سوره غافر(۴۰)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
حم ﴿۱﴾
تَنزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ ﴿۲﴾
غَافِرِ الذَّنبِ وَقَابِلِ التَّوْبِ شَدِیدِ الْعِقَابِ ذِی الطَّوْلِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ إِلَیْهِ الْمَصِیرُ ﴿۳﴾
مَا یُجَادِلُ فِی آیَاتِ اللَّهِ إِلَّا الَّذِینَ کَفَرُوا فَلَا یَغْرُرْکَ تَقَلُّبُهُمْ فِی الْبِلَادِ ﴿۴﴾
کَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَالْأَحْزَابُ مِن بَعْدِهِمْ وَهَمَّتْ کُلُّ أُمَّهٍ بِرَسُولِهِمْ لِیَأْخُذُوهُ وَجَادَلُوا بِالْبَاطِلِ لِیُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ فَأَخَذْتُهُمْ فَکَیْفَ کَانَ عِقَابِ ﴿۵﴾
وَکَذَلِکَ حَقَّتْ کَلِمَتُ رَبِّکَ عَلَى الَّذِینَ کَفَرُوا أَنَّهُمْ أَصْحَابُ النَّارِ ﴿۶﴾
الَّذِینَ یَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَیُؤْمِنُونَ بِهِ وَیَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَّحْمَهً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِینَ
تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِیلَکَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِیمِ ﴿۷﴾
رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِی وَعَدتَّهُم وَمَن صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّیَّاتِهِمْ إِنَّکَ أَنتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿۸﴾
وَقِهِمُ السَّیِّئَاتِ وَمَن تَقِ السَّیِّئَاتِ یَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ ﴿۹﴾
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا یُنَادَوْنَ لَمَقْتُ اللَّهِ أَکْبَرُ مِن مَّقْتِکُمْ أَنفُسَکُمْ إِذْ تُدْعَوْنَ إِلَى الْإِیمَانِ فَتَکْفُرُونَ ﴿۱۰﴾
قَالُوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَیْنِ وَأَحْیَیْتَنَا اثْنَتَیْنِ فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلْ إِلَى خُرُوجٍ مِّن سَبِیلٍ ﴿۱۱﴾
ذَلِکُم بِأَنَّهُ إِذَا دُعِیَ اللَّهُ وَحْدَهُ کَفَرْتُمْ وَإِن یُشْرَکْ بِهِ تُؤْمِنُوا فَالْحُکْمُ لِلَّهِ الْعَلِیِّ الْکَبِیرِ ﴿۱۲﴾
هُوَ الَّذِی یُرِیکُمْ آیَاتِهِ وَیُنَزِّلُ لَکُم مِّنَ السَّمَاءِ رِزْقًا وَمَا یَتَذَکَّرُ إِلَّا مَن یُنِیبُ ﴿۱۳﴾
فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ وَلَوْ کَرِهَ الْکَافِرُونَ ﴿۱۴﴾
رَفِیعُ الدَّرَجَاتِ ذُو الْعَرْشِ یُلْقِی الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَن یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ لِیُنذِرَ یَوْمَ التَّلَاقِ ﴿۱۵﴾
یَوْمَ هُم بَارِزُونَ لَا یَخْفَى عَلَى اللَّهِ مِنْهُمْ شَیْءٌ لِّمَنِ الْمُلْکُ الْیَوْمَ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ ﴿۱۶﴾
الْیَوْمَ تُجْزَى کُلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ لَا ظُلْمَ الْیَوْمَ إِنَّ اللَّهَ سَرِیعُ الْحِسَابِ ﴿۱۷﴾
وَأَنذِرْهُمْ یَوْمَ الْآزِفَهِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَنَاجِرِ کَاظِمِینَ مَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ حَمِیمٍ وَلَا شَفِیعٍ یُطَاعُ ﴿۱۸﴾
یَعْلَمُ خَائِنَهَ الْأَعْیُنِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُورُ ﴿۱۹﴾
وَاللَّهُ یَقْضِی بِالْحَقِّ وَالَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِهِ لَا یَقْضُونَ بِشَیْءٍ إِنَّ اللَّهَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ ﴿۲۰﴾
أَوَ لَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَیَنظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَهُ الَّذِینَ کَانُوا مِن قَبْلِهِمْ کَانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّهً وَآثَارًا فِی الْأَرْضِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَمَا
کَانَ لَهُم مِّنَ اللَّهِ مِن وَاقٍ ﴿۲۱﴾
ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ کَانَت تَّأْتِیهِمْ رُسُلُهُم بِالْبَیِّنَاتِ فَکَفَرُوا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ إِنَّهُ قَوِیٌّ شَدِیدُ الْعِقَابِ ﴿۲۲﴾
وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآیَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُّبِینٍ ﴿۲۳﴾
إِلَى فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَقَارُونَ فَقَالُوا سَاحِرٌ کَذَّابٌ ﴿۲۴﴾
فَلَمَّا جَاءهُم بِالْحَقِّ مِنْ عِندِنَا قَالُوا اقْتُلُوا أَبْنَاء الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ وَاسْتَحْیُوا نِسَاءهُمْ وَمَا کَیْدُ الْکَافِرِینَ إِلَّا فِی ضَلَالٍ ﴿۲۵﴾
وَقَالَ فِرْعَوْنُ ذَرُونِی أَقْتُلْ مُوسَى وَلْیَدْعُ رَبَّهُ إِنِّی أَخَافُ أَن یُبَدِّلَ دِینَکُمْ أَوْ أَن یُظْهِرَ فِی الْأَرْضِ الْفَسَادَ ﴿۲۶﴾
وَقَالَ مُوسَى إِنِّی عُذْتُ بِرَبِّی وَرَبِّکُم مِّن کُلِّ مُتَکَبِّرٍ لَّا یُؤْمِنُ بِیَوْمِ الْحِسَابِ ﴿۲۷﴾
وَقَالَ رَجُلٌ مُّؤْمِنٌ مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَکْتُمُ إِیمَانَهُ أَتَقْتُلُونَ رَجُلًا أَن یَقُولَ رَبِّیَ اللَّهُ وَقَدْ جَاءکُم بِالْبَیِّنَاتِ مِن رَّبِّکُمْ وَإِن یَکُ کَاذِبًا فَعَلَیْهِ کَذِبُهُ وَإِن یَکُ
صَادِقًا یُصِبْکُم بَعْضُ الَّذِی یَعِدُکُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ کَذَّابٌ ﴿۲۸﴾
یَا قَوْمِ لَکُمُ الْمُلْکُ الْیَوْمَ ظَاهِرِینَ فِی الْأَرْضِ فَمَن یَنصُرُنَا مِن بَأْسِ اللَّهِ إِنْ جَاءنَا قَالَ فِرْعَوْنُ مَا أُرِیکُمْ إِلَّا مَا أَرَى وَمَا أَهْدِیکُمْ إِلَّا سَبِیلَ
الرَّشَادِ ﴿۲۹﴾
وَقَالَ الَّذِی آمَنَ یَا قَوْمِ إِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُم مِّثْلَ یَوْمِ الْأَحْزَابِ ﴿۳۰﴾
مِثْلَ دَأْبِ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَالَّذِینَ مِن بَعْدِهِمْ وَمَا اللَّهُ یُرِیدُ ظُلْمًا لِّلْعِبَادِ ﴿۳۱﴾
وَیَا قَوْمِ إِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُمْ یَوْمَ التَّنَادِ ﴿۳۲﴾
یَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِینَ مَا لَکُم مِّنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ وَمَن یُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ ﴿۳۳﴾
وَلَقَدْ جَاءکُمْ یُوسُفُ مِن قَبْلُ بِالْبَیِّنَاتِ فَمَا زِلْتُمْ فِی شَکٍّ مِّمَّا جَاءکُم بِهِ حَتَّى إِذَا هَلَکَ قُلْتُمْ لَن یَبْعَثَ اللَّهُ مِن بَعْدِهِ رَسُولًا کَذَلِکَ یُضِلُّ اللَّهُ مَنْ هُوَ
مُسْرِفٌ مُّرْتَابٌ ﴿۳۴﴾
الَّذِینَ یُجَادِلُونَ فِی آیَاتِ اللَّهِ بِغَیْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ کَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ وَعِندَ الَّذِینَ آمَنُوا کَذَلِکَ یَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى کُلِّ قَلْبِ مُتَکَبِّرٍ جَبَّارٍ ﴿۳۵﴾
وَقَالَ فِرْعَوْنُ یَا هَامَانُ ابْنِ لِی صَرْحًا لَّعَلِّی أَبْلُغُ الْأَسْبَابَ ﴿۳۶﴾
أَسْبَابَ السَّمَاوَاتِ فَأَطَّلِعَ إِلَى إِلَهِ مُوسَى وَإِنِّی لَأَظُنُّهُ کَاذِبًا وَکَذَلِکَ زُیِّنَ لِفِرْعَوْنَ سُوءُ عَمَلِهِ وَصُدَّ عَنِ السَّبِیلِ وَمَا کَیْدُ فِرْعَوْنَ إِلَّا فِی تَبَابٍ ﴿۳۷﴾
وَقَالَ الَّذِی آمَنَ یَا قَوْمِ اتَّبِعُونِ أَهْدِکُمْ سَبِیلَ الرَّشَادِ ﴿۳۸﴾
یَا قَوْمِ إِنَّمَا هَذِهِ الْحَیَاهُ الدُّنْیَا مَتَاعٌ وَإِنَّ الْآخِرَهَ هِیَ دَارُ الْقَرَارِ ﴿۳۹﴾
مَنْ عَمِلَ سَیِّئَهً فَلَا یُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَکَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُوْلَئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّهَ یُرْزَقُونَ فِیهَا بِغَیْرِ حِسَابٍ ﴿۴۰﴾
وَیَا قَوْمِ مَا لِی أَدْعُوکُمْ إِلَى النَّجَاهِ وَتَدْعُونَنِی إِلَى النَّارِ ﴿۴۱﴾
تَدْعُونَنِی لِأَکْفُرَ بِاللَّهِ وَأُشْرِکَ بِهِ مَا لَیْسَ لِی بِهِ عِلْمٌ وَأَنَا أَدْعُوکُمْ إِلَى الْعَزِیزِ الْغَفَّارِ ﴿۴۲﴾
لَا جَرَمَ أَنَّمَا تَدْعُونَنِی إِلَیْهِ لَیْسَ لَهُ دَعْوَهٌ فِی الدُّنْیَا وَلَا فِی الْآخِرَهِ وَأَنَّ مَرَدَّنَا إِلَى اللَّهِ وَأَنَّ الْمُسْرِفِینَ هُمْ أَصْحَابُ النَّارِ ﴿۴۳﴾
فَسَتَذْکُرُونَ مَا أَقُولُ لَکُمْ وَأُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ ﴿۴۴﴾
فَوَقَاهُ اللَّهُ سَیِّئَاتِ مَا مَکَرُوا وَحَاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذَابِ ﴿۴۵﴾
النَّارُ یُعْرَضُونَ عَلَیْهَا غُدُوًّا وَعَشِیًّا وَیَوْمَ تَقُومُ السَّاعَهُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذَابِ ﴿۴۶﴾
وَإِذْ یَتَحَاجُّونَ فِی النَّارِ فَیَقُولُ الضُّعَفَاء لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُنَّا لَکُمْ تَبَعًا فَهَلْ أَنتُم مُّغْنُونَ عَنَّا نَصِیبًا مِّنَ النَّارِ ﴿۴۷﴾
قَالَ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُلٌّ فِیهَا إِنَّ اللَّهَ قَدْ حَکَمَ بَیْنَ الْعِبَادِ ﴿۴۸﴾
وَقَالَ الَّذِینَ فِی النَّارِ لِخَزَنَهِ جَهَنَّمَ ادْعُوا رَبَّکُمْ یُخَفِّفْ عَنَّا یَوْمًا مِّنَ الْعَذَابِ ﴿۴۹﴾
قَالُوا أَوَلَمْ تَکُ تَأْتِیکُمْ رُسُلُکُم بِالْبَیِّنَاتِ قَالُوا بَلَى قَالُوا فَادْعُوا وَمَا دُعَاء الْکَافِرِینَ إِلَّا فِی ضَلَالٍ ﴿۵۰﴾
إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا وَیَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهَادُ ﴿۵۱﴾
یَوْمَ لَا یَنفَعُ الظَّالِمِینَ مَعْذِرَتُهُمْ وَلَهُمُ اللَّعْنَهُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ ﴿۵۲﴾
وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْهُدَى وَأَوْرَثْنَا بَنِی إِسْرَائِیلَ الْکِتَابَ ﴿۵۳﴾
هُدًى وَذِکْرَى لِأُولِی الْأَلْبَابِ ﴿۵۴﴾
فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنبِکَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ بِالْعَشِیِّ وَالْإِبْکَارِ ﴿۵۵﴾
إِنَّ الَّذِینَ یُجَادِلُونَ فِی آیَاتِ اللَّهِ بِغَیْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ إِن فِی صُدُورِهِمْ إِلَّا کِبْرٌ مَّا هُم بِبَالِغِیهِ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ ﴿۵۶﴾
السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَکْبَرُ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ ﴿۵۷﴾
وَمَا یَسْتَوِی الْأَعْمَى وَالْبَصِیرُ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَلَا الْمُسِیءُ قَلِیلًا مَّا تَتَذَکَّرُونَ ﴿۵۸﴾
إِنَّ السَّاعَهَ لَآتِیَهٌ لَّا رَیْبَ فِیهَا وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یُؤْمِنُونَ ﴿۵۹﴾
وَقَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ ﴿۶۰﴾
اللَّهُ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ اللَّیْلَ لِتَسْکُنُوا فِیهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَشْکُرُونَ ﴿۶۱﴾
ذَلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ خَالِقُ کُلِّ شَیْءٍ لَّا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَکُونَ ﴿۶۲﴾
کَذَلِکَ یُؤْفَکُ الَّذِینَ کَانُوا بِآیَاتِ اللَّهِ یَجْحَدُونَ ﴿۶۳﴾
اللَّهُ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ قَرَارًا وَالسَّمَاء بِنَاء وَصَوَّرَکُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَکُمْ وَرَزَقَکُم مِّنَ الطَّیِّبَاتِ ذَلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ فَتَبَارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ ﴿۶۴﴾
هُوَ الْحَیُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿۶۵﴾
قُلْ إِنِّی نُهِیتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَمَّا جَاءنِیَ الْبَیِّنَاتُ مِن رَّبِّی وَأُمِرْتُ أَنْ أُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿۶۶﴾
هُوَ الَّذِی خَلَقَکُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَهٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَهٍ ثُمَّ یُخْرِجُکُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّکُمْ ثُمَّ لِتَکُونُوا شُیُوخًا وَمِنکُم مَّن یُتَوَفَّى مِن قَبْلُ وَلِتَبْلُغُوا
أَجَلًا مُّسَمًّى وَلَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ ﴿۶۷﴾
هُوَ الَّذِی یُحْیِی وَیُمِیتُ فَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ کُن فَیَکُونُ ﴿۶۸﴾
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ یُجَادِلُونَ فِی آیَاتِ اللَّهِ أَنَّى یُصْرَفُونَ ﴿۶۹﴾
الَّذِینَ کَذَّبُوا بِالْکِتَابِ وَبِمَا أَرْسَلْنَا بِهِ رُسُلَنَا فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ ﴿۷۰﴾
إِذِ الْأَغْلَالُ فِی أَعْنَاقِهِمْ وَالسَّلَاسِلُ یُسْحَبُونَ ﴿۷۱﴾
فِی الْحَمِیمِ ثُمَّ فِی النَّارِ یُسْجَرُونَ ﴿۷۲﴾
ثُمَّ قِیلَ لَهُمْ أَیْنَ مَا کُنتُمْ تُشْرِکُونَ ﴿۷۳﴾
مِن دُونِ اللَّهِ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا بَل لَّمْ نَکُن نَّدْعُو مِن قَبْلُ شَیْئًا کَذَلِکَ یُضِلُّ اللَّهُ الْکَافِرِینَ ﴿۷۴﴾
ذَلِکُم بِمَا کُنتُمْ تَفْرَحُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَبِمَا کُنتُمْ تَمْرَحُونَ ﴿۷۵﴾
ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَکَبِّرِینَ ﴿۷۶﴾
فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَإِمَّا نُرِیَنَّکَ بَعْضَ الَّذِی نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّیَنَّکَ فَإِلَیْنَا یُرْجَعُونَ ﴿۷۷﴾
وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِّن قَبْلِکَ مِنْهُم مَّن قَصَصْنَا عَلَیْکَ وَمِنْهُم مَّن لَّمْ نَقْصُصْ عَلَیْکَ وَمَا کَانَ لِرَسُولٍ أَنْ یَأْتِیَ بِآیَهٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ فَإِذَا جَاء أَمْرُ اللَّهِ
قُضِیَ بِالْحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِکَ الْمُبْطِلُونَ ﴿۷۸﴾
اللَّهُ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَنْعَامَ لِتَرْکَبُوا مِنْهَا وَمِنْهَا تَأْکُلُونَ ﴿۷۹﴾
وَلَکُمْ فِیهَا مَنَافِعُ وَلِتَبْلُغُوا عَلَیْهَا حَاجَهً فِی صُدُورِکُمْ وَعَلَیْهَا وَعَلَى الْفُلْکِ تُحْمَلُونَ ﴿۸۰﴾
وَیُرِیکُمْ آیَاتِهِ فَأَیَّ آیَاتِ اللَّهِ تُنکِرُونَ ﴿۸۱﴾
أَفَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَیَنظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَهُ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ کَانُوا أَکْثَرَ مِنْهُمْ وَأَشَدَّ قُوَّهً وَآثَارًا فِی الْأَرْضِ فَمَا أَغْنَى عَنْهُم مَّا کَانُوا
یَکْسِبُونَ ﴿۸۲﴾
فَلَمَّا جَاءتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَیِّنَاتِ فَرِحُوا بِمَا عِندَهُم مِّنَ الْعِلْمِ وَحَاقَ بِهِم مَّا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُون ﴿۸۳﴾
فَلَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا قَالُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَحْدَهُ وَکَفَرْنَا بِمَا کُنَّا بِهِ مُشْرِکِینَ ﴿۸۴﴾
فَلَمْ یَکُ یَنفَعُهُمْ إِیمَانُهُمْ لَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا سُنَّتَ اللَّهِ الَّتِی قَدْ خَلَتْ فِی عِبَادِهِ وَخَسِرَ هُنَالِکَ الْکَافِرُونَ ﴿۸۵﴾
ترجمه سوره غافر
به نام خداوند بخشنده مهربان
ح و م از حروف مقطعه می باشند . ﴿۱﴾
کتابی که نازل شده اتست ، از سوی خداوند باعزت آگاه می باشد . ﴿۲﴾
آمرزنده گناه می باشد . پذیرای بازگشت از گناه است . بسیار عقوبت کننده است .برهمه فزونی وبرتری دارد. خدائی جز او نیست .
بازگشت به سوی او می باشد . ﴿۳﴾
جز کسانی که کافر شده اند ، در آیات خداوند مجادله نمی کنند .پس فریبکاری ودغل بازی آنها در شهرها باعث نمی شود که تو در
معرض هلاکت قراربکیری . ﴿۴﴾
قبل از آنها قوم لوح تکذیب کرد و بعد از آنها احزاب تکذیب کردند و هر امتی نسبت به پیامبرشان سعی وتلاش کردند که او را
بگیرند وبه باطل مجادله کنند، تا با آن جای پای حق را بلغزانند. پس (جان) آنها را گرفتم. پس عقوبت آنها چگونه می باشد؟﴿۵﴾
واینچنین کلمه پروردگارت برکسانی که کافرشدند، محقق شد. قطعا” آنها اهل آتش می باشند . ﴿۶﴾
کسانی که عرش را حمل می کنند وکسانی که اطراف آن هستند، تسبیح حمد پروردگارشان را می کنند و به او ایمان دارند و برای
کسانی که ایمان آورده اند، طلب آمرزش می کنند. پروردگارا رحمت وعلم تو برهرچیزی گسترش یافته است. پس کسانی را که توبه
کردند و از راه تو تبعیت کردند، بیامرز و آنها را از عذاب جهنم حفظ کن. ﴿۷﴾
پروردگارا وآنها را به باغهای همیشگی داخل کن که به آنها وعده داده ای و کسانی را که از پدرانشان و همسرانشان و خاندانشان که
درستکاربودند .قطعا” تو خودت باعزت حکیم هستی . ﴿۸﴾
وآنها را از بدیها حفظ کن وکسی که از بدیها پرهیز کند، پس قطعا” در آن روز او را مورد لطف و رحمت قرار میدهی واین همان
پیروزی بزرگ است . ﴿۹﴾
قطعا” کسانی که کافر شدند، ندا داده می شوند: ” آن هنگام که به ایمان فرا خوانده می شوید، ولی کفر می ورزید، دشمنی با خدا
بزرگتر از دشمنی شما با خودتان می باشد . ﴿۱۰﴾
گفتند:” پروردگارا ما را دوبار میراندی و دوبار زنده کردی. پس به گناهانمان اعتراف کردیم. پس آیا راهی برای خروج هست؟”﴿۱۱﴾
این وضعیت شما بدین علت است، آن هنگام که ندا داده شد، خداوند، خودش یگانه است، کفر ورزیدید واینکه به آن شریکی نسبت داده
شود، ایمان آوردید. پس حکم کردن برای خداوند بلند مرتبه بزرگ می باشد . ﴿۱۲﴾
او کسی هست که نشانه هایش را به شما نشان می دهد واز آسمان روزی برای شما نازل می کند و جز کسی که انابه وبازگشت
می کند، متذکر نمی شود . ﴿۱۳﴾
پس خداوند را بخوانید. برای او در دین خالص باشید ولو اینکه کافرین اکراه داشته باشند . ﴿۱۴﴾
درجات والا، صاحب عرش ، به فرمانش روح را بر هرکدام از بندگانش که بخواهد، القاء می کند، تا از روز بهم رسیدن (روز
قیامت) بترساند . ﴿۱۵﴾
روزی که وضعیت آنها آشکار وشفاف می باشد. چیزی از آنها بر خداوند مخفی نمی ماند. امروز حکومت برای کیست؟ برای خداوند
یکتای انتقام گیرنده . ﴿۱۶﴾
امروز به هر کس برای آن چیزهائی که کسب کرده است، جزا داده می شود. امروز ظلمی به کسی نمی شود. قطعا” خداوند سریع به
حسابها رسیدگی می کند . ﴿۱۷﴾
و آنها را از روز قیامت بترسان. آن هنگام که قلبها در زمانیکه حنجره های آن ها می خواهد که به سخن درآید، باید خشم را فرو
ببرند و ساکت باشند. برای ظالمان هیچ دوست صمیمی و هیچ شفاعت کننده ای نمی باشد . ﴿۱۸﴾
از چشمهای خیانتکار و از آنچه که در اذهان می گذرد، آگاه است . ﴿۱۹﴾
وخداوند به حق داوری می کند وکسانی که غیر ا ورا می خوانند به چیزی داوری نمی کنند.(نمی توانند که داوری کنند) قطعا”
خداوند خودش شنوای آگاه است . ﴿۲۰﴾
آیا در زمین سیر وسیاحت نکرده اند، تا بنگرند، عاقبت کسانی که قبل از آنها بوده اند، چگونه بوده است. آنها از ایشان قویتر و
آثارشان درزمین بیشتر بود. پس خداوند (جان ) آنها را بخاطر گناهانشان گرفت و از جانب خداوند برای آنها نگهدارنده ای نبود . ﴿۲۱﴾
این بدان علت است که پیامبران آنها قطعا” با دلایل روشن به نزد آنها آمدند، ولی کفر ورزیدند. پس خداوند (جان ) آنها را گرفت.
قطعا” او قدرتمندی است که عقوبت شدیدی می کند . ﴿۲۲﴾
وقطعا” ما موسی (ع) را با نشانه هایمان و دلایل روشن فرستادیم …. ﴿۲۳﴾
به سوی فرعون و هامان و قارون. پس گفتند که جادوگری بسیار دروغگو می باشد . ﴿۲۴﴾
پس زمانیکه از جانب ما به حق نزد آنها آمد، گفتند:” پسران کسانی که با او ایمان آوردند را بکشید و زنان آنها را زنده نگه دارید.” و
سرانجام حیله کافرین جز ضایع شدن نیست. ﴿۲۵﴾
وفرعون گفت: “مرا رها کنید که موسی را بکشم و پروردگارش را بخواند .قطعا” من بیم آن دارم که دین شما را تغییر دهد یا اینکه
موجب فساد در سرزمین شود .” ﴿۲۶﴾
موسی (ع) گفت:” قطعا” من به پروردگارم و پروردگار شما از شر هر متکبری که به روز حساب اعتقاد ندارد، پناه می برم. ” ﴿۲۷﴾
و مرد مومنی از آل فرعون که ایمانش را مخفی نگه داشته بود، گفت:” آیا مردی را که می گوید:” پروردگار من الله است.” را
می کشید ودر حالیکه از جانب پروردگارتان با دلایل روشن نزد شما آمده است و اگر دروغگو باشد، دروغهای آن برعلیه خودش
می باشد و اگر راست بگوید، بعضی (عذابها ) که به شما وعده می دهد، بر شما نازل می شود. قطعا” خداوند کسی را که اسرافکار
بسیار دروغگو باشد، هدایت نمی کند ….. ﴿۲۸﴾
ای قوم، حکومت امروز در ظاهر در این سرزمین برای شما می باشد. پس چه کسی ما را در برابر عذاب خداوند، آن هنگام که بر ما
نازل شود، ما را یاری می کند؟” فرعون گفت:” چیزی که به شما نشان می دهم، جز چیزی که می بینم، نیست و شما را جز به راه
راست هدایت نمی کنم . “﴿۲۹﴾
وکسی که ایمان آورده بود، گفت:” ای قوم، قطعا” من می ترسم، مثل روزی که برای دسته ها و گروهها پیش آمد، برای شما اتفاق
افتد ….. ﴿۳۰﴾
مثل شیوه قوم نوح و عاد وثمود و کسانی که بعد از آنها بودند و خداوند ظلم به بندگانش را اراده نمی کند ….. ﴿۳۱﴾
وای قوم، قطعا”من بر شما از بابت روزی که مردم از هم پراکنده می شوند و می گریزند ، می ترسم …… ﴿۳۲﴾
روزی که پشت کنان از این سو به آن سو فرار می کنید، خداوند مانع آن برای شما نمی شود و خداوند، کسی را که گمراه کند،
هدایت کننده ای برای او نمی باشد . ﴿۳۳﴾
وقطعا” از قبل یوسف (ع) با دلایل روشن نزد شما آمد و برای آن چیزی که نزد شما آمد، قدم شما در شک کردن نلغزید، تا اینکه آن
هنگام که از دنیا رفت، گفتید:” هرگز خداوند بعد از او پیامبری را برنمی انگیزد .” اینچنین خداوند کسی را که زیادی شکاک باشد،
گمراه می کند . ﴿۳۴﴾
کسانی که در آیات خداوند بدون آنکه دلیل محکمی آورده شود، مجادله می کنند ، گناه بزرگی در نزد خداوند ودر نزد کسانی می باشد
که ایمان آوردند. اینچنین خداوند بر هرقلبی که متکبر ستمکار باشد، مهر می زند . ﴿۳۵﴾
وفرعون گفت:”ای هامان، برای من بنای بلندی بساز. امید است که من بتوانم اسباب و وسایل رساشدن سخن رافراهم کنم…….. ﴿۳۶﴾
پس با اسباب و وسایل آسمانها به خدای موسی اطلاع می دهم و قطعا” من گمان دارم که او(موسی) دروغگو می باشد” و اینچنین
برای فرعون عمل بدش زینت داده شد و از راه بازداشته شد و حیله فرعون جز در زیانکاری نیست . ﴿۳۷﴾
وکسی که ایمان آورد، گفت: “ای قوم، از من تبعیت کنید، تا شما را به راه راست هدایت کنم….. ﴿۳۸﴾
ای قوم، قطعا” این زندگی دنیا کالا می باشد و قطعا” آخرت خودش خانه وعده گاه می باشد …… ﴿۳۹﴾
کسی که کار بد انجام دهد، پس جز به مثل آن جزا داده نمی شود و کسی که کار صالح انجام دهد، چه مذکر.باشد و چه مونث و او
مومن باشد، پس آنها وارد بهشت می شوند و بدون حساب در آن روزی داده می شوند …… ﴿۴۰﴾
و ای قوم، چه نصیب من می شود؟ شما را بسوی نجات می خوانم و مرا بسوی آتش می خوانید……. ﴿۴۱﴾
مرا می خوانید که به خداوند کفر بورزم و چیزی را که از آن هیچ آگاهی ندارم، برای او شریک بگیرم و من شما را به سوی خداوند
باعزت آمرزنده می خوانم . ﴿۴۲﴾
خواه ناخواه آنچه که مرا بسوی او می خوانید، نه در دنیا ونه در آخرت ، دعوتی برای آن نمی باشد و قطعا”بسوی خداوند بازگردانده
می شویم و قطعا” اسراف کنندگان خودشان اهل جهنم هستند ….. ﴿۴۳﴾
پس بزودی آنچه را که برای شما می گویم، یاد خواهید کرد و کارم را به خداوند واگذار می کنم. قطعا” خداوند به بندگان بصیرت
دارد . ﴿۴۴﴾
پس خداوند او را از شر مکر وحیله آنها حفظ کرد و بدی عذاب، آل فرعون را فرا گرفت . ﴿۴۵﴾
آنها بر آتش اول روز وآخر روز عرضه می شوند و ای آل فرعون، روزی که قیامت برپا می شود، داخل عذاب شدیدتر شوید . ﴿۴۶﴾
وهنگامی که با یکدیگر در آتش با یکدیگر بگومگو می کنند، پس ضعیفان به مستکبران می گویند:” قطعا” ما تابع شما بودیم. پس آیا
شما می توانید ما را از گزند آتش دور کنید؟……﴿۴۷﴾
کسانی که مستکبر بودند، گفتند:” قطعا” همه ما در آن هستیم. قطعا” خداوند بطور حتم بین بندگان حکم کرده است ….. ﴿۴۸﴾
وکسانی که در آتش بودند، به خزینه دارهای جهنم گفتند:” از پروردگارتان بخواهید که روزی از عذاب را به ما تخفیف دهد…. ﴿۴۹﴾
(خزینه دارها) گفتند:” آیا اینطور نبود که پیامبران شما با دلایل روشن نزد شما آمدند؟ ” (مستکبران) گفتند:” بلی ” خزینه دارها
گفتند:” پس (از پروردگار) بخواهید “و دعای کافرین جز ضایع شدن نمی باشد ….. ﴿۵۰﴾
قطعا” ما بطور حتم پیامبرانمان وکسانی که ایمان آوردند، در زندگی دنیا و در روزی که در حضور شاهدان برگزار می شود، یاری
می کنیم ….. ﴿۵۱﴾
روزی که معذرت خواهی ظالمان فایده ای ندارد و برای آنها لعنت است و برای آنها بدی آخرت است . ﴿۵۲﴾
و قطعا” موسی (ع) را هدایت کرده و بنی اسرائیل را وارث کتاب کردیم ….. ﴿۵۳﴾
(کتابی که) هدایت ویادآوری برای صاحبان خرد می باشد . ﴿۵۴﴾
پس صبر کن . قطعا” وعده خداوند حق می باشد وبرای گناهانت طلب آمرزش کن و در آخر روز و اول روز پروردگارت را به حمد
وستایش تسبیح کن . ﴿۵۵﴾
کسانی که درمورد آیات خداوند بدون آنکه دلیل محکمی آورده شود، مجادله می کنند ،در سینه های آنها جز تکبر نیست، که به حد
رشد (برای بحث وبررسی ) آن نرسیده اند. پس به خداوند پناه ببر. قطعا” او شنوای آگاه می باشد . ﴿۵۶﴾
(آفرینش ) آسمانها وزمین برتر و بزرگتر از آفرینش انسان می باشد ولیکن اکثر مردم نمی دانند . ﴿۵۷﴾
و نابینا و بینا مساوی نیستند و کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند و نه با کسی که کار بد انجام می دهد. آنچه که
شما یاد آوری می کنید، کم است . ﴿۵۸﴾
قطعا” قیامت که در آینده می آِید، هیچ شکی در آن نیست ولیکن اکثر مردم ایمان نمی آورند . ﴿۵۹﴾
و پروردگارتان گفت: “مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم. قطعا” کسانی که از عبادت من تکبر می کنند، به زودی در جهنم با ذلت و
خواری داخل خواهند شد . “﴿۶۰﴾
خداوند کسی است که برای شما شب را برای اسکان یافتن در آن و روز را برای هوشیاری قرار داد. خداوند به طور حتم
صاحب فضل و بخشش به مردم است و لیکن اکثر مردم شکرگزاری نمی کنند. ﴿۶۱﴾
خداوند شما که اینچنین است، پروردگارشما می باشد. آفریننده هرچیز می باشد، هیچ خدائی غیر از او نیست. پس به کجا
روی برمی گردانید؟﴿۶۲﴾
اینچنین کسانی که آیات خداوند را انکار کرده اند، روی برمی گردانند . ﴿۶۳﴾
خداوند کسی است که زمین را برای شما مکانی با ثبات قرار دادو آسمان را برای (ساختن) بناء وبرای شما صورت و سیما
قرار داد وصورتهای شما را بهترین صورتها قرار دادو به شما از چیزهای پاکیزه روزی داد .خداوند شما که اینچنین است،
پروردگارشما می باشد. پس خداوند پروردگار جهانیان خجسته و مبارک است . ﴿۶۴﴾
او زنده است . خدائی جز او نیست. پس او را بخوانید. برای او در دین اخلاص داشته باشید. سپاس وتشکر مخصوص خداوند
پروردگار جهانیان می باشد . ﴿۶۵﴾
بگو:” قطعا” من نهی شده ام، زمانیکه دلایل روشن از جانب پروردگارم برایم آمده است، بنده کسانی باشم که غیر از خداوند را
می خوانند وامر شده ام که تسلیم پروردگار جهانیان باشم . ﴿۶۶﴾
او کسی است که شما را از گل، سپس از نطفه، سپس از خون بسته آفرید. سپس شما را به صورت طفلی خارج می کند. سپس تا
اینکه به بلوغ کامل برسید. سپس تا اینکه پیر شوید و از شما کسانی هستند، که قبل از پیری فوت می کنند و تا اینکه وقت مرگتان فرا
برسد و امید است که شما تفکر کنید . ﴿۶۷﴾
او کسی است که زنده می کند و می میراند. پس هنگامی که فرمان اجرا داد،هرگاه به او بگوید:” باش”، پس می باشد . ﴿۶۸﴾
آیا ندیده ای کسانی که در آیات خداوند مجادله می کنند ، چگونه منحرف می شوند ؟﴿۶۹﴾
کسانی که کتاب و آنچه (معجزات) را که با پیامبرانمان فرستادیم ، تکذیب کردند. پس بزودی خواهند دانست . ﴿۷۰﴾
آن هنگام که طوقهای آهنی بر گردنشان می باشد و سلسله زنجیرها کشیده می شوند …… ﴿۷۱﴾
در آب داغ، سپس در آتش افروخته می شوند . ﴿۷۲﴾
سپس به آنها گفته شد:” آنچه که (از غیر خداوند) شریک می ساختید ، کجاست؟……﴿۷۳﴾
از غیر خداوند.” گفتند:” گم شده اند. (همراه ما نیستند) بلکه از قبل چیزی نمی خواندیم. اینچنین خداوند کافرین را گمراه می کند . ﴿۷۴﴾
این بدان علت است که در زمین به غیر حق شادمانی می کردید واینکه بیش از حد خوشحالی می کردید. ﴿۷۵﴾
وارد درهای جهنم شوید. در آن جاودانه می باشید. پس جایگاه متکبران بد می باشد . ﴿۷۶﴾
پس صبر کن. قطعا” وعده خداوند برحق می باشد. پس چه اینکه بعضی چیزهائی که به آنها وعده می دهیم، به تو نشان دهیم یا اینکه
جان تو را بگیریم، پس به سوی ما بازگشت داده می شوند . ﴿۷۷﴾
و قطعا” قبل از تو پیامبران را فرستادیم. قصه بعضی از آنها را برای تو گفتیم و قصه بعضی دیگر را برایت نگفتیم و هیچ پیامبری
نبوده است که نشانه ای بیاورد، مگر با اجازه خداوند. پس هنگامی که فرمان خداوند آمد، به حق حکم شد و آنجا باطل کنندگان
زیانکار شدند . ﴿۷۸﴾
خداوند کسی است که چارپایان را برای شما قرار داد، تا برآن سوار شوید و از آن بخورید. ﴿۷۹﴾
ودر آن برای شما منافع می باشد و اینکه بتوانید با آن حاجتها ونیازهای خود را بر آورده سازیدو بر آن و بر کشتی حمل می شوید . ﴿۸۰﴾
و نشانه هایش را به شما نشان می دهد. پس کدامیک از آیات خداوند را منکر می شوید؟﴿۸۱﴾
آیا در زمین سیر وسیاحت نکرده اید که ببینید، عاقبت کسانی که قبل از آنها بوده اند، چگونه بوده است. آنها بیشتر و قوی تر بوده اند
و آثاری در سرزمین باقی مانده است. پس آنچه که کسب کرده بودند، آنها را بی نیاز نکرد . ﴿۸۲﴾
پس زمانیکه پیامبرانشان با دلایل روشن نزد آنها آمدند، به علم ودانشی که در نزد خود داشتند، شادمان بودند وحقیقت آن چیزی را که
مسخره می کردند، برایشان مشخص شد . ﴿۸۳﴾
پس زمانیکه عذاب ما رادیدند، گفتند:” به خداوند ایمان آوردیم.او یگانه است و به شریکی که برای او گرفته بودیم ، کفر ورزیدیم . ﴿۸۴﴾
زمانیکه عذاب ما را دیدند، ایمان آوردن آنها برایشان فایده ای ندارد. سنت خداونداست که برای بندگانش قرارداده است و آنجا کافرین
زیانکار شدند . ﴿۸۵﴾
توضیح آیات سوره غافر
آیه:۳-۱
کلمات آیات قرآن مجید از همین حروف مقطعه تشکیل شده و از جانب خداوند عزیز وحکیم نازل شده است .
خداوندی که آمرزنده گناهان است و توبه کاران را دوست دارد ولی گناهکاران را سخت عقوبت می کند .
خداوندی که برتر و والاتر از همه کس وهمه بوده و یکتا می باشد و بازگشت همه بسوی اوست .
آیات ۶-۴
این آیات در مورد تبلیغات کافرین بر علیه اسلام می باشد وبه نکات ذیل اشاره می کند:
آنها در مورد آیات خداوند، جر وبحث وستیزه جوئی می کنند .
تبلیغات آنها در شهرها وآیادیها هیچ ضرر وآسیبی به رسول اکرم نمی رساند .
از گذشته دور تا کنون پیوسته کافرین سعی بر این داشته اند که با بحث وجدل حق را پوشانده و پایمال کنند .
عقوبت آنها سخت خواهد بود .
وعده عذاب آنها در جهنم حتما” محقق خواهد شد .
آیات: ۹-۷
این آیات در مورد فرشتگان می باشد و حاوی نکات ذیل است:
حاملان عرش و فرشتگانی که حول عرش الهی هستند، خداوند را تسبیح می کنند و برای سعادت دنیا وآخرت مومنان و پدران آنها
وفرزندانشان دعا می کتنند .
آیه: ۹
این آیه بیان می کند، کسانی که از بدیها دوری می کنند، در آخرت مورد لطف ورحمت خداوند قرار می گیرند و رستگار می شوند .
آیه: ۱۰
این آیه بیانگر آن است که اگر در هنگام دعوت به اسلام، کافر ایمان نیاورد، دشمنی با خدا بزرگتر از دشمنی او با نفسش می باشد .
آیات :۱۲و۱۱
این آیات در مورد گفتار کافرین در محشرمی باشد:
آنها با اشاره به حیات دنیا وحیات برزخ ، اعتراف به گناه می کنند واز خداوند درخواست خروج از محشر ونرفتن به جهنم می کنند .
آنها در دنیا به خداوند شرک ورزیدند .
خداوند حکم خود را در مورد آنها جاری خواهد کرد .
آیات: ۱۴و۱۳
این آیات در مورد مومنان می باشد .
آنها با دیدن آیات خداوند و دریافت روزی از او، پیوسته به سوی خداوند بازگشت می کنند .
آنها با اخلاص کامل خدا را می خوانند و به اکراه کافرین کاری ندارند .
آیه: ۱۵
این آیه بیان می کند :
خداوند بزرگ وبلند مرتبه که صاحب عرش می باشد، برای هرکس که بخواهد، روح را بر اوالقاء می کند، تا از عذاب آخرت
بترساند .
آیات: ۲۰-۱۶
ای آیات در مورد قیامت می باشد وبه نکات ذیل اشاره می کند:
وضعیت اعمال همه مشخص می باشد و خداوند از همه آنها آگاهی دارد .
از چشمهای خیانتکار واز اذهان آگاه است .
حکومت در آن روز برای خداوند است .
خداوند در آخرت از کافرین انتقام خواهد گرفت .
هرکس جزای اعمال خود را خواهد دید و به هیچ کس ظلم نخواهد شد .
خداوند خیلی سریع به اعمال رسیدگی می کند .
خداوند به حق قضاوت می کندو شریکانی که برای او قائل شده اند، هیچکدام نمی توانند که قضاوت کنند .
رسول مکرم اسلام(ص) وظیفه داشتند که کافرین را از آخرت بترسانند .
در آخرت ظالمان مجبور هستند که خشم خود را فرو ببرند و ساکت باشند. برای آنها هیچ دوست وشفاعت کننده ای نمی باشد .
آیات: ۲۲و۲۱
این آیات به زندگی کافرین در دنیا می پردازد:
چه بسا کافرینی بودند که در زندگی دنیائی، بسیار قدرتمند و توانمند بودند، ولی خداوند به خاطر گناهانشان بر آنها عذاب فرستاد .
آنها دلایل روشن پیامبران را نپذیرفتند و خداوند آنها را به عقوبتی سخت گرفتار کرد .
آثار زندگی آنها هنوز وجود دارد و قابل مشاهده است .
آیات:۲۷-۲۳
این آیات در مورد ابلاغ رسالت موسی (ع) می باشد و حاوی نکات ذیل است:
حضرت موسی (ع) با دلایل محکم و روشن بسوی فرعون و هامان و قارون فرستاده شد .
آنها به او تهمت جادوگر و دروغگو زدند و قوم بنی اسرائیل را مورد آزار واذیت قرار دادند .
از نظر فرعون دعوت موسی (ع) به منزله فساد در زمین بود .
از شر متکبر و کسی که به آخرت ایمان ندارد ، باید به خداوند پناه برد .
آیات: ۴۵-۲۸
این آیات در مورد سخنان یکی از آل فرعون می باشد که ایمان خود را پنهان داشته بود .
در این آیات به نکات ذیل اشاره شده است:
مخفی کردن ایمان در میان کافرین برای دفاع از مومنان ضروری است .
حاکمان طاغوت مدعی هستند که راه آنها درست می باشد واز مردم خود می خواهند که از آنها تبعیت کنند.
خداوند اسرافکار دروغگو را هدایت نمی کند .
حاکمان ظالم هرگز نمی توانند که از عذاب خداوند فرار کنند .
باید از عذاب خداوند بر اقوام گذشته که به خاطر ظلمشان بر آنها نازل شده است ، پند گرفت .
خداوند از ظالمان حمایت نمی کند .
کسی که نتواند به خاطر زیاد شک کردن، شک خود را نسبت به حق از بین ببرد، خداوند او را گمراه خواهد کرد .
کسی که توسط خداوند گمراه شود، هیچ هدایت کننده ای را نخواهد یافت .
کسانی که در شناخت حق، زیادی وسواس دارند و با شک کردن زیاد، حق را نمی پذیرند ، جهنمی می باشند.
بحث وبررسی آیات الهی باید با دلایل روشن و محکم وعاری از شک باشد .
بحث وجدل کردن در آیات خداوند که با شک همراه باشد و دلیل منطقی آورده نشود، مورد پذیرش خداوند ومومنان نمی باشد و گناه
بزرگی می باشد .
افراد متکبر و زورگو به دنبال دلیل محکم نیستند وعمل بد خود را توجیه کرده وآن را درست می دانند . آنها توانائی پذیرش حق را
ندارند .
باید از آخرت ترسید .
در زندگی دنیائی، اعمال به منزله کالائی می باشد که در زندگی آخرت از آن بهره برداری می شود .
اگر اعمال بد باشد، به همان اندازه جزا داده خواهد شد ولی اگر خوب باشد، بدون حساب پاداش داده می شود .
راه خداوند راه نجات و راه کفر راه جهنم است .
راه کفرهیچ مبنای علمی ندارد .
راه خداوند راه عزت است و او بسیار آمرزنده است .
هیچ مشخصه ای برای تائید و دعوت به کفر در زندگی دنیا وآخرت وجود ندارد .
همه به سوی خداوند باز می گردند .
انسان باید کار خود را به خدا واگذار کند. چون اوکاملا” آگاهی دارد که چه چیز برای بندگانش خوب وچه چیز بد می باشد و صلاح
او را بهتر می داند. در اینصورت خداوند او را از شر دشمنان درامان می دارد .
آیات:۵۲-۴۶
این آیات در مورد عذاب آخرت می باشد:
در برزخ آنها در اول روز وآخرروز در معرض آتش قرار می گیرند و در قیامت عذاب آنها شدیدتر می باشد .
در قیامت در آتش جهنم ضعیفان ومستکبران با هم بگو مگو می کنند.
با حکم خداوند ضعیفان ومستکبران هردو در آتش عذاب خواهند شد. هردو ظالم می باشند .
عذاب ضعیفان به دلیل تبعیت از مستکبران می باشد .
عذاب آنها هیچ تخفیفی پیدا نخواهد کرد. چون پیامبران الهی با دلایل روشن نزد آنها آمده بودند، ولی آنها پیامبران را تکذیب کردند .
فقط پیامبران الهی و مومنان در دنیا وآخرت یاری می شوند .
معذرت خواهی ظالمان در آخرت هیچ نفعی به حال آنها ندارد و مورد لعنت خداوند قرار گرفته وعاقبت بدی برای آنها می باشد .
آیات: ۵۴و۵۳
این آیات در مورد حضرت موسی (ع) و قوم بنی اسرائیل می باشد .
موسی (ع) در مسیر هدایت قرار داشت و کتاب تورات برای قوم بنی اسرائیل و فرزندان آنها نازل گردید .
فقط صاحبان اندیشه و خردمندان هستند که از هدایت کتاب بهره مند می شوند .
آیه: ۵۵
این آیه در مورد ظالمان و مرتبط با آیه ۵۲ می باشد و خطاب به رسول اکرم (ص) بوده و حاوی نکات ذیل است:
وعده خداوند برای مجازات ظالمان و یاری مومنان برحق می باشد و باید صبر کرد .
باید استغفار کرد و باید به نماز اهمیت داد تا خداوند ما را از ظالمان قرارندهد .
آیات: ۵۹-۵۶
ای آیات در مورد خرد ورزی بوده و به نکات ذیل اشاره می کند:
جرو بحث کردن بدون دلیل محکم در مورد آیات قرآن ناشی از کبر وخودخواهی و کوته فکری است . باید از این وضعیت به خداوند
پناه برد .
خلقت آسمانها و زمین خیلی پیچیده تر از خلقت انسانها می باشد، ولی بیشترمردم به آن توجهی نمی کنند .
کسانی که کورهستند و آیات الهی را نمی بینند با کسانی که بینا هستند و بصیرت دارند و صاحب اندیشه می باشند، یکسان نیستند .
همچنین کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، با بدکاران یکسان نیستند .
یاد آوری این مطالب توسط مومنان برای دیگران کم می باشد .
قیامت حتما” فرا خواهد رسید ولیکن بیشتر مردم ایمان نخواهند آورد .
آیه:۶۰
این آیه درمورد استجابت دعا و عبادت می باشد وبه نکات ذیل اشاره می کند:
برای اجابت دعا باید از خداوند، درخواست اجابت کرد.
کسانی که تکبر می کنند وخدا را بندگی نمی کنند ، جایگاهشان جهنم است .
آیات: ۶۸-۶۱
این آیات با ذکر فضل وکرم و نعمت ، قدرت و اراده خداوند بیان می کند که بیشتر مردم شکرگزاری نکرده و آیات و نشانه های
او را انکار می کنند .
چون دلایل روشن وجود دارد، باید تسلیم پروردگار جهانیان شد .
کسانی که تفکر کنند، دلایل برای آنها کاملا” روشن است .
آیات: ۷۶-۶۹
این آیات در مورد کسانی می باشد که درمورد آیات خداوند به مجادله می پردازند:
آنها کتاب های آسمانی ومعجزات پیامبران را انکار می کنند.
جزای آنها جهنم است .
آنها مشرک و کافر هستند .
در زندگی دنیا جشنها و شادیهای غیرمتعارف و با گناه ومعصیت دارند .
آنها متکبر هستند .
آیات: ۷۸و۷۷
این آیات بیان می کند که وعده عذاب خداوند در آخرت برحق می باشد .
همه به سوی خداوند برگردانده می شوند .
کسانی که آیات و نشانه های پیامبران را رد کرده اند، در قیامت زیانکار خواهند بود .
آیات: ۸۰و۷۹
این آیات در مورد نعمت بزرگ چارپایان است .
آیات: ۸۵-۸۱
این آیات در مورد منکرین آیات خداوند می باشد و به نکات ذیل اشاره می کند:
بررسی سرنوشت گذشتکان می تواند که درس خوبی برای آنها باشد .
آنها بر علم خود متکی بودند و پیامبران را مسخره می کردند. ولی حقیقت آیات خداوند برای آنها مشخص شده بود .
وقتیکه عذاب خداوند را دیدند، گفتند که ایمان آوردیم. پشیمانی در این حالت فایده ای ندارد. این سنت خداوند است.
کافرین زیانکار می باشند .
عناوین موضوعی سوره غافر به ترتیب آیات
| آیات | موضوع | عنوان |
| ۱ | مهربان | اسامی یا صفات خدا |
| ۱ | حروف مقطعه | قرآن |
| ۲ | اراده خدا برای نزول آیات | قرآن – نزول قرآن |
| ۲ | باعزت | اسامی یا صفات خدا |
| ۲ | آگاه | اسامی یا صفات خدا |
| ۳ | آمرزش | رحمت خدا |
| ۳ | آمرزنده | اسامی یا صفات خدا |
| ۳ | توبه پذیر | اسامی یا صفات خدا |
| ۳ | عذاب کننده | اسامی یا صفات خدا |
| ۳ | نداشتن شریک | یگانگی خدا |
| ۳ | به سوی خدا | رجعت |
| ۳ | عذاب شدید | وضعیت جهنم |
| ۳ | برتری برهمه | قدرت خدا |
| ۴-۶ | مجادله کردن | کافرین |
| ۵و۴ | مجادله بعد از روشن شدن حق | کارهای ناپسند |
| ۴ | توطئه برعلیه رسول اکرم | عرب جاهلیت |
| ۴ | محافظت از پیامبر اکرم | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۶و۵ | اهل جهنم | کافرین |
| ۵ | تکذیب آیات خداوند | قوم نوح |
| ۵ | دشمنان پیامبران | پیامبران – درحالت کلی |
| ۵ | احزاب | پیامبران – درحالت کلی |
| ۵ | پوشاندن حق | اهل جهنم |
| ۶-۸ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۶ | تحقق حق با کلمات خدا | کلمات خدا |
| ۶ | محقق شدن کلمه خدا بر آنها | سوال یا اعلان به محمد(ص)- کافرین |
| ۷-۹ | دعا کردن برای مومنان | فرشتگان |
| ۷ | حاملان عرش | فرشتگان |
| ۷ | حاملان عرش | عرش خدا |
| ۷ | تسبیح حمد خدا | فرشتگان |
| ۷ | تسبیح فرشتگان | تسبیح خدا |
| ۷ | آمرزش | دعا |
| ۷ | حفظ از آتش جهنم | دعا |
| ۷ | اطراف عرش | عرش خدا |
| ۷ | رحمت گسترده | رحمت خدا |
| ۷ | آگاهی ازهرچیز | علم خدا |
| ۷ | طلب آمرزش برای مومنان | توبه وطلب آمرزش |
| ۷ | تبعیت از کتاب خدا | کارهای خوب |
| ۸ | اهل بهشت | دعا |
| ۸ | وعده به مومنان | وعده خدا |
| ۸ | ابدی | وضعیت بهشت |
| ۸ | با عزت | اسامی یا صفات خدا |
| ۸ | با حکمت | اسامی یا صفات خدا |
| ۸ | عزت با حکمت | عزت خدا |
| ۸ | دعا کردن برای نزدیکان | دعا |
| ۹ | دوری کردن از بدیها | دعا |
| ۹ | شرط رحمت خدا | رحمت خدا |
| ۹ | دوری از بدیها | کارهای خوب |
| ۹ | پیروزی بزرگ | نکات زندگی |
| ۱۰-۱۲ | آرزوی برگشت | گفتار در قیامت |
| ۱۰-۱۲ | کافرین | اهل جهنم |
| ۱۰-۱۲ | اهل جهنم | کافرین |
| ۱۰ | دشمنی با خدا ودشمنی با خود | قرآن – قیاس درقرآن |
| ۱۰ | نفس – ظلم به نفس | ویژگی های انسان |
| ۱۰ | کفر ورزیدن | کارهای ناپسند |
| ۱۱ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۱۱ | اثبات حیات برزخی | برزخ |
| ۱۱ | درخواست خروج | اهل جهنم |
| ۱۲ | ایمان نیاوردن | کافرین |
| ۱۲ | حکم | مالکیت خدا |
| ۱۲ | علی | اسامی یا صفات خدا |
| ۱۲ | کبیر | اسامی یا صفات خدا |
| ۱۳ | سودمندی از تذکر | تذکر – پذیرفتن تذکر |
| ۱۳ | نشان دادن آیات | اراده خدا |
| ۱۳ | دادن روزی | اراده خدا |
| ۱۳ | روزی از آسمان | آسمان |
| ۱۴ | دعای با اخلاص | دعا- استجابت دعا |
| ۱۴ | اخلاص داشتن | دین |
| ۱۴ | اخلاص | کارهای خوب |
| ۱۴ | اکراه از خواندن خدا | کافرین |
| ۱۵ | عرش | مالکیت خدا |
| ۱۵ | صاحب عرش | عرش خدا |
| ۱۵ | نزول بر بندگان | روح |
| ۱۵ | القاء روح بر بندگان | اراده خدا |
| ۱۵ | تلاق | اسامی روز قیامت |
| ۱۶ | آگاهی خدا ازاعمال | وضعیت محشر |
| ۱۶ | آگاهی از اعمال | علم خدا |
| ۱۶ | حکومت آخرت برای کیست؟ | سوال خدا |
| ۱۶ | یکتا | اسامی یا صفات خدا |
| ۱۶ | انتقام گیرنده | اسامی یا صفات خدا |
| ۱۶ | حکومت آخرت | مالکیت خدا- حکومت |
| ۱۷ | جزای اعمال | وضعیت محشر |
| ۱۷ | عدم ظلم | وضعیت محشر |
| ۱۷ | حسابرس سریع | حسابرسی خدا |
| ۱۷ | حسابرس سریع | اسامی یا صفات خدا |
| ۱۸ | ترساندن ظالمان از قیامت | دستور مستیم به محمد(ص) |
| ۱۸ | قیامت | اسامی روز قیامت |
| ۱۸ | سکوت | وضعیت محشر |
| ۱۸ | خشم قلب | قرآن – مثلهای قرآنی – قلب |
| ۱۸ | ظالمان | اهل جهنم |
| ۱۸ | اهل جهنم | کارهای ناپسند – ظلم کردن |
| ۱۸ | وضعیت ظالمان | وضعیت محشر |
| ۱۸ | شفاعت نشدگان | شفاعت |
| ۱۹ | آگاهی ازافکار واندیشه ها | علم خدا |
| ۱۹ | آگاهی از چشمهای خائن | علم خدا |
| ۲۰ | قضاوت به حق | وضعیت محشر |
| ۲۰ | حاکمیت خدا | وضعیت محشر |
| ۲۰ | شنونده | اسامی یا صفات خدا |
| ۲۰ | آگاه | اسامی یا صفات خدا |
| ۲۰ | شنوای دانا | علم خدا |
| ۲۲و۲۱ | عذاب ظالمان | عذاب خدا دردنیا |
| ۲۱ | تاریخ گذشتگان | کارهای ناپسند – ظلم کردن |
| ۲۱ | گناهکاران | کارهای ناپسند – ظلم کردن |
| ۲۱ | سیر وسیاحت کردن | نکات زندگی |
| ۲۱ | ظالمان | تنفر خدا |
| ۲۲ | تکذیب آیات | کارهای ناپسند – ظلم کردن |
| ۲۲ | عقوبت کننده شدید | قدرت خدا |
| ۲۲ | ظالمان | کافرین |
| ۲۲ | قوی | اسامی یا صفات خدا |
| ۲۲ | عذاب کننده | اسامی یا صفات خدا |
| ۲۲ | دلایل روشن | پیامبران – از نگاه کلی |
| ۲۲ | کافرین | تنفر خدا |
| ۲۳-۲۵ | پیامبر قوم فرعون | پیامبران – موسی (ع) |
| ۲۳-۲۵ | ابلاغ به قارون | پیامبران – موسی (ع) |
| ۲۳-۲۵ | قارون | قوم موسی (ع) – دوران رسالت در زمان فرعون |
| ۲۴و۲۳ | دلایل روشن | قوم فرعون |
| ۲۶و۲۴ | دشمن موسی (ع) | قوم فرعون – فرعون |
| ۲۴ | هامان | قوم فرعون |
| ۲۴ | تکذیب آیات | قوم فرعون – فرعون |
| ۲۵ | کشتن پسران | قوم موسی (ع) – دوران رسالت در زمان فرعون |
| ۲۵ | حیله کاری | کافرین |
| ۲۶-۲۸ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۲۷و۲۶ | گفتگوی موسی (ع) و فرعون | قوم فرعون |
| ۲۷ | تکبر کردن | قوم فرعون – فرعون |
| ۲۷ | ایمان نداشتن به آخرت | قوم فرعون – فرعون |
| ۲۷ | تکبرداشتن | کارهای ناپسند |
| ۲۷ | ایمان نداشتن به آخرت | کارهای ناپسند- ظلم کردن |
| ۲۷ | پناه بردن به خدا | کارهای خوب |
| ۲۸-۳۴ | سخنان مردی مومن از آل فرعون | قوم فرعون |
| ۲۸ | راست گفتن | کارهای خوب |
| ۲۸ | دروغگوئی | کارهای ناپسند |
| ۲۸ | هدایت نشدگان | هدایت خدا |
| ۲۸ | اسراف کردن | کارهای ناپسند |
| ۲۸ | اسراف کاران | تنفر خدا |
| ۲۸ | دروغ گفتن | تنفر خدا |
| ۲۹ | نبودن یاوری جز خداوند | یاری خدا |
| ۲۹ | ادعای خدائی | قوم فرعون – فرعون |
| ۳۱و۳۰ | احزاب | قوم نوح |
| ۳۱و۳۰ | احزاب | قوم عاد |
| ۳۱و۳۰ | احزاب | قوم ثمود |
| ۳۱ | ظلم نکردن | اراده خدا |
| ۳۳و۳۲ | وضعیت مردم | زمان وقوع قیامت |
| ۳۲ | تناد | اسامی روز قیامت |
| ۳۳ | هدایت نشدگان | هدایت خدا |
| ۳۴ | قوم فرعون بعد از فوت آن حضرت | پیامبران – یوسف (ع) |
| ۳۴ | بعد از فوت یوسف (ع) | قوم فرعون |
| ۳۴ | دلایل روشن | پیامبران – یوسف (ع) |
| ۳۴ | شک ممتد | کارهای ناپسند |
| ۳۴ | راه گمراهان | هدایت خدا |
| ۳۵ | مجادله بدون آگاهی | کارهای ناپسند |
| ۳۵ | گناه بزرگ | نکات زندگی |
| ۳۵ | مهربر قلب | قرآن – مثلهای قرآنی – قلب |
| ۳۵ | تکبر داشتن | کارهای ناپسند |
| ۳۷و۳۶ | درخواست فرعون ازهامان | قوم فرعون – فرعون |
| ۳۶ | هامان | قوم فرعون |
| ۳۷ | دشمن موسی (ع) | قوم فرعون – فرعون |
| ۳۷ | بازداشته شدن از راه حق | قوم فرعون – فرعون |
| ۳۷ | زینت اعمال بد | قوم فرعون – فرعون |
| ۳۷ | زیانکاری فرعون | قوم فرعون – فرعون |
| ۳۷ | زینت اعمال | قرآن – مثلهای قرآنی |
| ۳۸ | هدایت کردن به راه راست | کارهای خوب |
| ۳۹ | دنیا و آخرت | قرآن – قیاس درقرآن |
| ۳۹ | موعود | اسامی روزقیامت |
| ۴۰ | جزای اعمال | آخرت – ازنگاه کلی |
| ۴۰ | مومنان | اهل بهشت |
| ۴۰ | روزی بسیار | وضعیت بهشت |
| ۴۱-۴۵ | هدایت کردن به راه راست | کارهای خوب |
| ۴۲ | دعوت کردن دیگران به کفر | قوم فرعون |
| ۴۲ | مشرکان | قوم فرعون |
| ۴۲ | باعزت | اسامی یا صفات خدا |
| ۴۲ | آمرزنده | اسامی یا صفات خدا |
| ۴۲ | شریک گرفتن برای خدا | کارهای ناپسند- ظلم کردن |
| ۴۳ | نبودن دلیل برای شرک ورزی | یگانگی خدا |
| ۴۳ | به سوی خدا | رجعت |
| ۴۳ | اسراف کاران | اهل جهنم |
| ۴۳ | اسراف کردن | کارهای ناپسند |
| ۴۴ | واگذار کردن کارها به خداوند | کارهای خوب |
| ۴۴ | بصیرت به بندگان | علم خدا |
| ۴۴ | توکل برخدا | یاری خدا |
| ۴۵ | عذاب قوم فرعون | عذاب خدا در دنیا |
| ۴۶ | عذاب دراول روز و آخرروز | برزخ |
| ۴۶ | فرعون وقومش | اهل جهنم |
| ۴۶ | عذاب شدید | قوم فرعون |
| ۴۶ | ساعت | اسامی روز قیامت |
| ۴۶ | عذاب برزخ وعذاب آخرت | قرآن – قیاس در قرآن |
| ۴۸و۴۷ | ضعیفان و مستکبران | گفتار در قیامت |
| ۴۸و۴۷ | متکبر | اهل جهنم |
| ۴۸و۴۷ | ضعیفان | اهل جهنم |
| ۴۷ | تبعیت از مستکبران | کارهای ناپسند |
| ۴۸ | قضاوت با عدالت | وضعیت محشر |
| ۵۰و۴۹ | اهل جهنم و فرشتگان | گفتار در قیامت |
| ۵۰و۴۹ | درخواست تخفیف عذاب | اهل جهنم |
| ۴۹ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۴۹ | خزینه داران جهنم | فرشتگان |
| ۴۹ | فرشتگان خزینه دار | وضعیت جهنم |
| ۵۰ | دلایل روشن | پیامبران – ازنگاه کلی |
| ۵۰ | اجابت نشدن دعا | کافرین |
| ۵۰ | اجابت نشدن دعای کافرین | دعا- استجابت دعا |
| ۵۱ | پیامبران | یاری خدا |
| ۵۱ | یاری خدا | پیامبران – از نگاه کلی |
| ۵۱ | یاری مومنان | یاری خدا |
| ۵۱ | یاری خدا | صالحین – خصوصیات صالحین |
| ۵۱ | برپائی شاهدان | اسامی روز قیامت |
| ۵۲ | وضعیت ظالمان | وضعیت محشر |
| ۵۲ | ظالمان | لعنت خدا |
| ۵۲ | اهل جهنم | کارهای ناپسند – ظلم کردن |
| ۵۲ | کافرین | اهل جهنم |
| ۵۲ | لعنت خداوند | کارهای ناپسند – ظلم کردن |
| ۵۲ | عدم فایده معذرت خواهی ظالمان | وضعیت محشر |
| ۵۳ | هدایت موسی | هدایت خدا |
| ۵۳ | هدایت به راه راست | پیامبران – موسی (ع) |
| ۵۳ | تورات | پیامبران – موسی (ع) |
| ۵۳ | میراث تورات | قوم بنی اسرائیل – از نگاه کلی |
| ۵۳ | میراث برای بنی اسرائیل | کتاب – تورات |
| ۵۴ | هدایت | کتاب – تورات |
| ۵۴ | یاد آوری | کتاب – تورات |
| ۵۴ | صاحبان اندیشه | کتاب – تورات |
| ۵۴ | تورات | هدایت خدا |
| ۵۴ | صاحبان فکر | تذکر – پذیرفتن تذکر |
| ۵۵ | صبر کردن | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۵۵ | صبر کردن | کارهای خوب |
| ۵۵ | برحق بودن | وعده خدا |
| ۵۵ | طلب آمرزش | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۵۵ | تسبیح خدا | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۵۵ | طلب آمرزش | کارهای خوب |
| ۵۵ | دستور توبه کردن | توبه و طلب آمرزش |
| ۵۵ | تسبیح حمد خدا | تسبیح خدا |
| ۵۵ | اول روز | وقتهای خاص – روز |
| ۵۵ | آخر روز | وقتهای خاص – روز |
| ۵۵ | وقت تسبیح خدا | تسبیح خدا |
| ۵۶ | مجادله بدون دلیل روشن | کارهای ناپسند |
| ۵۶ | تکبر داشتن | کارهای ناپسند |
| ۵۶ | پناه بردن به خدا | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۵۶ | شنونده | اسامی یا صفات خدا |
| ۵۶ | آگاه | اسامی یا صفات خدا |
| ۵۶ | شنوای دانا | علم خدا |
| ۵۶ | پناه بردن به خدا | کارهای خوب |
| ۵۷ | خلقت آسمانها وزمین و خلقت انسان | قرآن – قیاس در قرآن |
| ۵۷ | آفرینش آسمان | آسمان |
| ۵۷ | آفرینش زمین | زمین |
| ۵۷ | عدم آگاهی از برتری آفرینش آسمانها و زمین نسبت به آفرینش انسان | ویژگی های انسان |
| ۵۸ | کور وبینا | قرآن – قیاس در قرآن |
| ۵۸ | درستکار و بدکار | قرآن – قیاس در قرآن |
| ۵۸ | یادآوری کردن – فرق بین کور وبینا | سیاست – سیاست داخلی |
| ۵۸ | یاد آوری کردن – فرق بیم درستکار و بدکار | سیاست – سیاست داخلی |
| ۵۹ | ساعت | اسامی روز قیامت |
| ۵۹ | نبودن شک در آن | آخرت – از نگاه کلی |
| ۵۹ | ایمان نیاوردن اکثریت | ویژگی های انسان |
| ۵۹ | ایمان نداشتن به آخرت | کارهای ناپسند- ظلم کردن |
| ۶۰ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۶۰ | دستور دعا کردن | دعا – استجابت دعا |
| ۶۰ | تکبر داشتن | کارهای ناپسند |
| ۶۰ | تکبرنکردن | عبادت خدا |
| ۶۰ | متکبر | اهل جهنم |
| ۶۰ | ذلیل بودن | اهل جهنم |
| ۶۱ | سکنی کردن | وقتهای خاص – شب |
| ۶۱ | هوشیاری | وقتهای خاص – روز |
| ۶۱ | شب و روز | نعمتهای خدا |
| ۶۱ | فضل | رحمت خدا |
| ۶۱ | کم بودن شکر گزاری | حمد وشکر خدا |
| ۶۱ | شکرگزاری نکردن اکثریت | ویژگی های انسان |
| ۶۱ | صاحب فضل | اسامی یا صفات خدا |
| ۶۳و۶۲ | روی گرداندن از حق | کارهای ناپسند |
| ۶۲ | آفریننده | اسامی یا صفات خدا |
| ۶۲ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۶۲ | نداشتن شریک | یگانگی خدا |
| ۶۲ | چرا روی برمی گردانند؟ | سوال خدا |
| ۶۲ | آفرینش هرچیز | قدرت خدا |
| ۶۳ | انکار آیات خدا | کارهای ناپسند |
| ۶۴ | ثبات زمین | زمین |
| ۶۴ | بناء | آسمان |
| ۶۴ | بهترین صورتها | نعمتهای خدا |
| ۶۴ | روزی | نعمتهای خدا |
| ۶۴ | روزی خوراکی های پاکیزه | اقتصادی – روزی ودرآمد |
| ۶۴ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۶۴ | تبارک | اسامی یا صفات خدا |
| ۶۴ | پروردگار هرچیز | یگانگی خدا |
| ۶۵ | زنده | اسامی یا صفات خدا |
| ۶۵ | نداشتن شریک | یگانگی خدا |
| ۶۵ | دعای با اخلاص | دعا – استجابت دعا |
| ۶۵ | مخصوص پروردگار | حمد وشکرخدا |
| ۶۵ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۶۵ | اخلاص داشتن | دین |
| ۶۵ | اخلاص | کارهای خوب |
| ۶۶ | گفتن من نهی شده ام که غیرخداوند را بندگی کنم | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۶۶ | تبعیت ازغیر خداوند | کارهای ناپسند |
| ۶۶ | تسلیم خدا شدن | عبادت خدا |
| ۶۶ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۶۶ | گفتن من امر شده ام که تسلیم خداوند باشم | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۶۶ | تسلیم خدا شدن | کارهای خوب |
| ۶۶ | پروردگار هرچیز | یگانگی خدا |
| ۶۷ | مراحل زندگی | آفرینش انسان |
| ۶۷ | خلقت از گل | آفرینش انسان |
| ۶۷ | خلقت از نطفه | آفرینش انسان |
| ۶۷ | خون بسته | آفرینش انسان |
| ۶۷ | عمر محدود | آفرینش انسان |
| ۶۷ | مراحل زندگی | تفکر – لزوم تفکر |
| ۶۸ | زنده کردن مردگان | قدرت خدا |
| ۶۸ | میراندن | قدرت خدا |
| ۶۸ | اجرا شدن فرمان | اراده خدا |
| ۷۰و۶۹ | مجادله درباره حق | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۷۰و۶۹ | مجادله بعد از روشن شدن حق | کارهای ناپسند |
| ۷۰ | تکذیب کنندگان کتاب خدا | کتاب – از نگاه کلی |
| ۷۰ | تکذیب آیات | کارهای ناپسند- ظلم کردن |
| ۷۰ | تکذیب آیات | پیامبران – از نگاه کلی |
| ۷۰ | تکذیب کنندگان آیات | اهل جهنم |
| ۷۱ | طوقهای آهنی بر گردن | وضعیت جهنم |
| ۷۱ | سلسله زنجیر | وضعیت جهنم |
| ۷۲ | آتش فروزان | وضعیت جهنم |
| ۷۲ | آب داغ | وضعیت جهنم |
| ۷۴و۷۳ | شرک مشرکان | گفتاردر قیامت |
| ۷۳ | کافرین | مشرکان |
| ۷۴ | گمراهی | کافرین |
| ۷۴ | راه گمراهان | هدایت خدا |
| ۷۵ | شادمان در دنیا | کافرین |
| ۷۵ | شادمانی کردن به غیر حق | کارهای ناپسند |
| ۷۵ | شادی مفرط | کارهای ناپسند |
| ۷۶ | متکبر | اهل جهنم |
| ۷۶ | تکبر داشتن | کافرین |
| ۷۶ | جایگاه بد | وضعیت جهنم |
| ۷۶ | جاودانگی | وضعیت جهنم |
| ۷۶ | دربهای جهنم | وضعیت جهنم |
| ۷۷ | صبر کردن | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۷۷ | صبر کردن | کارهای خوب |
| ۷۷ | برحق بودن | وعده خدا |
| ۷۷ | به سوی خدا | رجعت |
| ۷۷ | نشان دادن وضعیت آنها به رسول اکرم (ص) | سوال یا اعلان به محمد(ص)- کافرین |
| ۷۸ | فرستادن پیامبران | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۷۸ | گفته نشدن داستان بعضی از پیامبران | پیامبران – از نگاه کلی |
| ۷۸ | گفتن قصه بعضی از پیامبران برای رسول اکرم (ص) | نکات مهم در مورد محمد(ص) |
| ۷۸ | معجزه پیامبران | پیامبران – از نگاه کلی |
| ۷۸ | حکم خدا | اراده خدا |
| ۷۸ | زیانکاری | نکات زندگی |
| ۷۹ | سوار شدن بر آنها | جانوران – دام |
| ۷۹ | مصرف خوراک انسان | جانوران – دام |
| ۸۰ | منافع زیاد | جانوران – دام |
| ۸۰ | حمل آدمیان در خشکی و دریا | حمل ونقل |
| ۸۱ | کدامیک از آیات خداوند را انکار می کنید؟ | سوال خدا |
| ۸۱ | انکار آیات خدا | کارهای ناپسند |
| ۸۱ | انکار آیات خداوند | کافرین |
| ۸۲ | آیا در زمین سیر وسیاحت نکرده اند؟ | سوال خدا |
| ۸۲ | سیر وسیاحت کردن | نکات زندگی |
| ۸۲ | سیر وسیاحت کردن | کارهای خوب |
| ۸۲ | تبعیت از گذشتگان | کافرین |
| ۸۳ | دلایل روشن | پیامبران – از نگاه کلی |
| ۸۳ | مسخره کردن | کافرین |
| ۸۳ | تکیه داشتن به علم خود | کافرین |
| ۸۵و۸۴ | عذاب کافرین | عذاب خدا در دنیا |
| ۸۵و۸۴ | ایمان نیاوردن | کافرین |
| ۸۴ | مشرکان | کافرین |
| ۸۴ | بی همتائی خدا | یگانکی خدا |
| ۸۵ | فایده نداشتن ایمان آوردن هنگام رسیدن عذاب | سنت خدا |
| ۸۵ | زیانکاران | کافرین |
| ۸۵ | زیانکاری | نکات زندگی |