سوره لقمان(۳۱)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
الم ﴿۱﴾
تِلْکَ آیَاتُ الْکِتَابِ الْحَکِیمِ ﴿۲﴾
هُدًى وَرَحْمَهً لِّلْمُحْسِنِینَ ﴿۳﴾
الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاهَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاهَ وَهُم بِالْآخِرَهِ هُمْ یُوقِنُونَ ﴿۴﴾
أُوْلَئِکَ عَلَى هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ وَأُوْلَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿۵﴾
وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدِیثِ لِیُضِلَّ عَن سَبِیلِ اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَیَتَّخِذَهَا هُزُوًا أُولَئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِینٌ ﴿۶﴾
وَإِذَا تُتْلَى عَلَیْهِ آیَاتُنَا وَلَّى مُسْتَکْبِرًا کَأَن لَّمْ یَسْمَعْهَا کَأَنَّ فِی أُذُنَیْهِ وَقْرًا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ ﴿۷﴾
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِیمِ ﴿۸﴾
خَالِدِینَ فِیهَا وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿۹﴾
خَلَقَ السَّمَاوَاتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا وَأَلْقَى فِی الْأَرْضِ رَوَاسِیَ أَن تَمِیدَ بِکُمْ وَبَثَّ فِیهَا مِن کُلِّ دَابَّهٍ وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنبَتْنَا فِیهَا مِن کُلِّ زَوْجٍ کَرِیمٍ ﴿۱۰﴾
هَذَا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِی مَاذَا خَلَقَ الَّذِینَ مِن دُونِهِ بَلِ الظَّالِمُونَ فِی ضَلَالٍ مُّبِینٍ ﴿۱۱﴾
وَلَقَدْ آتَیْنَا لُقْمَانَ الْحِکْمَهَ أَنِ اشْکُرْ لِلَّهِ وَمَن یَشْکُرْ فَإِنَّمَا یَشْکُرُ لِنَفْسِهِ وَمَن کَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ ﴿۱۲﴾
وَإِذْ قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ وَهُوَ یَعِظُهُ یَا بُنَیَّ لَا تُشْرِکْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ ﴿۱۳﴾
وَوَصَّیْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَیْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَى وَهْنٍ وَفِصَالُهُ فِی عَامَیْنِ أَنِ اشْکُرْ لِی وَلِوَالِدَیْکَ إِلَیَّ الْمَصِیرُ ﴿۱۴﴾
وَإِن جَاهَدَاکَ عَلى أَن تُشْرِکَ بِی مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِی الدُّنْیَا مَعْرُوفًا وَاتَّبِعْ سَبِیلَ مَنْ أَنَابَ إِلَیَّ ثُمَّ إِلَیَّ مَرْجِعُکُمْ فَأُنَبِّئُکُم بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۱۵﴾
یَا بُنَیَّ إِنَّهَا إِن تَکُ مِثْقَالَ حَبَّهٍ مِّنْ خَرْدَلٍ فَتَکُن فِی صَخْرَهٍ أَوْ فِی السَّمَاوَاتِ أَوْ فِی الْأَرْضِ یَأْتِ بِهَا اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَطِیفٌ خَبِیرٌ ﴿۱۶﴾
یَا بُنَیَّ أَقِمِ الصَّلَاهَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنکَرِ وَاصْبِرْ عَلَى مَا أَصَابَکَ إِنَّ ذَلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ ﴿۱۷﴾
وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ کُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ ﴿۱۸﴾
وَاقْصِدْ فِی مَشْیِکَ وَاغْضُضْ مِن صَوْتِکَ إِنَّ أَنکَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِیرِ ﴿۱۹﴾
أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَکُم مَّا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَهً وَبَاطِنَهً وَمِنَ النَّاسِ مَن یُجَادِلُ فِی اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا کِتَابٍ مُّنِیرٍ ﴿۲۰﴾
وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَیْهِ آبَاءنَا أَوَلَوْ کَانَ الشَّیْطَانُ یَدْعُوهُمْ إِلَى عَذَابِ السَّعِیرِ ﴿۲۱﴾
وَمَن یُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَهِ الْوُثْقَى وَإِلَى اللَّهِ عَاقِبَهُ الْأُمُورِ ﴿۲۲﴾
وَمَن کَفَرَ فَلَا یَحْزُنکَ کُفْرُهُ إِلَیْنَا مَرْجِعُهُمْ فَنُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿۲۳﴾
نُمَتِّعُهُمْ قَلِیلًا ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِلَى عَذَابٍ غَلِیظٍ ﴿۲۴﴾
وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَیَقُولُنَّ اللَّهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لَا یَعْلَمُونَ ﴿۲۵﴾
لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ ﴿۲۶﴾
وَلَوْ أَنَّمَا فِی الْأَرْضِ مِن شَجَرَهٍ أَقْلَامٌ وَالْبَحْرُ یَمُدُّهُ مِن بَعْدِهِ سَبْعَهُ أَبْحُرٍ مَّا نَفِدَتْ کَلِمَاتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ ﴿۲۷﴾
مَّا خَلْقُکُمْ وَلَا بَعْثُکُمْ إِلَّا کَنَفْسٍ وَاحِدَهٍ إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ بَصِیرٌ ﴿۲۸﴾
أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَیُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ کُلٌّ یَجْرِی إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى وَأَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ ﴿۲۹﴾
ذَلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا یَدْعُونَ مِن دُونِهِ الْبَاطِلُ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِیُّ الْکَبِیرُ ﴿۳۰﴾
أَلَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْکَ تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللَّهِ لِیُرِیَکُم مِّنْ آیَاتِهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ ﴿۳۱﴾
وَإِذَا غَشِیَهُم مَّوْجٌ کَالظُّلَلِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ فَمِنْهُم مُّقْتَصِدٌ وَمَا یَجْحَدُ بِآیَاتِنَا إِلَّا کُلُّ خَتَّارٍ کَفُورٍ ﴿۳۲﴾
یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمْ وَاخْشَوْا یَوْمًا لَّا یَجْزِی وَالِدٌ عَن وَلَدِهِ وَلَا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَن وَالِدِهِ شَیْئًا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّکُمُ الْحَیَاهُ الدُّنْیَا وَلَا یَغُرَّنَّکُم بِاللَّهِ الْغَرُورُ ﴿۳۳﴾
إِنَّ اللَّهَ عِندَهُ عِلْمُ السَّاعَهِ وَیُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَیَعْلَمُ مَا فِی الْأَرْحَامِ وَمَا تَدْرِی نَفْسٌ مَّاذَا تَکْسِبُ غَدًا وَمَا تَدْرِی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ ﴿۳۴﴾
ترجمه سوره لقمان
به نام خداوند بخشنده مهربان
الف،لام و میم ازحروف مقطعه هستند که به تنهائی معنی نداشته و مبین رمزی بین خدا و پیامبر می باشند . ﴿۱﴾
این آیات کتاب باحکمت است. ﴿۲﴾
هدایت و رحمت برای نیکوکاران است. ﴿۳﴾
کسانی که نماز را بپای می دارند و زکات می دهند وآنها خودشان به آخرت یقین دارند . ﴿۴﴾
آنها بر هدایتی از جانب پروردگارشان هستند و آنها خودشان رستگار هستند . ﴿۵﴾
واز مردم کسی که به دنبال حکایات وافسانه هائی است که بدون آگاهی از راه خدا باز دارد و آن را به مسخره بگیرد ، آنها برایشان عذابی خوارکننده می باشد. ﴿۶﴾
وهنگامی که بر اوآیات ما خوانده می شود، با تکبر روی برمی گرداند. گویا آن را نشنیده است. آنچنانکه گوشهایش سنگین می باشد. پس او را به عذاب دردناک بشارت بده . ﴿۷﴾
قطعا” کسانی که ایمان آوردند وکارهای شایسته انجام دادند، برای آنها باغهای پرنعمت می باشد. ﴿۸﴾
در آن جاویدان می باشند . وعده خداوند برحق می باشد و او باعزت باحکمت می باشد. ﴿۹﴾
آسمانها را بدون ستونی که آن برایتان قابل دیدن باشد،خلق کرد و کوههای محکم و استوار را در زمین قرار داد، تا جلوی لرزیدن زمین را برای شما بگیرد ودر آن از هر موجود زنده ای برانگیخت واز آسمان آب را نازل کردیم. پس در آن از هر گیاه با کرامتی بصورت زوج نرو ماده رویاندیم . ﴿۱۰﴾
این آفرینش خداوند است. پس به من نشان دهید که بغیر از آفرینش او چه چیزی خلق کرده اند؟ بلکه ظالمان در گمراهی آشکار می باشند . ﴿۱۱﴾
وحتما” به لقمان علم حکمت دادیم. اینکه خداوند را شکر گزاری کن و کسی که شکرگزاری کند، پس قطعا” برای خودش شکرگزاری کرده است و کسی که کفر بورزد، پس قطعا” خداوند بی نیاز ستوده است. ﴿۱۲﴾
وهنگامی که لقمان به پسرش گفت و او را موعظه کرد:” ای پسر، برای خداوند شریک نگیر. قطعا” شرک بطور حتم ظلم بزرگی می باشد. ﴿۱۳﴾
و به انسان پدر ومادرش را سفارش کردیم. مادرش او را با ضعف و سستی ممتد او را حمل کرد و او را در طی دو سال از شیر گرفت. از من وپدر ومادرت تشکر وسپلسگزاری کن .جای بازگشت بسوی من می باشد. ﴿۱۴﴾
و اگر آن دو تلاش کردند، که تو برای من شریکی بگیری که نسبت به آن هیچ آگاهی نداری، پس از آن دو اطاعت نکن و طبق عرف در زندگی دنیائی با آنها مصاحبت وهمنشینی کن و از راه کسی تبعیت کن که به سوی من انابه وتوبه می کند. سپس شما بسوی من باز می گردید. پس شما را از اعمالتان آگاه خواهم کرد. ﴿۱۵﴾
ای پسرم، قطعا” اینگونه است که اگر ذره ای کوچک از خردل، در صخره ای باشد، یا درآسمانها یا در زمین باشد، خداوند آن را می آورد. قطعا”خداوند آگاهی ریزبینانه ای دارد . ﴿۱۶﴾
ای پسرم، نماز را بپای دار وامر به معروف کن و از کار زشت نهی کن و بر مصیبتی که به تو می رسد، صبر داشته باش. قطعا” این از لازمه کارها می باشد. ﴿۱۷﴾
وبا نگاه حقارت به مردم نگاه نکن و با غرور و تکبر در زمین راه نرو. قطعا” خداوند هیچ متکبر فخر فروشی را دوست ندارد. ﴿۱۸﴾
و در راه رفتن میانه رو باش (نه تند ونه یواش )و صدایت را کم کن . قطعا” زشت ترین صداها بطور حتم صدای الاغها می باشد. ﴿۱۹﴾
آیا ندیده اید که قطعا” خداوند برای شما آنچه که در آسمانها و آنچه که در زمین می باشد، برای شما مسخر کرده است و با نعمتهای ظاهری و باطنی خود به شما حال داده است و از مردم چه کسی می باشد که بدون علم و بدون هدایت و بدون کتاب روشنگر در مورد خداوند مجادله کند؟﴿۲۰﴾
وهنگامی که به آنها گفته شد که از آنچه خداوند نازل کرده است، تبعیت کنید، گفتند:” بلکه ما از راهی که یافته ایم، پدرانمان رفته اند، تبعیت می کنیم.” حتی اگر شیطان آنها را به عذاب آتش فروزان خوانده بود، ( باز آنها تبعیت می کنند؟)﴿۲۱﴾
و کسی که خود را تسلیم خداوند کند و او نیکوکار باشد، پس قطعا” به دستگیره محکمی چنگ زده است و عاقبت کارها به سوی خداوند است. ﴿۲۲﴾
و کسی که کفر ورزید، پس کفر او تو را ناراحت نکند. بازگشت آنها بسوی ماست. پس آنها را از اعمالشان آگاه خواهیم کرد. قطعا” خداوند از ذهنها آگاه است . ﴿۲۳﴾
آنها را خیلی کم بهره مند می سازیم. سپس آنها را وابسته به عذابی سنگین می کنیم. ﴿۲۴﴾
وحتما” اگر از آنها بپرسی:” چه کسی آسمانها و زمین را خلق کرده است؟” حتما” می گویند:” خداوند” بگو:” سپاس وتشکر مخصوص خداوند است .” بلکه اکثر آنها نمی دانند . ﴿۲۵﴾
آنچه در آسمانها و زمین می باشد، برای خداوند است. قطعا” خداوند خودش بی نیاز ستوده است . ﴿۲۶﴾
و اگر قطعا” هر درختی که در زمین وجود دارد، قلم شود و دریا جوهر شود و بعد از آن هفت دریا به کمک آن بیایند، قادر به نوشتن تمامی کلمات خدا نمی باشند. قطعا” خداوند با عزت با حکمت است. ﴿۲۷﴾
آفرینش شما و برانگیختن شما جز همانند نفس واحد نیست. قطعا” خداوند شنوای بابصیرت است. ﴿۲۸﴾
آیا ندیده ای که قطعا” خداوند شب را در روز فرو می برد و روز را در شب فرو می برد وخورشید و ماه را مسخر کرد. همه تا مدت معینی جاری می باشند و قطعا” خداوند به آنچه که انجام می دهید، آگاه است. ﴿۲۹﴾
این بدان سبب است که قطعا” خداوند خودش برحق است وقطعا” آنچه بغیر از او می خوانند ، باطل است و قطعا” خداوند خودش بلند مرتبه بزرگ است. ﴿۳۰﴾
آیا ندیده ای که قطعا” کشتی در دریا به نعمت خداوند جاری می شود، تا از نشانه هایش به شما نشان دهد. قطعا” در این بطور حتم نشانه هائی برای هر صبور شکر گزار می باشد. ﴿۳۱﴾
و هنگامی که موج دریا مانند سایبان از هرطرف بر آنها سایه افکند، خداوند را خواندند. درحالیکه برای او در دین خالص بودند. پس زمانیکه آنها را بسوی خشکی نجات داد، پس بعضی از آنها ثابت قدم می ماندند و آیات ما را جز افراد فریبکار ناسپاس انکار نمی کنند. ﴿۳۲﴾
ای مردم از پروردگارتان بترسید و بترسید از روزی که نه پدر از فرزندش چیزی پاداش می گیرد و نه فرزند از پدرش. قطعا” وعده خداوند برحق است و زندگی دنیا شما را نفریبد وغرور، بیهوده شما را به خداوند امیدوار نکند . ﴿۳۳﴾
قطعا” آگاهی از زمان حال در نزد خداوند است و باران را می فرستد وآنچه که در رحمها هست، می داند و هیچکس نمی داند که فردا چه خواهد کرد وهیچکس نمی داند که در کدام سرزمین می میرد. قطعا” خداوند آگاه باخبر است. ﴿۳۴﴾
توضیح آیات سوره لقمان
آیات: ۳-۱
این آیات در مورد قرآن مجید است و به نکات ذیل اشاره می کند:
- آیات قرآن ازهمین حروف الفباء شکل یافته است .
- این آیات با حکمت می باشد.
- این آیات باعث هدایت و رحمت برای نیکوکاران می باشد .
آیات: ۵-۳
این آیات به خصوصیات نیکو کاران اشاره می کند:
- به نماز اهمیت می دهند .
- زکات می دهند .
- به آخرت یقین دارند .
- آنها در مسیر هدایت پروردگار هستند .
- آنها رستگار می شوند .
آیات: ۷و۶
این آیات در مورد کسانی می باشد که آیات الهی را مسخره می کنند و در صدد آن هستند که مردم را از راه دین خدا باز دارند. آنها با شنیدن آیات، تکبر می کنند وهیچ تمایلی به شنیدن آیات ندارند. جزایشان عذابی دردناک وخوار کننده می باشد.
آیات: ۹و۸
این آیات در مورد مومنان می باشد. جزای آنها بهشت است و در آن جاویدان می باشند .
وعده ای که خداوند به آنها داده است، برحق می باشد.
آیات: ۱۱و۱۰
این آیات در مورد یگانگی خداوند می باشد و بیان می کند که هیچ آفریننده ای جز خداوند وجود ندارد. کسانی که به غیر از این اعتقاد دارند، ظالم هستند .
آیات: ۱۳و۱۲
این آیات در مورد لقمان و توصیه های او به فرزندش در مورد شکرگزاری خداوند وکافر و مشرک نشدن می باشد.
آیات: ۱۵و۱۴
این آیات در مورد توصیه خداوند در رابطه با والدین می باشد.
آیات: ۱۹-۱۶
این آیات ادامه موعظه لقمان به فرزندش می باشد:
- خداوند از همه چیز حتی از کوچکترین ذرات عالم آگاهی دارد.
- باید به نماز و امر به معروف و نهی از منکر اهمیت داد.
- باید صبر بر مصیبت کرد. چون لازمه زندگی است.
- نباید به مردم با دید حقارت نگاه کرد و نباید غرور وتکبر داشت .
- راه رفتن باید نه آهسته ونه تند باشد .
- باید با صدای آرام صحبت کرد.
- الاغ به بدترین وجه داد می زند. لذا بدترین صدا را دارد.
آیات: ۲۷-۲۰
این آیات در مورد پذیرش وعدم پذیرش هدایت الهی می باشد .
سه شرط لازم برای تحقیق درپذیرش هدایت خداوند ، داشتن علم وآگاهی و مغرض نبودن و برخورداری از کتابی روشنگر می باشد.
تقلید کورکورانه از گذشتگان اعتباری ندارد.
کسی که خود را تسلیم خداوند کند، در مسیری درست هدایت خواهد شد.
کسی که کفر بورزد ، کفر او ضرری را به خدا نمی رساند .
کافرین در دنیای فانی بهره مند می شوند. ولی در آخرت دچار عذاب الهی می شوند .
آنها خالقیت خداوند را تائید و ربوبیت او را رد می کنند .
آنها نمی دانند که آسمانها و زمین برای خداوند است وخداوند در ربوبیت خود به هیچکس احتیاج ندارد .
اگر درختها قلم ودریاها جوهر شوند، نمی توانند، تمامی آنچه را که خداوندخلق کرده است، بنویسند .
آیه:۲۸
این آیه بیان می کند که تمامی انسانها به صورت تک تک در دنیا خلق ودر آخرت برانگیخته می شوند .
آیه: ۲۹
این آیه بیان می کند که دنیا مسخر خداوند است وعمرمعینی دارد وخداوند از تمامی اعمال آگاهی دارد.
آیه: ۳۰
این آیه بیانگر آن است که خداوند برحق است وخواندن و تقاضا کردن ازغیر از او باطل است.
آیات: ۳۲و۳۱
این آیات در مورد حرکت کشتی در دریا می باشد وبه نکات ذیل اشاره می کند:
تجارت با کشتی از نعمتهای خداوند می باشد .
کسانی که با صبر وشکیبائی در دریا ماهی می گیرند و شکرگزاری خداوند را می کنند، نشانه های خداوند را می بینند .
هنگامی که موجهای سهمگین به کشتی می خورد و مرگ در مقابل دیدگان ظاهر می شود، با نیت خالص خدا را می خوانند.
ولی وقتی نجات پیدا می کنند، افرادی که فریبکار و ناسپاس هستند، آیات ونشانه های خدا را انکار می کنند .
آیات: ۳۴و۳۳
این آیات عجز انسان در برابر خداوند را نشان می دهد و حاوی نکات ذیل است:
در آخرت هیچکس نمی تواند که در جزا و پاداش به دیگری کمک کند.
هیچکس نباید احساس غرور داشته باشد که خداوند او رادر آخرت جزا وپاداش بهشت خواهد داد.
خداوند حاضر وناظر براعمال ما می باشدو هر وقت که بخواهد بارات رحمت خود را نازل می کند .
از آنچه که از ما مخفی می باشد، نیز آگاهی دارد. مانند: فرزند درون شکم مادر .
آدمی نمی داند که فردا برایش چه اتفاقی خواهد افتاد.
انسان از زمان ومکان مرگ خود آگاهی ندارد. ولی خداوند از آن باخبر است.
عناوین موضوعی سوره لقمان به ترتیب آیات
| آیات | موضوع | عنوان |
| ۱ | مهربان | اسامی یا صفات خدا |
| ۱ | حروف مقطعه | قرآن |
| ۲ | باحکمت | قرآن – عظمت قرآن |
| ۵-۳ | خوبی کردن | کارهای خوب |
| ۵-۳ | نیکو کاری | نکات زندگی – موفقیت |
| ۳ | هدایت | قرآن – عظمت قرآن |
| ۳ | رحمت | قرآن – عظمت قرآن |
| ۳ | قرآن | هدایت خدا |
| ۳ | قرآن | رحمت خدا |
| ۴ | اهمیت دادن به نماز | عبادات فردی – نماز |
| ۴ | دادن زکات | اقتصادی – زکات دادن |
| ۴ | نیکو کاران | اهل بهشت |
| ۵ | هدایت نیکو کاران | هدایت خدا |
| ۶ | بازداشتن از راه خدا | کارهای ناپسند- ظلم کردن |
| ۶ | مسخره کردن راه خدا | کارهای ناپسند |
| ۶ | گمراه کردن از راه خدا | اهل جهنم |
| ۶ | مسخره کنندگان راه خدا | اهل جهنم |
| ۷ | سنگینی گوش | قرآن – مثلهای قرآنی |
| ۷ | تکبر داشتن | کارهای ناپسند |
| ۷ | تکبر کردن | تذکر – نپذیرفتن تذکر |
| ۷ | متکبر | اهل جهنم |
| ۷ | گفتن به مستکبران | دستور مستقیم به محمد (ص) |
| ۷ | عذاب دردناک | وضعیت جهنم |
| ۸ | مومنان | اهل بهشت |
| ۸ | پرنعمت | وضعیت بهشت |
| ۸ | خوبی کردن | کارهای خوب |
| ۸ | اهل بهشت | صالحین – خصوصیات صالحین |
| ۹ | جاودانگی | وضعیت بهشت |
| ۹ | برحق بودن | وعده خدا |
| ۹ | عزت با حکمت | عزت خدا |
| ۹ | باعزت | اسامی یا صفات خدا |
| ۹ | باحکمت | اسامی یا صفات خدا |
| ۱۰ | آفرینش آسمان | آسمان |
| ۱۰ | جاذبه بین کرات | آسمان |
| ۱۰ | کوه | زمین – خشکی |
| ۱۰ | موجودات | زمین |
| ۱۰ | باران | آسمان |
| ۱۰ | نر ومادگی گیاهان | گیاهان |
| ۱۱ | دیگران چه چیزی را خلق کرده اند؟ | سوال خدا |
| ۱۱ | گمراه شدن | کارهای ناپسند- ظلم کردن |
| ۱۱ | درخواست آوردن دلیل برای شرک | یگانگی خدا |
| ۱۲ | حکیم | غیر پیامبران – لقمان |
| ۱۲ | دستور شکرگزاری | حمد وشکر خدا |
| ۱۲ | شکرگزاری خداوند | غیر پیامبران – لقمان |
| ۱۲ | شکرگزاری | کارهای خوب- ترس از خدا |
| ۱۲ | بی نیاز | اسامی یا صفات خدا |
| ۱۲ | حمید | اسامی یا صفات خدا |
| ۱۳ | موعظه لقمان به فرزند | غیر پیامبران – لقمان |
| ۱۳ | شریک گرفتن برای خدا | کارهای ناپسند- ظلم کردن |
| ۱۳ | ظلم بزرگ | زندگی اجتماعی – نکات زندگی |
| ۱۵و۱۴ | وصیت خدا | خانواده – پدر ومادر |
| ۱۵و۱۴ | مردم | رجعت – بسوی خدا |
| ۱۴ | نیکی به پدر ومادر | وصیت خدا |
| ۱۴ | مدت شیردادن | خانواده – فرزندان- نوزاد |
| ۱۴ | سختی دوران حاملگی | خانواده – فرزندان – نوزاد |
| ۱۴ | دستور شکر گزاری | حمد وشکر خدا |
| ۱۴ | تشکر از پدر ومادر | حمد وشکر خذا |
| ۱۵ | شریک گرفتن برای خدا | کارهای ناپسند- ظلم کردن |
| ۱۵ | همنشینی با آنها | خانواده – پدر ومادر |
| ۱۵ | دیدن همه اعمال | وضعیت محشر |
| ۱۵ | تبعیت از توبه کار | توبه وطلب آمرزش |
| ۱۹-۱۶ | موعظه لقمان به فرزند | غیرپیامبران – لقمان |
| ۱۶ | آگاهی از کوچکترین ذرات | علم خدا |
| ۱۶ | لطیف | اسامی یا صفات خدا |
| ۱۶ | آگاه | اسامی یا صفات خدا |
| ۱۷ | اهمیت دادن به نماز | عبادات فردی – نماز |
| ۱۷ | نماز خواندن | کارهای خوب |
| ۱۷ | امر به معروف | کارهای خوب |
| ۱۷ | نهی از منکر | کارهای خوب |
| ۱۷ | صبر کردن | کارهای خوب |
| ۱۷ | ضرورت گذر زندگی | زندگی اجتماعی – نکات زندگی |
| ۱۸ | نگاه تحقیرانه به مردم | کارهای ناپسند |
| ۱۸ | فخر فروشی | کارهای ناپسند |
| ۱۸ | تکبرداشتن | کارهای ناپسند |
| ۱۸ | تکبرکردن | تنفر خدا |
| ۱۸ | فخر فروشی کردن | تنفر خدا |
| ۱۹ | راه رفتن نه یواش نه تند | کارهای خوب |
| ۱۹ | صحبت آرام | کارهای خوب |
| ۱۹ | الاغ | جانوران |
| ۱۹ | بدترین صدا | زندگی اجتماعی – نکات زندگی |
| ۲۰ | مسخر شدن | آسمان – موجودات |
| ۲۰ | مسخر شدن | زمین – موجودات |
| ۲۰ | نعمتهای ظاهری و باطنی | نعمتهای خدا |
| ۲۰ | لذت بردن از نعمتها | نعمتهای خدا |
| ۲۰ | بهره مندی از دنیا | نکات زندگی |
| ۲۰ | مجادله بدون آگاهی | کارهای ناپسند |
| ۲۰ | بحث و مجادله | نکات زندگی |
| ۲۰ | چه کسی بدون”علم و هدایت و کتاب روشن ” مجادله می کند؟ | سوال خدا |
| ۲۱ | تبعیت از گذشتگان | کافرین |
| ۲۱ | تعصب کورکورانه | کارهای ناپسند |
| ۲۱ | آتش فروزان | وضعیت جهنم |
| ۲۱ | گمراه کردن | جن – شیطان |
| ۲۱ | لزوم تبعیت از قرآن | قرآن – نزول قرآن |
| ۲۲ | دستگیره محکم | قرآن – مثلهای قرآنی |
| ۲۲ | کارها | رجعت- به سوی خدا |
| ۲۲ | نیکو کاری | نکات زندگی – موفقیت |
| ۲۲ | تسلیم خدا شدن | کارهای خوب |
| ۲۳ | کافرین | رجعت – به سوی خدا |
| ۲۳ | دیدن همه اعمال | وضعیت محشر |
| ۲۳ | ذهنها | علم خدا |
| ۲۳ | کافرین – غصه نخوردن برای ایمان نیاوردن آنها | سوال یا اعلان به محمد (ص) |
| ۲۴ | بهره مندی از دنیا | کافرین |
| ۲۴ | اهل جهنم | کافرین |
| ۲۴ | عذاب بزرگ | وضعیت جهنم |
| ۲۵ | آفرینش آسمانها وزمین | سوال یا اعلان به محمد (ص) |
| ۲۵ | آفرینش آسمان | آسمان |
| ۲۵ | آفرینش زمین | زمین |
| ۲۵ | گفتن حمد مخصوص خداوند است. | دستور مستقیم به محمد(ص) |
| ۲۵ | عدم آگاهی از لزوم شکرگزاری خداوند | کافرین |
| ۲۵ | مخصوص پروردگار | حمد وشکر خدا |
| ۲۵ | اعتقاد به خالق بودن خداوند | کافرین |
| ۲۶ | موجودات آسمانها وزمین | مالکیت خدا |
| ۲۶ | مالکیت موجودات | آسمان – موجودات |
| ۲۶ | مالکیت موجودات | زمین – موجودات |
| ۲۶ | بی نیاز | اسامی یا صفات خدا |
| ۲۶ | حمید | اسامی یا صفات خدا |
| ۲۷ | تعداد زیاد کلمات خدا | کلمات خدا |
| ۲۷ | قلم شدن درختان و جوهر شدن دریاها | قرآن – مثلهای قرآنی |
| ۲۷ | باعزت | اسامی یا صفات خدا |
| ۲۷ | با حکمت | اسامی یا صفات خدا |
| ۲۷ | عزت با حکمت | عزت خدا |
| ۲۸ | خلقت تک به تک | انسان – آفرینش انسان |
| ۲۸ | برانگیخته شدن تک به تک | وضعیت محشر |
| ۲۸ | فرد به فرد | رجعت – به سوی خدا |
| ۲۸ | شنونده | اسامی یا صفات خدا |
| ۲۸ | با بصیرت | اسامی یا صفات خدا |
| ۲۹ | تغییر ساعات شب وروز | سوال یا اعلان به محمد (ص) |
| ۲۹ | اختلاف شب در روز | زمان – گذشت زمان |
| ۲۹ | مسخر شدن خورشید | خورشید |
| ۲۹ | مسخر شدن ماه | ماه |
| ۲۹ | مدت معین حرکت | ماه |
| ۲۹ | مدت معین حرکت | خورشید |
| ۲۹ | آگاهی از اعمال | علم خدا |
| ۳۰ | برحق بودن | نفس خدا |
| ۳۰ | نبودن دلیل برای شرک ورزی | یگانگی خدا |
| ۳۰ | علی | اسامی یا صفات خدا |
| ۳۰ | کبیر | اسامی یا صفات خدا |
| ۳۱ | جاری شدن کشتی در دریا | سوال یا اعلان به محمد (ص) |
| ۳۱ | نعمت خدا | حمل ونقل – کشتی |
| ۳۱ | دیدن نشانه های خداوند | حمل ونقل – کشتی |
| ۳۱ | صبر کردن | کارهای خوب |
| ۳۱ | شکرگزاری کردن | کارهای خوب |
| ۳۲ | نجات از طوفان | حمل ونقل – کشتی |
| ۳۲ | دین خالص | دین |
| ۳۲ | فریبکاری | کارهای ناپسند |
| ۳۲ | ناسپاسی | کارهای ناپسند |
| ۳۲ | انکار آیات خدا | کارهای ناپسند |
| ۳۳ | ترس از خدا | دستورات خدابه امت |
| ۳۳ | ترس از قیامت | کارهای خوب – ترس از خدا |
| ۳۳ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۳۳ | دستور ترسیدن از آخرت | آخرت – از نگاه کلی |
| ۳۳ | بکار نیامدن فرزندان | وضعیت محشر |
| ۳۳ | برحق بودن | وعده خدا |
| ۳۳ | مکان فریب | دنیا – از نگاه کلی |
| ۳۳ | غرور | کارهای ناپسند |
| ۳۳ | پرهیزکاری کردن | کارهای خوب- ترس از خدا |
| ۳۴ | تقدیر سرنوشت | قضا وقدرخدا |
| ۳۴ | عدم آگاهی مردم | قضا وقدرخدا |
| ۳۴ | آگاهی از لحظه حال افراد | علم خدا |
| ۳۴ | باران | آسمان |
| ۳۴ | درون رحم | علم خدا |
| ۳۴ | عدم آگاهی از فردا | انسان – ویژگی های انسان- نفس |
| ۳۴ | عدم آگاهی از مکان مرگ | انسان – ویژگی های انسان – نفس |
| ۳۴ | آگاه خبره | علم خدا |
| ۳۴ | آگاه | اسامی یا صفات خدا |