد می بینی. سپس آن را پوسیده می کند.
قطعا” در این بطورحتم یادآوری برای صاحبان عقل می باشد . ﴿۲۱﴾
آیا پس کسی هست که خداوند سینه او را برای اسلام فراخ کرده باشد؟ پس او بر نوری از جانب پروردگارش می باشد. پس
وای برکسانی که قلبهای آنها از یاد خداوند تاریک می باشد. آنها در گمراهی آشکاری می باشند. ﴿۲۲﴾
خداوند بهترین سخن را درکتابی که مطالب مشابه در قسمتهای مختلف آن آمده است، نازل کرد که از آن موهای بدن کسانی
که از پروردگارشان می ترسند، سیخ و مورمور می شود. سپس بدنشان وقلبشان با یاد خداوند نرم می شود. این هدایت
خداوند است. با آن هرکس را که بخواهد، هدایت می کند و کسی که خداوند گمراه کند، پس برای او هدایت کننده ای
نمی باشد. ﴿۲۳﴾
آیا پس کسی که پرهیزکار می باشد، بدی عذاب روز قیامت به صورتش می رسد؟ و به ظالمان گفته شد: ” آنچه کسب
کرده اید، بچشید.” ﴿۲۴﴾
کسانی که قبل از آنها بودند، تکذیب کردند. پس آنطوری که فکر آن را نمی کردند، برای آنها عذاب آمد. ﴿۲۵﴾
پس خداوند در زندگی دنیا خواری را به آنها چشاند واگر می دانستند، حتما” عذاب آخرت بزرگتر است. ﴿۲۶﴾
وقطعا” در این قرآن برای مردم هر مثلی زدیم، تا شاید آنها پند گیرند . ﴿۲۷﴾
قرآنی عربی بدون هیچ کجی، تا شاید آنها پرهیزکاری کنند . ﴿۲۸﴾
خداوند مثال مردی را زده است که با کسانی که در کار یا مال با او شریک هستند، با یکدیگر بدخلقی و مخالفت می کنند و
مثال مردی که با بیع سلم، از مرد دیگری، پیش خرید می کند. آیا با یکدیگر یکسان هستند؟ سپاس و تشکر مخصوص
خداوند است. بلکه اینگونه است که اکثر آنها نمی دانند . ﴿۲۹﴾
قطعا” تو خواهی مرد وقطعا” آنها خواهند مرد . ﴿۳۰﴾
سپس قطعا” شما در روز قیامت در نزد پروردگارتان با یکدیگر خصومت خواهید کرد . ﴿۳۱﴾
پس چه کسی ظالمتر از کسی می باشد که به خداوند نسبت دروغ داده و آن هنگام که با صدق و راستی مواجه شد، آن را
تکذیب کرد؟ آیا در جهنم، جا برای کافرین نیست؟ ﴿۳۲﴾
وکسی که با صدق ودرستی آمد و آن را تصدیق وتائید کرد، از جمله کسانی می باشد که پرهیزکار می باشند . ﴿۳۳﴾
آنچه در نزد پروردگارشان می خواهند، برای آنها فراهم است. این پاداش نیکوکاران است. ﴿۳۴﴾
خداوند بدترین اعمالی که از آنها سر زده باشد، می پوشاند و پاداش آنها را بهتراز اعمالی که انجام داده اند، می دهد . ﴿۳۵﴾
آیا خداوند برای بنده اش کافی نیست و تورا از کسانی غیر از او می ترسانند و کسی را که خداوند گمراه کند، برای او
هیچ هدایت کننده ای نمی باشد . ﴿۳۶﴾
و کسی را که خداوند هدایت کند، برای او هیچ گمراه کننده ای نمی باشد. آیا خداوند، انتقام گیرنده باعزت نمی باشد؟﴿۳۷﴾
واگر از آنها بپرسی:” چه کسی آسمانها وزمین را خلق کرده است؟”، حتما” می گویند : ” خداوند”. بگو:” آیا پس آنچه
غیر از خداوند می خوانید را دیده اید؟ اگر خداوند بخواهد که به من بدی برسد، آیا آنها می توانند، بدی او را دور کنند یا
اگر اراده کند که رحمتی به من برسد، آیا می توانند جلوی رحمت او را بگیرند؟” بگو:” خداوند، برای من کافی می باشد.
توکل کنندگان بر او توکل می کنند .” ﴿۳۸﴾
بگو :” ای قوم درجایگاهتان انجام دهید. من هم انجام می دهم. پس بزودی خواهید دانست. “﴿۳۹﴾
کسی که عذاب، او را فراگیرد، او را خوار می کند و بر او عذابی که ماندگار است، واقع می شود . ﴿۴۰﴾
قطعا” ما بر تو کتاب را برای مردم به حق نازل کردیم. پس کسی که هدایت شد، پس برای نفس خودش می باشد و کسی
که گمراه شد، پس قطعا” برآن نفس گمراه می شود و تو بر آنها وکیل نمی باشی . ﴿۴۱﴾
خداوند، تمامی جان افراد را چه در هنگام مرگ و چه در هنگام خواب می گیرد. پس جان کسانی را که مرگ آنها فرا
رسیده است، نگه می دارد و جان دیگری را که مرگ آن فرا نرسیده است، تا مدت معین می فرستد. قطعا” در این بطور
حتم نشانه هائی برای کسانی می باشد که فکر می کنند . ﴿۴۲﴾
آیا غیر از خداوند برای خود شفاعت کننده اختیار کرده اند؟ بگو:” حتی اگر(بتها) مالک چیزی نباشند و فکر نکنند؟”﴿۴۳﴾
بگو :”همه شفاعت برای خداوند است. حکومت آسمانها و زمین برای اوست. سپس بسوی او برگردانده می شوید.” ﴿۴۴﴾
وهنگامی که یاد می شود، خداوند یکتا می باشد، قلوب کسانی که به آخرت ایمان ندارند، ناخوش می شود و هنگامی که
کسانی غیر از او یاد می شوند، در آن هنگام آنها خوشحال می شوند . ﴿۴۵﴾
بگو:” خداوندا ای خالق آسمانها و زمین، عالم به نهان وآشکار، تو بین بندگانت در مورد اختلافاتشان حکم می کنی .” ﴿۴۶﴾
واگر بطور قطع برای کسانی که ظلم کردند، همه آنچه که در زمین است ومثل آن هم همراه آن برای آنها باشد، حتما” آن
را می دهند تا خود را از بدی عذاب روز قیامت خلاص کنند و ازجانب خداوند آنچه راکه فکر آن را نمی کردند، برایشان
آشکار و معلوم می شود . ﴿۴۷﴾
و بدیهائی که کسب کرده بودند، برای آنها آشکار ومعلوم شد وحقیقت آن چیزی را که مسخره می کردند، برایشان مشخص
شد . ﴿۴۸﴾
پس هنگامی که ضرر وسختی به انسان رسید، ما را صدا زد. سپس هنگامیکه نعمتی را که از جانب ما می باشد، در
اختیار او قرار دادیم، گفت:” قطعا” آن از روی علم و دانش بدست آورده ام.” بلکه آن آزمایش است و لیکن اکثر آنها
نمی دانند . ﴿۴۹﴾
قطعا” کسانی که قبل از آنها بوده اند، آن را گفته اند. پس آنچه که کسب کردند، آنها را بی نیاز نکرد . ﴿۵۰﴾
پس بدیهای آنچه را که کسب کردند، به آنها رسید و کسانی از آنها که ظلم کردند، بزودی بدیهای آنچه را که کسب
کرده اند، به آنها می رسد و آنها نمی توانند، مانع شوند . ﴿۵۱﴾
آیا ندانسته اند، قطعا” خداوند روزی را برای هرکس که بخواهد، گسترش می دهد و تنگ می کند. قطعا” در این بطور حتم
نشانه هائی برای کسانی می باشد که ایمان دارند . ﴿۵۲﴾
به آن بندگان من که بر نفس خود اسراف کرده اند، بگو:” از رحمت خدا ناامید نشوید. قطعا” خداوند همه گناهها را
می آمرزد. قطعا” او آمرزنده معهربان است . ﴿۵۳﴾
به سوی پروردگارتان توبه و بازگشت کنید و قبل از آنکه برای شما عذاب بیاید، تسلیم او شوید. سپس یاری نمی شوید . ﴿۵۴﴾
و از بهترین چیزی که برشما از جانب پروردگارتان نازل شده است تبعیت کنید، قبل از آنکه عذاب ناگهانی برای شما بیاید
و شما نمی فهمید . ﴿۵۵﴾
اینکه فردی بگوید:” ای وای برمن، برای اهمال کاریها و کوتاهی هائی که در پیشگاه خداوند کردم و اینکه حتما” از
مسخره کنندگان بودم . ” ﴿۵۶﴾
یا بگوید:” بطورقطع اگر خداوند مرا هدایت می کرد، حتما” از پرهیزکاران بودم . “﴿۵۷﴾
یا درحین دیدن عذاب بگوید :”قطعا” اگر امکان پاک کردن خود را داشته باشم، پس از نیکوکاران می باشم .” ﴿۵۸﴾
آری . قطعا” آیات من نزد تو آمد پس ان را تکذیب کردی و تکبر کردی و از کافرین بودی . ﴿۵۹﴾
و روز قیامت، کسانی که به خداوند نسبت دروغ دادند، می بینی که صورتشان سیاه شده است. آیا در جهنم جایگاهی برای
متکبران نیست؟ ﴿۶۰﴾
و خداوند کسانی را که پرهیزکاری کردند، نجات می دهد . بخاطر آنکه به جایگاه رستگاری و کامیابی رسیده اند، هیچ بدی
به آنهانمی رسد و آنها اندوهگین نمی شوند . ﴿۶۱﴾
خداوند خالق همه چیز می باشد و او برهرچیزی وکالت دارد . ﴿۶۲﴾
کلیدهای آسمانها و زمین برای اوست و کسانی که به آیات خداوند کفر ورزیدند ، آنها همان ریانکاران می باشند . ﴿۶۳﴾
ای جاهلان، آیا به من امر می کنید که غیر از خداوند را بندگی کنم؟﴿۶۴﴾
و بطور قطع به تو وبه کسانی که قبل از تو بوده اند، وحی شده است که اگر شرک بورزی، حتما”اعمالت باطل شده وبه هدر
می رود و حتما” از زیانکاران خواهی بود . ﴿۶۵﴾
پس بجای آن، خداوند را بندگی کن و از شکرگزاران باش. ﴿۶۶﴾
و قدر ومنزلت خداوند را آنطور که شایسته او است، ندانستند و در روز قیامت زمین بطور کامل در تصرف او می باشد و
آسمانها به دست او بهم پیچیده است . اوپاک و منزه است و بلند مرتبه است، از آنچه شریک می گیرند. ﴿۶۷﴾
و در صور دمیده می شود. پس هرآنچه در آسمانها وهرآنچه در زمین است، با شنیدن آواز سخت، بیهوش می گردند، جز
آنکه خدا بخواهد. سپس بار دیگر در صور دمیده می شود. پس در آن هنگام آنها ایستاده نگاه می کنند. ….. ﴿۶۸﴾
واز سمت شرق، زمین با نور پروردگارش منور می شود و نوشته گذاشته می شود و پیامبران و شهداء آورده می شوند
و بین آنها به حق قضاوت می شود و آنها مورد ظلم قرار نمی گیرند . ﴿۶۹﴾
وبصورت تمام وکمال هر نفسی هرکاری که کرده است ، به او داده می شود و او(خداوند) به آنچه که انجام می دهند ،
آگاهتر است . ﴿۷۰﴾
وکسانی که کافر شدند، به سوی جهنم به صورت گروهای متفرق سوق داده شدند. وقتیکه به آن رسیدند، درهایش باز شد و
فرشتگانی که خزینه دار آن بودند، به آنها گفتند:” آیا از خودتان پیامبرانی نیامد که بر شما آیات پروردگارتان را بخوانند
و شما را از دیدن این روزی که با آن مواجهه هستید، بترسانند؟” گفتند:” بله” ولیکن کلمه عذاب برکافرین محقق شد . ﴿۷۱﴾
گفته شد:” از دربهای جهنم وارد شوید. درحالیکه در آن جاودانه می باشید.” پس جایگاه متکبران بد می باشد . ﴿۷۲﴾
و کسانی که تقوای پروردگارشان را رعایت کردند، به سوی بهشت به صورت گروههای متفرق سوق داده شدند. وقتیکه به
آن رسیدند و درهایش باز شد و فرشتگانی که خزینه دار آن بودند، به آنها گفتند:”سلام برشما، درمان شدید وشفا یافتید.
پس برای همیشه داخل آن شوید .” ﴿۷۳﴾
وگفتند:” سپاس وتشکر مخصوص خداوندی است که به ما وعده راست داد و ما وارث زمینی مورد دلخواه در بهشت شدیم.
پس پاداش عاملان خوب می باشد . ﴿۷۴﴾
و فرشتگانی را که دور عرش را احاطه کرده اند، می بینی که تسبیح حمد پروردگارشان را می کنند وبین آنها به حق
قضاوت شد و گفته شد:” سپاس وتشکر مخصوص خداوند پروردگار جهانیان می باشد . ” ﴿۷۵﴾
توضیح آیات سوره زمر
آیات: ۲و۱
این آیات در مورد قرآن می باشد .
آیات: ۳و۲
این آیات در مورد تبعیت ازدین اسلام می باشد و به نکات ذیل اشاره می کند:
- قرآن به عنوان کتاب دین اسلام، به حق می باشد .
- باید در اطاعت از خداوند و تبعیت از او اخلاص داشت .
- کسانی که سرپرستانی غیراز خداوند اختیار می کنند واز آنها تبعیت می کنند، با قصد و نیت رسیدن به قرب الهی می باشد.
- خداوند در قیامت در باره اختلاف آنها در پرستش خدای یگانه ، حکم خواهد کرد.
- خداوند دروغگویانی که بسیار پنهان کاری می کنند، را هدایت نمی کند .
آیات: ۶-۴
این آیات در مورد یکتا بودن خداوند است و به آفرینش آسمانها وزمین ، شب وروز، خورشید و ماه ، انسان وچهارپایان
اشاره می کند .
خداوند ، پروردگار عالم است و حکومت آسمانها و زمین از آن اوست .
این سوال مطرح است که با وجود این همه آیات، چرا برای او شریک می گیرند؟
آیات: ۱۷-۷
این آیات در مورد بندگی خداوند است وبه نکات ذیل اشاره می کند:
- خداوند به عبادت بندگان نیازی ندارد.
- خداوند از کافرین ومشرکان راضی نمی باشد .
- شکرگزاری موجب رضایت خداوند می شود .
- هرکسی مسئول اعمال خودش می باشد .
- همه بسوی خداوند باز می گردند.
- در آخرت همه از اعمال خود آگاهی می یابند .
- خداوند از ذهن بندگانش آگاهی دارد .
- وقتی که به انسان مصیبت و گرفتاری می رسد، خدا را از ته قلب می خواند ووقتی که خداوند حاجت او را برآورده کرد، طغیان وسرکشی می کند و برای او شریک می گیرد و دیگران را هم گمراه می کند .
- بهره مندی کافر از دنیا فقط به اندازه عمر دنیائی می باشد ودر آخرت اهل جهنم می باشد .
- صاحبان عقل وخرد در اطاعت وفرمانبرداری از خداوند شبها نماز می خوانند وامید به رحمت خداوند دارند .
- دانا ونادان با هم یکسان نیستند .
- وظیفه بندگان، پرهیزکاری کردن واطاعت از خداوند است.
- کسانی که خوبی کنند، در همین دنیا خوبی می بینند .
- زمین خدا برای خوبی کردن در آن بسیار وسعت دارد .
- خداوند پاداش صابران را کامل و بدون حساب وکتاب می دهد .
- باید در بندگی خداوند و تبعیت از دین او خالص بود و رسول خدا(ص) اینچنین بود .
- رسول مکرم اسلام، اولین کسی بود که خود را تسلیم خداوند کرد .
- او خود با آنکه رسول خدا بود، از عذاب آخرت می ترسید.
- او وظیفه داشت که اخلاص خود را در بندگی خداوند به مردم اعلام کند .
- انسان در بندگی کردن آزاد است .
- زیانکار واقعی کسی است که خود وخانواده اش در قیامت زیانکار می شوند. جایگاه آنها در آتش جهنم است .
- این هشدار خداوند به بندگانش برای ترس از جهنم و لزوم پرهیزکاری کردن است .
- کسانی که از طاغوت دوری کردند و بسوی خداوند بازگشتند، برای آنها بشارت می باشد .
آیه:۱۸
این آیه بیان می کند که صاحبان عقل چه خصوصیتی دارند.
خداوند، صاحبان عقل را هدایت می کند .
آیات: ۲۰و۱۹
این آیات اهل بهشت واهل جهنم را با هم مقایسه می کند .
کسی نمی تواند اهل جهنم را از آتش جهنم خلاص کند .
اهل بهشت در مکانی مشرف بر جهنم بوده و می توانند که اهل جهنم را ببینند .
آیه:۲۱
این آیه تقدیر آفرینش گیاهان را بیان می کند که آب باعث رشد ونمو آنها شده ودر نهایت گیاه، خشک شده و زرد و پوسیده
می شود .
صاحبان عقل به این موضوع توجه می کنند .
آیات: ۲۶-۲۲
این آیات به مقایسه هدایت یافتگان و گمراهان می پردازد:
هدایت یافتگان:
- نور خداوند در وجود آنها باعث هدایت آنها می شود .
- با خواندن قرآن، دل آنها نرم می شود .
- کسی که پرهیزکار باشد، عذاب جهنم به او نمی رسد .
گمراهان:
- کسانی که یاد خدا نمی کنند ، کاملا” گمراه می باشند .
- هیچکس نمی تواند کسی را که خداوند او را گمراه کرده است، هدایت کند.
- ظالمان در آخرت به سزای اعمال خود می رسند و دچار عذاب قیامت می شوند .
- همانند گذشتگان و پیشینیان، عذاب دنیائی آنطور که فکر آن را نمی کردند ، برآنها نازل شد .
- در دنیا خوار شدند و عذاب بزرگتری در آخرت منتظر آنها می باشد .
آیات: ۲۸و۲۷
این آیات به ذکر چند ویژگی قرآن می پردازد:
- مثالهای زیادی درآن آمده است .
- قرآن کتاب پند واندرز است .
- قرآن به زبان عربی است.
- هیچ تناقضی در آن نیست.
- این کتاب درس پرهیزکاری است .
آیات:۳۵-۲۹
این آیات در مورد پاداش اعمال می باشد .
خداوند در آیه ۲۹ یک مثال را مطرح می کند و با آن نشان می دهد، به خاطر لطفی که به بندگان خوب خود دارد، مشتری
اعمال آنها می شود و در دنیا و آخرت به آنها پاداش می دهد .
همه افراد می میرند وبه حساب اعمال آنها رسیدگی می شود .
در روز محشر، دو گروه مومنان وکافرین با یکدیگر خصومت ودشمنی خواهند داشت .
ظالمترین افراد کسانی هستند که نسبت دروغ به خداوند می بندند و راستی وصداقت را تکذیب می کنند .
جایگاه آنها جهنم است .
مومنان و پرهیزکاران کسانی هستند که رفتار آنها از روی صداقت است و راستی وصداقت را تائید می کنند .
خداوند به خاطر کارهای خوبی که انجام داده اند، درآخرت به آنها هرچه بخواهند، می دهد .
خداوند اعمال بد آنها را می پوشاند و بهتراز آنچه انجام داده اند، به آنها پاداش می دهد .
آیات: ۴۱-۳۶
این آیات در مورد هدایت انسان می باشد وبه نکات ذیل اشاره می کند:
خداوند برای هدایت کردن انسان کافی می باشد .
در انجام اعمال فقط باید از خداوند اطاعت کرد.
نباید از تهدید دیگران ترسید وبه هیچ عنوان نباید بخاطر ترس از آنها خدا را نافرمانی کرد .
اگر کسی را خداوند گمراه کند، هدایت کننده ای برای او یافت نخواهد شد .
همچنین اگر کسی را خداوند هدایت کند، هیچکس نمی تواند که او را گمراه کند .
کسی که هدایت خداوند را نپذیرد، خداوند از او انتقام خواهد گرفت واو را در آتش جهنم مجازات خواهد کرد .
کسانی که هدایت خداوند را نمی پذیرند، در آفرینش آسمانها و زمین به خداوند(قدرت ماوراءالطبیعه ) اعتقاد دارند .
آنها دیگران را با خداوند در دفع سختیها ومشکلات زدگی و همچنین بدست آوردن نعمتها شریک می دانند. درصورتیکه رفع
بلا و رسیدن به نعمتها فقط در دست خداوند می باشد .
برای حل مشکلات زندگی و رسیدن به آرزوها خداوند کافی است و فقط باید توکل به او کرد .
هرکسی در اعمال خود اختیار دارد .
کسی که هدایت خدا را نپذیرد، در قیامت دچار عذاب جهنم خواهد شد .
کتاب خدا قرآن مجید به حق بوده وبرای هدایت انسان نازل شده است .
کسی که هدایت را بپذیرد، به نفع خودش می باشد .
کسی که هدایت را نپذیرد، نفسش دچار گمراهی شده است .
رسول مکرم اسلام در هدایت شدن ویا هدایت نشدن مردم وکالت ندارد .
آیه:۴۲
این آیه فرق بین خواب ومرگ را بیان می کند:
جان و نفس افراد، چه در مرگ و چه درخواب گرفته می شود. در مرگ، جان به بدن نمی تواند، برگردد، ولی در
خواب، جان اجازه پیدا می کند که دوباره به بدن برگرددو بیدار شود.
کسی که مرگ مغزی می شود، سطح هوشیاری آن به حدی است که از لحلظ پزشکی امکان بهوش آمدن ندارد و نمی تواند
از اغما خارج شود. پس نمیتواند بیدار شود. در واقع مرده است.
خواب ومرگ برای اهل تفکر، ازنشانه های خداوند می باشد .
آیات: ۴۵-۴۳
این آیات در مورد پرستش بتها و درخواست شفاعت از آنها می باشد.
کسی که قدرتی ندارد وحتی امکان فکر کردن ندارد (بتها) نمی تواند به عنوان شفاعت کننده بین بنده و خالق مطرح باشد .
اجازه شفاعت در تملک صاحب هستی و مالک آسمانها وزمین می باشد.
مشرکان که به یگانگی خداوند و به آخرت اعتقادی ندارند، اگر از یگانگی خدا با آنها صحبت شود، ناراحت می شوند و
هنگامی که صحبت از دیگران می شود، خوشحال می شوند .
آیه: ۴۸-۴۶
این آیات بیان می کند که در آخرت، حقایق زندگی دنیا روشن می شود .
خداوندی که خالق آسمانها وزمین است و عالم به نهان وآشکار می باشد، در آخرت مشخص وآشکار می کند که چه چیز
حق می باشد .
همه کارهای بدی که ظالمان انجام داده اند، برایشان روشن و آشکار خواهد شد وهرگز نمی توانند از عذاب جهنم خود را
نجات دهند .
آیه:۵۸-۴۹
این آیات در مورد آزمایش خداوند می باشد:
انسان در هنگام سختی و ناراحتی به یاد خدا می افتد و از او درخواست کمک می کند، ولی هنگامی که خداوند خواسته او
را می دهد، آن را از جانب خداوند نمی بیند .
برخورداری از نعمتها در واقع آزمایش خداوند است، ولی بیشتر مردم نمی دانند که خداوند با آن نعمتها در حال آزمایش
کردن آنها می باشد .
گذشتگان هم اعتقاد داشتند، آنچه که بدست آورده اند، حاصل علم وتلاش خودشان بوده است و خداوند را فراموش کردند.
اتکا به توانائی های فردی آنها را از خداوند بی نیاز نمی کند .
آنها نمی توانند از اعمال بد خود فرار کنند و نتیجه اعمال بد خود را خواهند دید .
گسترش یافتن روزی یا تنگ شدن روزی با اراده خداوند است.
کسانی که مومن هستند ، با تفکر، نشانه های خداوند را در این خصوص مشاهده می کنند .
کسانی که در آزمایشهای الهی سربلند نبوده اند، نباید از رحمت خداوند مایوس شوند .
خداوند آمرزنده مهربان است وهمه گناهان را می آمرزد .
شرط آن توبه کردن وتسلیم خدا شدن است .
اگر عذاب واقع شود، توبه هیچ فایده ای ندارد .
قرآن مجید برای هدایت مردم نازل شده است که باید از آن تبعیت کرد .
اطاعت از کتاب خدا وتسلیم خدا شدن باعث رهائی از عذاب الهی می شود .
کافرین از انجام آزمایشهای الهی سربلند بیرون نمی آیند ودر قیامت برای موارد ذیل حسرت خواهند خورد:
- اهمال کاری وکوتاهی در انجام دستورات الهی
- مسخره کردن آیات خداوند
- ناامید شدن از رحمت خداوند در هدایت شدن
- توبه کردن در وقت دیدن عذاب (که در آن موقع بی فایده می باشد )
- تکذیب آیات الهی
- تکبر کردن
- کافر شدن
آیات: ۶۰و۵۹
این آیات بیان می کند که سیمای کافرین در قیامت به دلیل تکذیب کردن آیات خداوند و تکبر کردن، سیاه بوده وجایگاه آنها
جهنم می باشد .
آیه :۶۱
این آیه نشان می دهد که خداوند پرهیزکاران را نجات می دهد و آنها را به بهشت می برد که در آن نه بدی به آنها
می رسد و نه اندوهگین وناراحت می شوند .
آیات: ۶۷-۶۲
این آیات در مورد لزوم بندگی خداوند می باشد وبه نکات ذیل اشاره می کند:
خداوند خالق همه چیز می باشد .
او برهرچیزی نیابت و وکالت دارد .
کلیدهای آسمانها وزمین در دست اوست واو برهرچیزی تسلط واحاطه دارد .
کسانی که به آیات خداوند کفر می ورزند، زیانکار می باشند .
کسانی که دیگران را به پرستش غیر از خداوند می خوانند، جاهل هستند .
در پرستش خداوند ، هیچ شریکی نباید برای او گرفت .
شرک موجب نابودی اعمال و زیانکاری می شود .
فقط خداوند لایق اطاعت وبندگی می باشد و باید او را شکرگزاری نمود.
انسان نسبت به پروردگار خود ناسپاس است و قدر و منزلت خدای خود را نمی داند .
او پاک ومنزه است و شریکی ندارد .
آیات: ۷۵-۶۷
این آیات در مورد آخرت می باشد و حاوی نکات ذیل است:
درقیامت، زمین کاملا” تحت نفوذ وسیطره خداوند می باشد و آسمانها بهم می پیچد .
با صور اول آنچه در آسمانها وزمین است، بیهوش می شوند. جز آنکس که خدا بخواهد .
با صور دوم همه برمی خیزند و نگاه می کنند .
نور خدا زمین را فرا می گیرد .
نامه اعمال باز شده و حساب وکتاب برقرار می شود .
پیامبان وشهداء آورده می شوند و در مورد اختلافات ، به حق قضاوت می شود وبه هیچ کس ظلم نمی شود .
به هرکسی پاداش اعمالش به صورت کامل داده می شود .
خداوند از اعمال همه کاملا” آگاهی دارد .
جهنمیان گروه گروه به سوی جهنم روانه می گردند . وقتی به آن می رسند، درهایش باز می شود و فرشتگان خزینه دار
به آنها می گویند: ” آیا از خودتان پیامبرانی نیامد که برای شما آیات پروردگارتان را بخوانند و شما را از دیدن این روزی
که با آن مواجهه هستید، بترسانند؟”می گویند:” بله” . وعده عذاب خداوند بر آنها محقق می شود.
آنها درعذاب جهنم، جاودانه باقی می مانند .
جایگاه متکبران بد می باشد .
پرهیزکاران دست دسته به سوی بهشت روانه می گردند. وقتیکه به آن می سیدند و درهایش بازمی شود، فرشتگانی که
خزینه دار آن هستند، به آنها می گویند:” سلام برشما، ازگناهان پاک شدید و شفا یافتید. پس برای همیشه داخل آن
شوید .”
آنها خداوند را بخاطر بهشتی که به آنها وعده راست داده است، شکرگزاری می کنند .
فرشتگان در عرش الهی او را تسبیح می کنند .
در پاداش وعذاب الهی به حق قضاوت می گردد.
سپاس وتشکر مخصوص خداوند پروردگار جهانیان می باشد، که به حق قضاوت می کند .
عناوین موضوعی سوره زمر به ترتیب آیات
| آیات | موضوع | عنوان |
| ۱ | مهربان | اسامی یا صفات خدا |
| ۱ | اراده خدا برای نزول آیات | قرآن – نزول قرآن |
| ۱ | عزت باحکمت | عزت خدا |
| ۱ | با عزت | اسامی یا صفات خدا |
| ۱ | با حکمت | اسامی یا صفات خدا |
| ۲ | قرآن – برحق بودن قرآن | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۲ | نازل کردن به حق | قرآن – نزول قرآن |
| ۲ | اطاعت ازخداوند | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۲ | اخلاص داشتن | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۲ | اخلاص | کارهای خوب |
| ۲ | اخلاص داشتن | دین |
| ۲ | دین | مالکیت خدا |
| ۳ | علت شرک ورزی | مشرکان |
| ۳ | بررسی اختلافات | وضعیت محشر |
| ۳ | هدایت نشدگان | هدایت خدا |
| ۳ | دروغگوئی | کارهای ناپسند |
| ۳ | آگاهی از دین خالص | دستورات خدا به امت |
| ۴ | نداشتن فرزند | یگانگی خدا |
| ۴ | پاک | اسامی یا صفات خدا |
| ۴ | یکتا | اسامی یا صفات خدا |
| ۴ | انتقام گیرنده | اسامی یا صفات خدا |
| ۵ | آفرینش آسمان | آسمان |
| ۵ | آفرینش زمین | زمین |
| ۵ | حرکت شب وروز در مدار | زمان – گذشت زمان |
| ۵ | مسخر شدن خورشید | خورشید |
| ۵ | مسخر شدن ماه | ماه |
| ۵ | مدت معین | دنیا – ازنگاه کلی |
| ۵ | عمرمعین | آسمان |
| ۵ | عمرمعین | زمین |
| ۵ | مدت معین حرکت | خورشید |
| ۵ | مدت معین حرکت | ماه |
| ۵ | آگاه بودن از عزت و آمرزش خداوند | دستورات خدا به امت |
| ۵ | باعزت | اسامی یا صفات خدا |
| ۵ | آمرزنده | اسامی یا صفات خدا |
| ۵ | عزیز آمرزنده | عزت خدا |
| ۶ | خلقت از یک نفس | آفرینش انسان |
| ۶ | هشت جفت | جانوران – دام |
| ۶ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۶ | حکومت | مالکیت خدا |
| ۶ | نداشتن شریک | یگانگی خدا |
| ۶ | چرا روی برمی گردانند؟ | سوال خدا |
| ۶ | تاریکی سه گانه | آفرینش انسان- رحم مادر |
| ۷ | کافرین | تنفر خدا |
| ۷ | شکر گزاری کردن | رضایت خدا |
| ۷ | کافرین | کارهای ناپسند – ظلم کردن |
| ۷ | شکر گزاری کردن | کارهای خوب |
| ۷ | مسئولیت اعمال | ویژگی های انسان |
| ۷ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۷ | بی نیاز | اسامی یا صفات خدا |
| ۷ | به سوی خدا | رجعت |
| ۷ | دیدن همه اعمال | وضعیت محشر |
| ۷ | ذهنها | علم خدا |
| ۸ | دعا کردن در هنگام سختی | دعا |
| ۸ | دعا هنگام رنج ومصیبت | ویژگی های انسان |
| ۸ | فراموشی نعمتهای خدا | ویژگی های انسان |
| ۸ | فراموشی نعمتهای خدا | کارهای ناپسند |
| ۸ | گمراه کردن از راه خدا | کارهای ناپسند |
| ۸ | گفتن به کافرین | دستورمستقیم به محمد (ص) |
| ۸ | اهل جهنم | کافرین |
| ۸ | کافرین | اهل جهنم |
| ۸ | بهره مندی از دنیا | کافرین |
| ۸ | مشرکان | کافرین |
| ۸ | کافرین | مشرکان |
| ۹ | عبادت در شب | عبادت خدا |
| ۹ | رحمت خدا | نکات زندگی |
| ۹ | تهجد در شب | کارهای خوب |
| ۹ | نماز شب | عبادات فردی – نماز |
| ۹ | ترس از قیامت | کارهای خوب – ترس از خدا |
| ۹ | امید داشتن به خدا | کارهای خوب |
| ۹ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۹ | اهل تفکر | رحمت خدا |
| ۹ | گفتن آیا دانا با نادان یکسان است؟ | دستورمستقیم به محمد (ص) |
| ۹ | دانا ونادان | قرآن – قیاس در قرآن |
| ۹ | صاحبان فکر | تذکر – پذیرفتن تذکر |
| ۹ | آیا کسی هست که در اوقات شب نماز بخواند، از آخرت بترسد و امید به رحمت پروردگارش داشته باشد؟ | سوال خدا |
| ۱۰ | گفتن از نافرمانی خدا بترسید | دستور مستقیم به محمد (ص) |
| ۱۰ | خوبی کردن | کارهای خوب |
| ۱۰ | مهاجرت کردن | کارهای خوب |
| ۱۰ | پاداش اعمال در دنیا | صالحین – خصوصیات صالحین |
| ۱۰ | گسترده بودن | زمین |
| ۱۰ | صبور بودن | کارهای خوب – ترس از خدا |
| ۱۰ | صابران | اهل بهشت |
| ۱۱ | گفتن امربه بندگی خدا شده ام. | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۱۴و۱۱ | اخلاص داشتن | دین |
| ۱۱ | اخلاص | کارهای خوب |
| ۱۲ | اولین مسلمان | نکات مهم در مورد محمد(ص) |
| ۱۳ | گفتن از نافرمانی خداوند می ترسم | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۱۳ | نافرمانی | کارهای ناپسند |
| ۱۳ | بزرگ | اسامی روز قیامت |
| ۱۳ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۱۴ | گفتن امر به بندگی خدا شده ام | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۱۴ | اخلاص | کارهای خوب |
| ۱۵ | زیانکاری | نکات زندگی |
| ۱۵ | اختیار در انتخاب | ویژگی های انسان |
| ۱۵ | قیامت | اسامی روز قیامت |
| ۱۵ | آگاه بودن از زیانکاری آشکار | دستورات خدا به امت |
| ۱۵ | گفتن زیانکارترین افراد | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۱۶ | زیانکاران | اهل جهنم |
| ۱۶ | سایه آتش | قرآن – مثلهای قرآنی |
| ۱۶ | آتش همه جانبه | وضعیت جهنم |
| ۱۶ | ترس از خدا | دستورات خدا به امت |
| ۱۶ | پرهیزکاری کردن | کارهای خوب – ترس از خدا |
| ۱۶ | ترس از قیامت | کارهای خوب- ترس از خدا |
| ۱۸و۱۷ | بشارت به صاحبان خرد | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۱۷ | اجتناب از طاغوت | اهل بهشت |
| ۱۷ | توبه کنندگان | اهل بهشت |
| ۱۷ | دوری از طاغوت | کارهای خوب |
| ۱۷ | تسلیم خدا شدن | کارهای خوب |
| ۱۸ | تبعیت کردن از بهترین سخنان | هدایت خدا |
| ۱۸ | صاحبان فکر | تذکردادن – پذیرفتن تذکر |
| ۱۸ | تبعیت از بهترین سخن | کارهای خوب- صحبت کردن |
| ۱۹ | خلاص کردن از آتش جهنم | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۱۹ | کلمه عذاب | کلمات خدا |
| ۲۰ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۲۰ | غرفه | وضعیت بهشت |
| ۲۰ | نهرها | وضعیت بهشت |
| ۲۰ | برحق بودن | وعده خدا |
| ۲۰ | پرهیزکاران | اهل بهشت |
| ۲۱ | نزول باران | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۲۱ | زراعت | تفکر – لزوم تفکر |
| ۲۱ | چشمه | زمین- آب |
| ۲۱ | تقدیر زراعت | تقدیر خدا |
| ۲۱ | تقدیر آفرینش گیاهان | گیاهان |
| ۲۱ | مزرعه | گیاهان |
| ۲۱ | قلب تاریک | قرآن – مثلهای قرآنی – قلب |
| ۲۳و۲۲ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۲۲ | نور خدا | نکات زندگی |
| ۲۲ | گمراهی آشکار | نکات زندگی |
| ۲۲ | تاریکی قلب | ذکر ویاد خدا |
| ۲۲ | یاد خدا | کارهای خوب |
| ۲۳ | بهترین سخن | قرآن – نزول قرآن |
| ۲۳ | مطالب مشابه در قسمتهای مختلف | قرآن – عظمت قرآن |
| ۲۳ | سیخ شدن مو بر بدن | قرآن – مثلهای قرانی |
| ۲۳ | ترس از خدا – نرم شدن دل | کارهای خوب |
| ۲۳ | نرم شدن دل | ذکر ویاد خدا |
| ۲۳ | یاد خدا | هدایت خدا |
| ۲۳ | هدایت کردن | اراده خدا |
| ۲۳ | هدایت نشدگان | هدایت خدا |
| ۲۳ | سیخ شدن مو بر بدن | قرآن – قرائت قرآن |
| ۲۶و۲۴ | عذاب دردناک | کارهای ناپسند- ظلم کردن |
| ۲۴ | آیا بدی عذاب روز قیامت به صورت پرهیزکار می رسد؟ | سوال خدا |
| ۲۴ | قیامت | اسامی روز قیامت |
| ۲۴ | جزای اعمال | آخرت – ازنگاه کلی |
| ۲۵ | عذاب ناگهانی | عذاب خدا دردنیا |
| ۲۵ | تاریخ گذشتگان | کارهای ناپسند- ظلم کردن |
| ۲۶ | خواری در زندگی دنیا | کارهای ناپسند- ظلم کردن |
| ۲۶ | عذاب دنیا وعذاب آخرت | قرآن – قیاس در قرآن |
| ۲۷ | مثلهای فراوان | قرآن- مثلهای قرآنی |
| ۲۷ | مثال زدن | تذکردادن – شرایط تذکر دادن |
| ۲۷ | مثالهای قرآنی | تفکر – لزوم تفکر |
| ۲۸ | زبان عربی | قرآن – نزول قرآن |
| ۲۸ | نداشتن کجی | قرآن – عظمت قرآن |
| ۲۸ | هدف از نزول قرآن | قرآن – نزول قرآن |
| ۲۹ | بیع سلم | اقتصادی |
| ۲۹ | شراکت مالی | اقتصادی |
| ۲۹ | شراکت کردن در کار با ناسازگاری و بیع سلم | قرآن – قیاس درقرآن |
| ۲۹ | آیا بیع سلم وشراکت کردن در کار با ناسازگاری، یکسان هستند؟ | سوال خدا |
| ۲۹ | مخصوص پروردگار | حمد وشکر خدا |
| ۲۹ | عدم آگاهی از اینکه سپاس وتشکر مخصوص خداوند است. | انسان – ویژگی های انسان |
| ۳۰ | مردن | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۳۰ | مردن | انسان – ویژگی های انسان |
| ۳۱ | قیامت | اسامی روز قیامت |
| ۳۱ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۳۱ | بررسی اختلافات | وضعیت محشر |
| ۳۲ | تهمت زدن به خداوند | کارهای ناپسند- ظلم کردن |
| ۳۲ | ظلم بزرگ | نکات زندگی |
| ۳۲ | تکذیب کردن حق | کارهای ناپسند |
| ۳۲ | آیا در جهنم جا برای کافرین نیست؟ | سوال خدا |
| ۳۲ | اهل جهنم | کافرین |
| ۳۲ | کافرین | اهل جهنم |
| ۳۲ | ظالمان | کافرین |
| ۳۳-۳۵ | پرهیزکاری کردن | کارهای خوب- ترس از خدا |
| ۳۳-۳۵ | پرهیزکاری کردن | صالحین- خصوصیات صالحین |
| ۳۳-۳۵ | تصدیق راستی | نکات زندگی |
| ۳۴ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۳۶ | کافی بودن خداوند برای او | انسان – ویژگی های انسان |
| ۳۶ | آیا خداوند برای بنده اش کافی نیست؟ | سوال خدا |
| ۳۶ | ترساندن از دیگران | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۳۶ | گمراه کردن | اراده خدا |
| ۳۷و۳۶ | هدایت خدا | هدایت خدا |
| ۳۷و۳۶ | هدایت وگمراهی | قرآن – قیاس در قرآن |
| ۳۷ | آیا خداوند انتقام گیرنده باعزت نمی باشد؟ | سوال خدا |
| ۳۷ | باعزت | اسامی یا صفات خدا |
| ۳۷ | انتقام گیرنده | اسامی یا صفات خدا |
| ۳۹و۳۸ | گفتن به قریش | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۳۸ | آفرینش آسمانها وزمین | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۳۸ | آفرینش آسمان | آسمان |
| ۳۸ | آفرینش زمین | زمین |
| ۳۸ | عقاید آنها | مشرکان |
| ۳۸ | قدرت نداشتن خدایان | مشرکان – خدایان |
| ۳۸ | رسیدن خوبی یا بدی | اراده خدا |
| ۳۸ | اراده خدا | رحمت خدا |
| ۳۸ | سوال از مشرکان | عرب جاهلیت |
| ۳۸ | گفتن خداوند برای من کفایت می کند | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۳۸ | توکل برخدا | یاری خدا |
| ۳۹ | عدم اجبار در انتخاب | دین |
| ۴۰ | عذاب خوار کننده | وضعیت جهنم |
| ۴۰ | جاودانگی | وضعیت جهنم |
| ۴۱ | قرآن – نزول قرآن | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۴۱ | نازل کردن به حق | قرآن – نزول قرآن |
| ۴۱ | هدف از نزول | قرآن – نزول قرآن |
| ۴۱ | نفس – هدایت نفس | انسان – ویژگی های انسان |
| ۴۱ | نفس – گمراهی نفس | انسان – ویژگی های انسان |
| ۴۱ | وکالت دینداری مردم | عدم وظیفه محمد(ص) |
| ۴۲ | خواب و مرگ | قرآن – قیاس در قرآن |
| ۴۲ | مرگ درخواب | هنگام مرگ |
| ۴۲ | مرگ مغزی | هنگام مرگ |
| ۴۲ | جداشدن وبازگشت روح به بدن | خواب |
| ۴۲ | تفاوت مرگ وخواب | تفکر- لزوم تفکر |
| ۴۳ | مالک نبودن | مشرکان – خدایان |
| ۴۳ | تفکر نکردن | مشرکان – خدایان |
| ۴۳ | گفتن به مشرکان | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۴۳ | درخواست شفاعت | مشرکان – خدایان |
| ۴۴ | اجازه خدا برای شفاعت | شفاعت |
| ۴۴ | شفاعت | مالکیت خدا |
| ۴۴ | گفتن خداوند مالک شفاعت است | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۴۴ | حکومت آسمانها وزمین | مالکیت خدا |
| ۴۴ | حکومت آسمانها | آسمان |
| ۴۴ | حکومت زمین | زمین |
| ۴۴ | به سوی خدا | رجعت |
| ۴۵ | ایمان نداشتن به آخرت | کارهای ناپسند – ظلم کردن |
| ۴۵ | قلب – قلب مریض | قرآن – مثلهای قرآنی |
| ۴۵ | ناخوشی از یاد شدن یگانگی خداوند | مشرکان |
| ۴۶ | گفتن خداوند خالق آسمانها وزمین است | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۴۶ | گفتن خداوند از نهان وآشکار آگاهی دارد | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۴۶ | گفتن خداوند در آخرت در مورد اختلاف بین بندگانش قضاوت می کند | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۴۶ | آفرینش آسمان | آسمان |
| ۴۶ | آفرینش زمین | زمین |
| ۴۶ | موارد آشکار | علم خدا |
| ۴۶ | موارد مخفی | علم خدا |
| ۴۶ | بررسی اختلافات | وضعیت محشر |
| ۴۸و۴۷ | وضعیت ظالمان | وضعیت محشر |
| ۴۷ | قیامت | اسامی روز قیامت |
| ۵۰و۴۹ | تکبر داشتن | کارهای ناپسند |
| ۴۹ | خواندن خداوند در هنگام سختی | انسان – ویژگی های انسان |
| ۴۹ | نعمتها | آزمایش خدا |
| ۴۹ | دعا کردن در هنگام سختی | دعا |
| ۴۹ | آزمایش خدا | نعمتهای خدا |
| ۴۹ | عدم آگاهی از آزمایش خداوند | انسان – ویژگی های انسان |
| ۵۱ | مکافات اعمال بد | نکات زندگی |
| ۵۱ | جزای اعمال | کارهای ناپسند – ظلم کردن |
| ۵۲ | آیا ندیده اند، خداوند برای هرکس که بخواهد، روزی را گسترده یا تنگ می کند؟ | سوال خدا |
| ۵۲ | روزی از جانب خداوند | اقتصادی- روزی ودر آمد |
| ۵۲ | دادن روزی | اراده خدا |
| ۵۲ | روزی | تفکر – لزوم تفکر |
| ۵۳ | گفتن به بندگان خدا | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۵۳ | ناامیدی از رحمت خدا | رحمت خدا |
| ۵۳ | آمرزنده اسراف کاران | رحمت خدا |
| ۵۳ | آمرزنده | اسامی یا صفات خدا |
| ۵۳ | مهربان | اسامی یا صفات خدا |
| ۵۳ | آمرزنده مهربان | رحمت خدا |
| ۵۳ | ناامید نشدن از رحمت خدا | نکات زندگی |
| ۵۳ | امید داشتن به خدا | کارهای خوب |
| ۵۵و۵۴ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۵۵و۵۴ | شرط نازل نشدن عذاب | عذاب خدا در دنیا |
| ۵۴ | دستور توبه کردن | توبه وطلب آمرزش |
| ۵۴ | یاری نشدگان | یاری خدا |
| ۵۴ | توبه کردن | کارهای خوب |
| ۵۵ | تبعیت از کتاب خدا | کارهای خوب |
| ۵۵ | عذاب ناگهانی | عذاب خدا در دنیا |
| ۵۵ | تبعیت از قرآن | قرآن – عظمت قرآن |
| ۵۵ | بهترین سخن | قرآن – نزول قرآن |
| ۵۶-۵۸ | افسوس خوردن | گفتار درقیامت |
| ۵۶ | حسرت مشرکان | وضعیت محشر |
| ۵۶ | مسخره کردن | کارهای ناپسند |
| ۵۶ | نافرمانی | کارهای ناپسند |
| ۵۷ | پرهیزکاران | هدایت خدا |
| ۵۸ | آرزوی پاک شدن | اهل جهنم |
| ۶۰و۵۹ | تکبر داشتن | مشرکان |
| ۶۰و۵۹ | مشرکان | کافرین |
| ۵۹ | تکذیب آیات | کارهای ناپسند- ظلم کردن |
| ۵۹ | تکبر داشتن | کارهای ناپسند |
| ۵۹ | انکار آیات خداوند | مشرکان |
| ۵۹ | کفر ورزیدن | کارهای ناپسند |
| ۶۰ | قیامت | اسامی روز قیامت |
| ۶۰ | دیدن مجرمان در قیامت | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۶۰ | تهمت زدن به خداوند | کارهای ناپسند – ظلم کردن |
| ۶۰ | صورت سیاه متکبران | وضعیت محشر |
| ۶۰ | آیا در جهنم جا برای متکبران نیست؟ | سوال خدا |
| ۶۰ | متکبر | اهل جهنم |
| ۶۱ | پرهیزکاری کردن | کارهای خوب – ترس از خدا |
| ۶۱ | پرهبزکاری کردن | نکات زندگی – موفقیت |
| ۶۱ | غمگین نبودن | اهل بهشت |
| ۶۱ | نرسیدن بدی به آنها | اهل بهشت |
| ۶۲ | آفرینش هر چیز | قدرت خدا |
| ۶۲ | وکیل هرچیز | یاری خدا |
| ۶۲ | آفریننده | اسامی یاصفات خدا |
| ۶۲ | وکیل | اسامی یا صفات خدا |
| ۶۳ | کلیدهای آسمانها وزمین | مالکیت خدا |
| ۶۳ | کلیدهای آسمانها و زمین | مثلهای قرآنی |
| ۶۳ | زیانکاری | نکات زندگی |
| ۶۳ | زیانکاران | مشرکان |
| ۶۳ | انکارآیات خداوند | مشرکان |
| ۶۴ | گفتن به جاهلان | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۶۴ | جهالت | کارهای ناپسند |
| ۶۵ | مشرک نبودن | پیامبران – از نگاه کلی |
| ۶۵ | مشرک نبودن | نکات مهم در مورد محمد (ص) |
| ۶۵ | زیانکاری | نکات زندگی |
| ۶۵ | شریک گرفتن برای خدا | کارهای ناپسند |
| ۶۶ | اطاعت از خداوند | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۶۶ | شکرگزاری کردن | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۶۶ | شکرگزاری | کارهای خوب- ترس از خدا |
| ۶۷ | قدر خدا را ندانستن | مشرکان |
| ۶۷ | وضعیت زمین- اجرای فرمان خداوند | زمان وقوع قیامت |
| ۶۷ | وضعیت آسمانها- درهم پیچیده شدن | زمان وقوع قیامت |
| ۶۷ | قیامت | اسامی روز قیامت |
| ۶۷ | پاک | اسامی یا صفات خدا |
| ۶۷ | علی | اسامی یا صفات خدا |
| ۶۸ | صور اول | زمان وقوع قیامت |
| ۶۸ | صور دوم | زمان وقوع قیامت |
| ۶۸ | وضعیت مردم | زمان وقوع قیامت |
| ۶۸ | هلاک شدن همه موجودات جز وجه خدا | زمان وقوع قیامت |
| ۶۹ | آمدن پروردگار | وضعیت محشر |
| ۶۹ | دیدن همه اعمال | وضعیت محشر |
| ۶۹ | زمین – رسیدگی به اعمال | زمان وقوع قیامت |
| ۶۹ | جمع کردن پیامبران | وضعیت محشر |
| ۶۹ | شهادت شاهدان | وضعیت محشر |
| ۶۹ | بررسی اختلافات | وضعیت محشر |
| ۶۹ | عدم ظلم | وضعیت محشر |
| ۶۹ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۶۹ | پروردگار زمین | زمین |
| ۷۰ | کتاب اعمال | وضعیت محشر |
| ۷۰ | آگاهی از اعمال | علم خدا |
| ۷۰ | آگاه | اسامی یا صفات خدا |
| ۷۵و۷۳و۷۱ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۷۲و۷۱ | دربهای جهنم | وضعیت جهنم |
| ۷۱ | دیده شدن جهنم | وضعیت محشر |
| ۷۱ | نگهبان جهنم وکافرین در هنگام ورود | گفتاردر قیامت |
| ۷۱ | نگهبان جهنم | فرشتگان |
| ۷۱ | کلمه عذاب | کلمات خدا |
| ۷۱ | وعده به کافرین | وعده خدا |
| ۷۱ | هدف رسالت پیامبران | پیامبران – از نگاه کلی |
| ۷۲ | جاودانگی | وضعیت جهنم |
| ۷۲ | تکبر داشتن | کافرین |
| ۷۲ | تکبر داشتن | کارهای ناپسند |
| ۷۲ | متکبر | اهل جهنم |
| ۷۴و۷۳ | نگهبان بهشت و پرهیزکاران درهنگام ورود | گفتاردرقیامت |
| ۷۳ | پاک بودن از آلودگی | اهل بهشت |
| ۷۳ | دیده شدن بهشت | وضعیت محشر |
| ۷۳ | نگهبان بهشت | فرشتگان |
| ۷۳ | دربهای بهشت | وضعیت بهشت |
| ۷۳ | جاودانگی | وضعیت بهشت |
| ۷۴ | انتخاب مکان | اهل بهشت |
| ۷۴ | حمد و ستایش پروردگار | اهل بهشت |
| ۷۴ | وعده به پرهیزکاران | وعده خدا |
| ۷۵ | دیدن فرشتگان | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۷۵ | تسبیح فرشتگان | عرش خدا |
| ۷۵ | تسبیح حمد خدا | فرشتگان |
| ۷۵ | تسبیح فرشتگان | تسبیح خدا |
| ۷۵ | قضاوت با عدالت | وضعیت محشر |
| ۷۵ | مخصوص پروردگار | حمد وشکر حدا |