توضیح آیات سوره فاطر
آیات: ۳-۱
این آیات در مورد قدرت و توانائی خداوند درخلقت آسمانها و زمین و فرشتگان و دادن روزی و لزوم یاد کردن نعمتهای او می باشد.
آیات:۸-۴
این آیات در مورد پذیرش دعوت الهی و برحق بودن وعده خداوند و فریب نخوردن از شیطان در زینتهای دنیا و مغرور نشدن می باشد.
کافرین که اعمال بد خود را خوب می دانند، دچار عذاب الهی خواهند شد ونباید برای آنها افسوس خورد.
مومنان آمرزیده می شوند و به بهشت می روند .
آیه:۹
در این آیه “زنده شدن مردگان در هنگام وقوع قیامت” در یک مثال توضیح داده شده است.
آیه:۱۰
این آیه تفاوت کسانی که به دنبال عزت هستند، با کسانی که به دنبال حیله گری وبدکاری هستند، را بیان می کند .
آیه:۱۷-۱۱
این آیات بیانگر آگاهی خداوند از انسان و بهره مند کردن او از مواهب دنیا برای پرستش خدای یگانه و شریک نگرفتن برای او می باشد .
خداوند از سیر تکاملی انسان و زندگی و مرگ او کاملا” آگاه می باشد .
او آسمان و زمین وخورشید و ماه و دریاها را برای بهرمندی انسان آماده کرده است.
حاکمیت جهان هستی با اوست و باید او را شکرگزاری نمود .
شریکان ، قدرت شنیدن دعا و یا استجابت آن را ندارند و درآخرت منکر شراکت با خداوند می شوند .
خداوند یکتا و بی نیاز و ستودنی می باشد و همه محتاج رحمت الهی هستند .
در نزد خداوند شایسته نیست که قومی جایگزین قوم دیگر شوند، مگر آنکه برای خداوند شریک گرفته باشند.
آیات: ۲۲-۱۸
این آیات در مورد مسئولیت انسان می باشد .
در آخرت، هر کسی فقط مسئول اعمال خودش می باشد.
باید از خداوند ترسید و به نماز اهمیت داد.
کسی که تزکیه می کند، باعث تزکیه نفس خودش می شود .
بازگشت همه به سوی خداوند است.
انسانهای کور و بابصیرت با هم برابر نیستند .
انسانهائی که در تاریکی جهل وگمراهی هستند، با انسانهائی که در نور هدایت قرار دارند، مساوی نمی باشند .
کسانی که در آتش و حرارت دوزخ قرار دادند، با کسانی که دربهشت زیر سایبان هستند، مساوی نمی باشند .
کسانی که مانند مردگان کلام حق را نمی شنوند، با کسانی که پذیرای آن هستند، مساوی نمی باشند .
آیات:۲۶-۲۳
این آیات در مورد ابلاغ دستورات الهی توسط پیامبران می باشد:
آنها به حق و با دلایل روشن و لوح و کتلب فرستاده شده اند .
تمامی آنها نقش ترساننده را در قوم خود داشته اند .
کافران به سزای اعمال خود رسیدند .
چرا آنها با وجود دیدن آن همه دلایل روشن، باز انکار می کردند؟
آیات: ۲۸و۲۷
این آیات به ذکر نشانه های آفرینش، مانند: نزول باران و تنوع رنگ درزمین سخت کوهی، مانند سنگ سفید (سنگ مرمر) سنگ قرمز(یاقوت) با رنگهای مختلف وسنگ عقیق سیاه و همچنین به تنوع رنگ درجانوران وانسان می پردازد و بیان می کند که دانشمندان با دیدن این آیات از خداوند به خاطر عظمت و جبروت او می ترسند وخداوند با مقام عالی خود، آمرزنده نیز می باشد.
آیات: ۳۰و۲۹
این آیات بیان می کند، کسانی که دنبال کسب سود ومنفعت از زندگی دنیا ئی هستند، چه باید بکنند.
خداوند از آنها سپاسگزاری شایسته خواهد کرد .
آیه: ۳۲و۳۱
این آیات در مورد کتاب خدا می باشد و به نکات ذیل اشاره می کند:
کتاب خدا بر حق می باشد.
این کتاب تصدیق کننده رسالت رسول اکرم می باشد .
خداوند با آگاهی و بصیرت کامل نسبت به بندگانش این کتاب را نازل کرده است .
مردمی که این کتاب برای آنها نازل شده است، سه دسته می باشند :
ظالم به نفس که همان اصحاب شمال می باشند و اهل جهنم می باشند .
مردم میانه رو ومقتصد که اصحاب یمین بوده و اهل بهشت می باشند .
السابقون السابقون که همان مقربون می باشند و پاداش خاص از خداوند دریافت می کنند .
آیات: ۳۵-۳۳
این آیات مربوط به پاداش السابقون در آخرت می باشد.
آیات: ۳۷و۳۶
این آیات در مورد مجازات کافرین در آخرت می باشد .
آیات: ۳۹و۳۸
این آیات در ادامه آیات مربوط به پاداش مقربان و مجازات کافرین بیان می کند: خداوندی که از غیب آسمانها و زمین آگاه می باشد، می داند که در ذهن افراد چه می گذرد .
کسی که کافر شود، کفر آن به خودش بر می گردد و باعث مجازاتش خواهد شد .
آیه:۴۰
این آیه نشان می دهد که مشرکان که از کافرین می باشند، هیچ استدلال منطقی برای شرک ورزیدن ندارند.
آیه: ۴۱
این آیه به قدرت لایزال الهی در حفظ آسمانها و زمین اشاره می کند .
آیات: ۴۵-۴۲
این آیات در مورد مدعیان پذیرش حق می باشد و حاوی نکات ذیل است:
آنها خود را بسیار خواهان هدایت نشان می دهند. ولی وقتی دستورات الهی به آنها برسد، پشت می کنند .
آنها متکبر هستند وفرصت طلب می باشند .
فرصت طلبی ونیرنگ بازی، کسی رابه جائی نمی رساند. عقوبت مکر اینگونه افراد به خودشان بازخواهدگشت .این سنت خداوند است که هرگز تغییر نمی کند .
آنها هیچ توجهی به سرنوشت اقوامی که قبل از آنها بوده اند، نمی کنند و درس نمی گیرند .
کفر آنها هیچ تاثیری بر خداوند ندارد و باعث افت قدرت او نمی شود .
خداوند در آخرت به حساب تک تک افراد خواهد رسید. در عین حال او از وضعیت بندگان خود آگاهی کامل دارد .
عناوین موضوعی سوره فاطر به ترتیب آیات
| آیات | موضوع | عنوان |
| ۱ | مهربان | اسامی یا صفات خدا |
| ۱ | مخصوص پروردگار | حمد وشکر خدا |
| ۱ | آفرینش آسمان | آسمان |
| ۱ | آفرینش زمین | زمین |
| ۱ | فرستادگان خدا | فرشتگان |
| ۱ | تعداد بالهای آنها | فرشتگان |
| ۱ | انجام هرکاری | قدرت خدا |
| ۲ | نبودن بازدارنده برای خداوند | رحمت خدا |
| ۲ | عزت با حکمت | عزت خدا |
| ۲ | باعزت | اسامی یا صفات خدا |
| ۲ | باحکمت | اسامی یا صفات خدا |
| ۳ | یادآوری نعمتهای خدا | دستورات خدا به امت |
| ۳ | چه کسی از آسمان وزمین به شما روزی می دهد؟ | سوال خدا |
| ۳ | یاد کردن نعمتها | کارهای خوب |
| ۳ | روزی از آسمانها و زمین | اقتصادی – روزی و درآمد |
| ۳ | نداشتن شریک | یگانگی خدا |
| ۳ | چرا روی برمی گردانند؟ | سوال خدا |
| ۴ | به سوی خدا – کارها | رجعت |
| ۴ | تکذیب کردن | سوال یا اعلان به محمد (ص) |
| ۴ | تکذیب پیامبران | پیامبران – از نگاه کلی |
| ۵ | فریب نخوردن از زندگی دنیا | دستورات خدا به امت |
| ۵ | غرور نداشتن در برابر خدا | دستورات خدا به امت |
| ۵ | برحق بودن | وعده خدا |
| ۵ | مکان فریب | دنیا – از نگاه کلی |
| ۵ | غرور | کارهای ناپسند |
| ۶ | دشمن انسان | جن – شیطان |
| ۶ | خواندن به سوی آتش | جن – شیطان |
| ۶ | حزب شیطان | جن – شیطان |
| ۷ | کافرین | اهل جهنم |
| ۷ | عذاب شدید | وضعیت جهنم |
| ۷ | آمرزیده شدن | صالحین – خصوصیات صالحین |
| ۷ | اجر زیاد | صالحین – خصوصیات صالحین |
| ۷ | کافرین ومومنان | قرآن – قیاس در قرآن |
| ۸ | گمراه کردن | اراده خدا |
| ۸ | هدایت کردن | اراده خدا |
| ۸ | اراده خدا | هدایت خدا |
| ۸ | زینت اعمال | کافرین |
| ۸ | زینت اعمال | قرآن – مثلهای قرآنی |
| ۸ | کافرین – غم نخوردن برای کافرین | دستور مستقیم به محمد (ص) |
| ۸ | کافرین | علم خدا |
| ۹ | زنده کردن همه مردم | قرآن – مثلهای قرآنی |
| ۹ | زنده شدن زمین موات | گیاهان |
| ۱۰ | مالکیت عزت | عزت خدا |
| ۱۰ | عزت | مالکیت خدا |
| ۱۰ | خوبی کردن | کارهای خوب |
| ۱۰ | صحبت کردن – سخن پاکیزه | کارهای خوب |
| ۱۰ | مکر بد | کارهای ناپسند |
| ۱۰ | مکر بد | اهل جهنم |
| ۱۰ | عذاب شدید | وضعیت جهنم |
| ۱۰ | عزت داشتن | نکات زندگی |
| ۱۱ | خلقت از گل | آفرینش انسان |
| ۱۱ | خلقت از نطفه | آفرینش انسان |
| ۱۱ | همسر | آفرینش انسان |
| ۱۱ | رحم مادر | آفرینش انسان |
| ۱۱ | درون رحم | علم خدا |
| ۱۱ | کتاب مبین- درج همه چیز | کتاب- ازنگاه کلی |
| ۱۱ | آفرینش انسان | قدرت خدا |
| ۱۲ | دریا | زمین – آب |
| ۱۲ | صید دریائی | خوراک انسان – خوردنی های مجاز |
| ۱۲ | گوشت تازه در یائی | نعمتهای خدا |
| ۱۲ | زیور آلات | نعمتهای خدا |
| ۱۲ | حرکت کشتی در دریا | نعمتهای خدا |
| ۱۲ | لزوم شکرگزاری | حمد وشکر خدا |
| ۱۲ | جستجوی فضل خدا | حمل ونقل – کشتی |
| ۱۲ | نعمت خدا | حمل ونقل – کشتی |
| ۱۳ | اختلاف شب وروز | گذشت زمان |
| ۱۳ | مسخر شدن خورشید | خورشید |
| ۱۳ | مسخر شدن ماه | ماه |
| ۱۳ | مدت معین حرکت | خورشید |
| ۱۳ | مدت معین حرکت | ماه |
| ۱۳ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۱۳ | حکومت آسمانها وزمین | مالکیت خدا |
| ۱۳ | دلیل نفی شرک | یگانگی خدا |
| ۱۳ | چرخش زمین | زمین |
| ۱۳ | خدایان | کافرین |
| ۱۴ | نشنیدن یا استجابت نکردن دعا | مشرکان – خدایان |
| ۱۴ | انکار شرک در قیامت | مشرکان – خدایان |
| ۱۴ | مشرکان – آگاهی دادن خداوند درباره آنها | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۱۴ | قیامت | اسامی روز قیامت |
| ۱۴ | انکار شرک مشرکان توسط خدایان | وضعیت محشر |
| ۱۵ | فقیر بودن | ویژگی های انسان |
| ۱۵ | بی نیاز | اسامی یا صفات خدا |
| ۱۵ | حمید | اسامی یا صفات خدا |
| ۱۷و۱۶ | آوردن مردمان جدید | اراده خدا |
| ۱۸ | مسئولیت اعمال | ویژگی های انسان |
| ۱۸ | عدم رابطه خویشاوندی | وضعیت محسشر |
| ۱۸ | جابجا نشدن اعمال با دیگری | وضعیت محشر |
| ۱۸ | ترساننده | نکات مهم در مورد محمد(ص) |
| ۱۸ | در نهان ترسیدن | کارهای خوب – ترس از خدا |
| ۱۸ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۱۸ | اقامه نماز | کارهای خوب- ترس از خدا |
| ۱۸ | تزکیه نفس | ویژگی های انسان- نفس |
| ۱۸ | به سوی خدا | رجعت |
| ۱۸ | تزکیه نفس | کارهای خوب |
| ۱۹ | کور وبینا | قرآن – قیاس در قرآن |
| ۲۰ | تاریکی و نور | قرآن – قیاس در قرآن |
| ۲۱ | سایه وحرارت آفتاب | قرآن – قیاس در قرآن |
| ۲۲ | مرده و زنده | قرآن – قیاس در قرآن |
| ۲۲ | شنوا کردن مردگان | اراده خدا |
| ۲۲ | شنوا کردن اهل قبور | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۲۴و۲۳ | ترساننده | نکات مهم در مورد محمد (ص) |
| ۲۴ | بشارت دهنده | نکات مهم در مورد محمد (ص) |
| ۲۴ | برحق بودن | نکات مهم در مورد محمد(ص) |
| ۲۴ | هدایت کننده برای هر قوم | پیامبران – از نگاه کلی |
| ۲۵ | تکذیب پیامبران پیشین | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۲۵ | تکذیب پیامبران | پیامبران – از نگاه کلی |
| ۲۵ | دلایل روشن | پیامبران – از نگاه کلی |
| ۲۵ | لوح | پیامبران – از نگاه کلی |
| ۲۵ | کتاب روشن | پیامبران – از نگاه کلی |
| ۲۵ | کتاب روشن | کتاب – از نگاه کلی |
| ۲۶ | چطور انکار می کردند ؟ | سوال خدا |
| ۲۶ | عذاب کافرین | عذاب خدا در دنیا |
| ۲۷ | دیدن نزول باران | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۲۷ | باران | آسمان |
| ۲۷ | میوه | گیاهان |
| ۲۷ | کوه | زمین- خشکی |
| ۲۷ | سنگ – سنگ مرمر | زمین- خشکی |
| ۲۷ | سنگ – یاقوت | زمین- خشکی |
| ۲۷ | سنگ عقیق سیاه | زمین- خشکی |
| ۲۷ | سنگ – سنگهای رنگی | زمین- خشکی |
| ۲۸ | نژادها | آفرینش انسان |
| ۲۸ | تنوع رنگ | جانوران |
| ۲۸ | رنگهای مختلف | جانوران – دام |
| ۲۸ | اهل تفکر | کارهای خوب- ترس از خدا |
| ۲۸ | ترس از خدا | تفکر – اهل تفکر |
| ۲۸ | باعزت | اسامی یا صفات خدا |
| ۲۸ | آمرزنده | اسامی یا صفات خدا |
| ۲۸ | عزیز آمرزنده | عزت خدا |
| ۲۸ | آمرزنده باعزت | رحمت خدا |
| ۳۰و۲۹ | تجارت با خدا | نکات زندگی |
| ۲۹ | خواندن کتاب خدا | کارهای خوب |
| ۲۹ | اقامه نماز | کارهای خوب- ترس از خدا |
| ۲۹ | انفاق کردن | کارهای خوب |
| ۲۹ | اهمیت دادن به نماز | نماز |
| ۲۹ | انفاق از روزی | اقتصادی – انفاق |
| ۳۰ | آمرزنده | اسامی یا صفات خدا |
| ۳۰ | شکرگزار | اسامی یا صفات خدا |
| ۳۰ | شاکر بودن خدا | حمد وشکر خدا |
| ۳۰ | آمرزنده سپاسگزار | رحمت خدا |
| ۳۱ | قرآن – برحق بودن قرآن | سوال یا اعلان به محمد(ص) |
| ۳۱ | تصدیق کننده | قرآن – عظمت قرآن |
| ۳۱ | بصیرت به بندگان | علم خدا |
| ۳۱ | نازل کردن به حق | قرآن – نزول قرآن |
| ۳۱ | آگاه | اسامی یا صفات خدا |
| ۳۱ | با بصیرت | اسامی یا صفات خدا |
| ۳۲ | هدایت | کتاب- از نگاه کلی |
| ۳۲ | ظلم به نفس | کارهای ناپسند – ظلم کردن |
| ۳۲ | هدایت خدا | هدایت خدا |
| ۳۲ | مقتصد | اهل بهشت- اصحاب یمین |
| ۳۲ | سبقت در کار خیر | اهل بهشت – مقربان |
| ۳۲ | میانه روی و سبقت در کار خیر | قرآن – قیاس در قرآن |
| ۳۳ | حلقه های طلا | وضعیت بهشت- مقربان |
| ۳۳ | مروارید | وضعیت بهشت- مقربان |
| ۳۳ | لباس حریر | وضعیت بهشت- مقربان |
| ۳۳ | حلقه های طلا | معاد جسمانی |
| ۳۳ | مروارید | معاد جسمانی |
| ۳۳ | لباس حریر | معاد جسمانی |
| ۳۳ | ابدی | وضعیت بهشت |
| ۳۵و۳۴ | مقربان | گفتار در قیامت |
| ۳۴ | حمد خدا در آخرت | حمد وشکر خدا |
| ۳۴ | زندگی خوش | وضعیت بهشت |
| ۳۴ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۳۴ | آمرزنده | اسامی یا صفات خدا |
| ۳۴ | شکر گزار | اسامی یا صفات خدا |
| ۳۴ | آمرزنده سپاسگزار | رحمت خدا |
| ۳۵ | زندگی خوش | وضعیت بهشت |
| ۳۶ | کافرین | اهل جهنم |
| ۳۶ | جاودانگی | وضعیت جهنم |
| ۳۶ | تخفیف عذاب | وضعیت جهنم |
| ۳۶ | اهل جهنم | کافرین |
| ۳۷ | خداوند و کافرین | گفتار در قیامت |
| ۳۷ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۳۷ | یاری نشدگان | کارهای ناپسند – ظلم کردن |
| ۳۸ | غیب | علم خدا |
| ۳۸ | آگاهی از افکار و اندیشه ها | علم خدا |
| ۳۹ | جانشینی خدا در زمین | انسان – آفرینش انسان |
| ۳۹ | جزای اعمال | آخرت – از نگاه کلی |
| ۳۹ | پروردگار | اسامی یا صفات خدا |
| ۳۹ | اضافه شدن بار گناهان | کافرین |
| ۳۹ | اضافه شدن خسارت | کافرین |
| ۴۰ | شریک گرفتن برای خدا | کارهای ناپسند- ظلم کردن |
| ۴۰ | گفتن به مشرکان | دستور مستقیم به محمد (ص) |
| ۴۰ | سوال از مشرکان | عرب جاهلیت |
| ۴۰ | دلیل نفی شرک | یگانگی خدا |
| ۴۰ | فریبکاری | کارهای ناپسند |
| ۴۰ | خالق چیری نبودن | مشرکان – خدایان |
| ۴۰ | شریک نبودن در خلقت | مشرکان – خدایان |
| ۴۰ | نداشتن کتاب | مشرکان – خدایان |
| ۴۱ | جلوگیری از زوال | آسمان |
| ۴۱ | جلوگیری از زوال | زمین |
| ۴۱ | صبور | اسامی یا صفات خدا |
| ۴۱ | آمرزنده | اسامی یا صفات خدا |
| ۴۱ | آمرزنده بردبار | رحمت خدا |
| ۴۱ | جلوگیری از زوال آسمانها و زمین | قدرت خدا |
| ۴۲ | سوگند به خدا | سوگند |
| ۴۲ | خداوند | قرآن – سوگند |
| ۴۲ | ترساننده | پیامبران – ازنگاه کلی |
| ۴۲ | مدعیان پذیرش هدایت | هدایت خدا |
| ۴۳ | تکبر داشتن | کارهای ناپسند |
| ۴۳ | مکر بد | کارهای ناپسند |
| ۴۳ | سنت گذشتگان وسنت خداوند | قرآن – قیاس در قران |
| ۴۳ | عدم تغییر سنت خداوند | سنت خدا |
| ۴۴ | سیر وسیاحت کردن | نکات زندگی |
| ۴۴ | تاریخ گذشتگان | مشرکان |
| ۴۴ | انجام هرکاری | قدرت خدا |
| ۴۴ | آگاه | اسامی یا صفات خدا |
| ۴۴ | قدیر | اسامی یا صفات خدا |
| ۴۵ | حسابرسی | وضعیت محشر |
| ۴۵ | رسیدن اجل | هنگام مرگ |
| ۴۵ | بصیرت به بندگان | علم خدا |