بسم الله الرحمن الرحیم
محمد(ص) در قرآن مجید
مقدمه
از پیامبر خدا رسول مصطفی (ص) هر چه بگوئیم، کم است. در این مقاله فقط به آیات الهی استناد شده است .همین بس که خدا او
را به نمونه انسان کامل برای همه مردم جهان معرفی کرده است. شاخص ویژه ای که از آن حضرت در این آیه ذکر شده است،یاد
زیاد خداوند می باشد .
لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ لِمَنْ کَانَ یَرْجُو اللَّهَ وَالْیَوْمَ الْآخِرَ وَذَکَرَ اللَّهَ کَثِیرًا) ۲۱:احزاب)
قطعا براى شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقى نیکوست، براى آن کس که به خدا و روز بازپسین امید دارد و خدا را فراوان یاد
مى کرد (۲۱)
رسول بزرگوار اسلام ماموریت داشت که مردم را آگاه وهوشیار کند، که زندگی باید فقط برای خدا باشد. آیه ذیل به صراحت بیان
می کند که هرچند شرایط زندگی فردی واجتماعی سخت ودشوار باشد، نباید از مسیر اطاعت خداوند خارج شد.
قُلْ إِنَّمَا أَعِظُکُم بِوَاحِدَهٍ أَن تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى ثُمَّ تَتَفَکَّرُوا مَا بِصَاحِبِکُم مِّن جِنَّهٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِیرٌ لَّکُم بَیْنَ یَدَیْ عَذَابٍ شَدِیدٍ (۴۶: سبا)
بگو: من فقط به شما یک اندرز مى دهم که دو دو و به تنهایى براى خدا به پا خیزید. سپس بیندیشید که رفیق شما هیچ گونه
دیوانگى ندارد. او شما را از عذاب سختى که در پیش است ، جز هشداردهنده اى [بیش] نیست (۴۶)
امید است این مقاله بتواند برای رهپویان راه حقیقت مفید واقع گردد.
متن مقاله
نگاه قرآن مجید به حضرت پیامبر اکرم(ص) را می توان به چند بخش تقسیم کرد:
عبادت، رسالت، ولایت، شفاعت، اخلاق ورفتار، دشمنی با کافرین ومشرکان
در اینجا به طور اجمال به آنها اشاره می کنیم:
- عبادت
رسول مکرم اسلام(ص) فقط برای خدای بزرگ زندگی کرد وتمامی اعمالش از گوچک وبزرگ برای خدابود.
در سوره انعام آیات: ۱۶۳-۱۶۱آمده است:
قُلْ إِنَّنِی هَدَانِی رَبِّی إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ دِینًا قِیَمًا مِّلَّهَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ ﴿۱۶۱﴾
قُلْ إِنَّ صَلاَتِی وَنُسُکِی وَمَحْیَایَ وَمَمَاتِی لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿۱۶۲﴾
لاَ شَرِیکَ لَهُ وَبِذَلِکَ أُمِرْتُ وَأَنَاْ أَوَّلُ الْمُسْلِمِینَ ﴿۱۶۳﴾
بگو: قطعا” پروردگارم مرا به راه راست هدایت کرده است. دینى پایدار، آیین ابراهیم حقگرا و او از مشرکان نبود. (۱۶۱)
بگو: قطعا” نماز من و [سایر] عبادات من و زندگى و مرگ من براى خداوند، پروردگار جهانیان است. (۱۶۲)
برای او هیچ شریکی نیست وبه این موارد] فوق[ امر شده ام ومن اولین مسلمان هستم. ﴿۱۶۳﴾
ایشان محشور نشدن با ظالمان وکسب رحمت وآمرزش الهی را در دعاها از خداوند مسئلت می کردند .
رَبِّ فَلَا تَجْعَلْنِی فِی الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ (۹۴: مومنون)
پروردگارا پس مرا در زمره قوم ستمکار قرار مده . (۹۴)
وَقُل رَّبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنتَ خَیْرُ الرَّاحِمِینَ (۱۱۸: مومنون)
و بگو: پروردگارا ببخشاى و رحمت کن [که] تو بهترین بخشایشگرى (۱۱۸)
- رسالت پیامبر
در مبحث مربوط به رسالت رسول اکرم (ص) به موارد ذیل اشاره می گردد:
قرآن عظیم، حمایت وسرپرستی خداوند، آخرین پیامبر، درس نخوانده، بشارت دهنده وترساننده ، شاهد، عدم اجباردر مسلمان
شدن، عدم تغییر دین خدا در طول تاریخ، جدائی از فرقه های دینی و عدم درخواست اجر از مردم
۲-۱- قرآن عظیم
وَلَقَدْ آتَیْنَاکَ سَبْعًا مِّنَ الْمَثَانِی وَالْقُرْآنَ الْعَظِیمَ (۸۷: حجر)
و به راستى به تو سبع المثانى [=سوره فاتحه] و قرآن بزرگ را عطا کردیم (۸۷)
وَأَنْ أَتْلُوَ الْقُرْآنَ فَمَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا یَهْتَدِی لِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَقُلْ إِنَّمَا أَنَا مِنَ الْمُنذِرِینَ (۹۲: نمل)
و اینکه قرآن را بخوانم، پس هر که هدایت شد، تنها به سود خود هدایت شده است و هر که گمراه شود، بگو: من فقط از
هشداردهندگانم (۹۲)
کِتَابٌ أُنزِلَ إِلَیْکَ فَلاَ یَکُن فِی صَدْرِکَ حَرَجٌ مِّنْهُ لِتُنذِرَ بِهِ وَذِکْرَى لِلْمُؤْمِنِینَ (۲: اعراف)
کتابى است که به سوى تو فرو فرستاده شده است، پس نباید در سینه تو از ناحیه آن تنگى باشد تا به وسیله آن هشدار دهى و
براى مؤمنان پندى باشد (۲)
۲-۲- حمایت و سرپرستی خداوند
إِنَّ وَلِیِّیَ اللّهُ الَّذِی نَزَّلَ الْکِتَابَ وَهُوَ یَتَوَلَّى الصَّالِحِینَ (۱۹۶: اعراف)
بىتردید سرور من آن خدایى است که قرآن را فرو فرستاده و او دوستدار شایستگان است (۱۹۶)
إِلاَّ تَنصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِینَ کَفَرُواْ ثَانِیَ اثْنَیْنِ إِذْ هُمَا فِی الْغَارِ إِذْ یَقُولُ لِصَاحِبِهِ لاَ تَحْزَنْ إِنَّ اللّهَ مَعَنَا فَأَنزَلَ اللّهُ سَکِینَتَهُ
عَلَیْهِ وَأَیَّدَهُ بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ کَلِمَهَ الَّذِینَ کَفَرُواْ السُّفْلَى وَکَلِمَهُ اللّهِ هِیَ الْعُلْیَا وَاللّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ (۴۰: توبه)
اگر او [پیامبر] را یارى نکنید، قطعا خدا او را یارى کرد. هنگامى که کسانى که کفر ورزیدند او را [از مکه] بیرون کردند و او نفر
دوم از دو تن بود. آنگاه که در غار [ثور] بودند، در آن هنگام به همراه خود گفت: اندوه مدار که خدا با ماست. پس خدا آرامش خود
را بر او فرو فرستاد و او را با سپاهیانى که آنها را نمىدیدید، تایید کرد و کلمه کسانى که کفر ورزیدند، پست می باشد و کلمه خداست
که برتراست و خدا با عزت با حکمت است (۴۰)
خدای بزرگ فضل وبرتری زیادی را به رسول اکرم عطا کرده است.
إِلاَّ رَحْمَهً مِّن رَّبِّکَ إِنَّ فَضْلَهُ کَانَ عَلَیْکَ کَبِیرًا (۸۷: اسراء)
مگر رحمتى از جانب پروردگارت [به تو برسد] زیرا فضل او بر تو همواره بسیار است (۸۷)
وَمَا کَانَ اللّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَأَنتَ فِیهِمْ وَمَا کَانَ اللّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ یَسْتَغْفِرُونَ (۳۳: انفال)
وتا تو در میان آنان هستى، خدا بر آن نیست که ایشان را عذاب کند و تا آنان طلب آمرزش مىکنند، خدا عذابکننده ایشان نخواهد
بود (۳۳)
۲-۳- آخرین پیامبر
مَّا کَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِّن رِّجَالِکُمْ وَلَکِن رَّسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِیِّینَ وَکَانَ اللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمًا (۴۰: احزاب)
محمد، پدرهیچ یک از مردان شما نیست. ولى فرستاده خدا و خاتم پیامبران است و خدا همواره بر هر چیزى داناست. (۴۰)
۲-۴- درس نخوانده
قُلْ یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنِّی رَسُولُ اللّهِ إِلَیْکُمْ جَمِیعًا الَّذِی لَهُ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ لا إِلَهَ إِلاَّ هُوَ یُحْیِی وَیُمِیتُ فَآمِنُواْ بِاللّهِ وَرَسُولِهِ النَّبِیِّ
الأُمِّیِّ الَّذِی یُؤْمِنُ بِاللّهِ وَکَلِمَاتِهِ وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ (۱۵۸: اعراف)
بگو: اى مردم، من پیامبر خدا به سوى همه شما هستم. همان [خدایى] که فرمانروایى آسمانها و زمین از آن اوست. هیچ معبودى
جز او نیست. زنده مىکند و مىمیراند. پس به خدا و فرستاده او که پیامبر درس نخواندهاى است که به خدا و کلمات او ایمان
دارد، بگروید و او را پیروى کنید. امید که هدایتشوید. (۱۵۸)
۲-۵- بشارت دهنده و ترساننده
در آیات ذیل خداوند به حقانیت رسول اکرم ونقش بشارت دهنده و ترساننده آن حضرت اشاره دارد .
فَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّکَ عَلَى الْحَقِّ الْمُبِینِ (۷۹: نمل)
پس بر خدا توکل کن. قطعا” تو بر حق آشکارى (۷۹)
إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ بِالْحَقِّ بَشِیرًا وَنَذِیرًا وَإِن مِّنْ أُمَّهٍ إِلَّا خلَا فِیهَا نَذِیرٌ (۲۴: فاطر)
ما تو را به حق، بشارتگر و هشداردهنده فرستادیم و هیچ امتى نبوده، مگر اینکه هشداردهندهاى داشته است. (۲۴)
إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ بِالْحَقِّ بَشِیرًا وَنَذِیرًا وَلاَ تُسْأَلُ عَنْ أَصْحَابِ الْجَحِیمِ (۱۱۹: بقره)
ما تو را بحق فرستادیم، تا بشارتگر و هشداردهنده باشى و درباره دوزخیان از تو پرسشى نخواهد شد. (۱۱۹)
أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ اللّهَ إِنَّنِی لَکُم مِّنْهُ نَذِیرٌ وَبَشِیرٌ (۲: هود)
که جز خدا را نپرستید. به راستى من از جانب او براى شما هشداردهنده و بشارت دهنده هستم. (۲)
قُل لاَّ أَمْلِکُ لِنَفْسِی نَفْعًا وَلاَ ضَرًّا إِلاَّ مَا شَاء اللّهُ وَلَوْ کُنتُ أَعْلَمُ الْغَیْبَ لاَسْتَکْثَرْتُ مِنَ الْخَیْرِ وَمَا مَسَّنِیَ السُّوءُ إِنْ أَنَاْ إِلاَّ نَذِیرٌ وَبَشِیرٌ
لِّقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ (۱۸۸: اعراف)
بگو: براى خودم اختیار سود و زیانى ندارم، جز آنچه خدا بخواهد و اگر غیب مىدانستم، قطعا خیر بیشترى مىاندوختم و هرگز
به من آسیبى نمىرسید. من جز بیم دهنده و بشارت دهنده براى گروهى که ایمان مىآورند، نیستم . (۱۸۸)
۲-۶- شاهد
حضرت رسول شاهد بر اعمال امت می باشند .
وَجَاهِدُوا فِی اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاکُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ مِّلَّهَ أَبِیکُمْ إِبْرَاهِیمَ هُوَ سَمَّاکُمُ الْمُسْلِمینَ مِن قَبْلُ وَفِی هَذَا
لِیَکُونَ الرَّسُولُ شَهِیدًا عَلَیْکُمْ وَتَکُونُوا شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ فَأَقِیمُوا الصَّلَاهَ وَآتُوا الزَّکَاهَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاکُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ
النَّصِیرُ (۷۸: حج)
و در راه خدا چنانکه حق جهاد [در راه] اوست، جهاد کنید. اوست که شما را [براى خود] برگزیده و در دین بر شما سختى قرار
نداده است. آیین پدرتان ابراهیم [نیز چنین بوده است] او بود که قبلا شما را مسلمان نامید و در این [قرآن نیز همین مطلب آمده
است] تا این پیامبر بر شما شاهد باشد و شما بر مردم شاهد باشید. پس نماز را برپا دارید و زکات بدهید و به پناه خدا بروید. او
مولاى شماست. چه نیکو مولایى و چه نیکو یاورى (۷۸)
یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِیرًا (۴۵: احزاب)
اى پیامبر ما تو را قطعا” شاهد و بشارت دهنده و هشداردهنده فرستادیم (۴۵)
حضرت محمد(ص) در روز محشر شهادت خواهند داد:
وَیَوْمَ نَبْعَثُ فِی کُلِّ أُمَّهٍ شَهِیدًا عَلَیْهِم مِّنْ أَنفُسِهِمْ وَجِئْنَا بِکَ شَهِیدًا عَلَى هَؤُلاء وَنَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَانًا لِّکُلِّ شَیْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَهً
وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِینَ (۸۹: نحل)
و [به یاد آور] روزى را که در هر امتى شاهدی از خودشان برایشان برانگیزیم و تو را [هم] بر این [امت] شاهد آوریم و این
کتاب را که روشنگر هر چیزى است و براى مسلمانان رهنمود و رحمت و بشارت است، بر تو نازل کردیم. (۸۹)
۲-۷- عدم اجبار در مسلمان شدن
رسول مکرم اسلام فقط وظیفه ابلاغ داشتند و حساب وکتاب با خداوند است.
وَإِن مَّا نُرِیَنَّکَ بَعْضَ الَّذِی نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّیَنَّکَ فَإِنَّمَا عَلَیْکَ الْبَلاَغُ وَعَلَیْنَا الْحِسَابُ (۴۰: رعد)
و اگر پارهاى از آنچه را که به آنان وعده مىدهیم، به تو بنمایانیم یا تو را بمیرانیم، جز این نیست که بر تو رساندن [پیام] است و
بر ما حساب [آنان] (۴۰)
یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءکُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِن رَّبِّکُمْ فَآمِنُواْ خَیْرًا لَّکُمْ وَإِن تَکْفُرُواْ فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَکَانَ اللّهُ عَلِیمًا حَکِیمًا
(۱۷۰: نساء)
اى مردم، آن پیامبر [موعود] حقیقت را از سوى پروردگارتان براى شما آورده است. پس ایمان بیاورید که براى شما بهتر است
و اگر کافر شوید [بدانید که] آنچه در آسمانها و زمین است، از آن خداست و خدا داناى حکیم است (۱۷۰)
وَأَنْ أَتْلُوَ الْقُرْآنَ فَمَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا یَهْتَدِی لِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَقُلْ إِنَّمَا أَنَا مِنَ الْمُنذِرِینَ (۹۲: نمل)
و اینکه قرآن را بخوانم ،پس هر که راه یابد، تنها به سود خود راه یافته است و هر که گمراه شود، بگو: من فقط از
هشداردهندگانم (۹۲)
۲-۸- جدائی از فرقه های دینی
إِنَّ الَّذِینَ فَرَّقُواْ دِینَهُمْ وَکَانُواْ شِیَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِی شَیْءٍ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَى اللّهِ ثُمَّ یُنَبِّئُهُم بِمَا کَانُواْ یَفْعَلُونَ (۱۵۹: ۶)
کسانى که دین خود را پراکنده ساختند و فرقه فرقه شدند، تو به هیچ وجه مسؤول ایشان نیستى. کارشان فقط با خداست. سپس به
آنچه انجام مىدادند، آگاهشان خواهد کرد (۱۵۹)
۲-۹- عدم تغییر دین خدا در طول تاریخ
بین پیامبران الهی در رسالتی که برعهده داشتند، تفاوتی نمی باشد. همه آنها مردم را به سوی خداوند دعوت می کردند .
آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنزِلَ إِلَیْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ کُلٌّ آمَنَ بِاللّهِ وَمَلآئِکَتِهِ وَکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لاَ نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِّن رُّسُلِهِ وَقَالُواْ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا
غُفْرَانَکَ رَبَّنَا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ (۲۸۵: بقره)
پیامبر (خدا) به آنچه از جانب پروردگارش بر او نازل شده است، ایمان آورده است، و مؤمنان همگى به خدا و فرشتگان و کتابها
و فرستادگانش ایمان آوردهاند (و گفتند:) (میان هیچ یک از فرستادگانش فرق نمىگذاریم) و گفتند: (شنیدیم و گردن نهادیم،
پروردگارا، آمرزش تو را (خواستاریم) و فرجام به سوى تو است.) (۲۸۵)
۲-۱۰- عدم درخواست اجراز مردم
وَمَا تَسْأَلُهُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِکْرٌ لِّلْعَالَمِینَ (۱۰۴: یوسف)
و تو بر این [کار] پاداشى از آنان نمىخواهى. آن [قرآن] جز پندى براى جهانیان نیست. (۱۰۴)
قُلْ مَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَن شَاء أَن یَتَّخِذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِیلًا (۵۷: فرقان)
بگو: بر این [رسالت] اجرى از شما طلب نمىکنم. جز اینکه هر کس بخواهد، راهى به سوى پروردگارش [در پیش] گیرد. (۵۷)
- ولایت
در بحث ولایت، مومنان موظند که خواست پیامبر را بر خواست خود ترجیح دهند و از او اطاعت کنند .
۳-۱- ترجیح دادن رسول خدا برخود
النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ وَأُوْلُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِی کِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُهَاجِرِینَ إِلَّا أَن
تَفْعَلُوا إِلَى أَوْلِیَائِکُم مَّعْرُوفًا کَانَ ذَلِکَ فِی الْکِتَابِ مَسْطُورًا (۶: احزاب)
پیامبر به مؤمنان از خودشان سزاوارتر [و نزدیکتر] است و همسرانش مادران ایشانند و خویشاوندان [طبق] کتاب خدا بعضى
[نسبت] به بعضى اولویت دارند [و] برشما مؤمنان و مهاجران [مقدمند] جز این نیست که برای دوستان [مؤمن] خود، کاری
معروف کنید و این در کتاب [خدا] نگاشته شده است (۶)
۳-۲- اطاعت از رسول خدا
قُلْ أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّوا فَإِنَّمَا عَلَیْهِ مَا حُمِّلَ وَعَلَیْکُم مَّا حُمِّلْتُمْ وَإِن تُطِیعُوهُ تَهْتَدُوا وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِینُ
(۵۴: نور)
بگو: خدا و پیامبر را اطاعت کنید. پس اگر پشت نمودید [بدانید که] بر عهده اوست، آنچه تکلیف شده و برعهده شماست، آنچه
موظف هستید و اگر اطاعتش کنید، هدایت خواهید یافت و بر فرستاده [خدا] جز ابلاغ آشکار [ماموریتى] نیست (۵۴)
- شفاعت
درمورد شفاعت رسول اکرم (ص) همین بس که خداوند به ایشان می فرماید: پرودگارت آنقدر به تو می دهد، تا راضی شوی .
وَلَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضَى (۵: ضحی)
لذا در آخرت هرآن کس که مومن محشور شود، مورد لطف و مرحمت خداوند قرار خواهد گرفت. رسول خدا رحمت برای
جهانیان است . از آنجا که خداوند می فرماید:
وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَهً لِّلْعَالَمِینَ (۱۰۷:انبیاء)
و تو را جز رحمتى براى جهانیان نفرستادیم (۱۰۷)
- اخلاق ورفتار رسول اکرم(ص)
۵-۱- دلسوزو مهربان بودن به مومنان
لَقَدْ جَاءکُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُم بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ (۱۲۸: توبه)
قطعا براى شما پیامبرى از خودتان آمد. بر او دشوار است که شما در رنج بیفتید به [هدایت] شما حریص و نسبت به مؤمنان دلسوز
مهربان است. (۱۲۸)
۵-۲- خوش خلقی و مشورت کردن
فَبِمَا رَحْمَهٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ
فَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ (۱۵۹: آل عمران)
پس به [برکت] رحمت الهى با آنان نرمخو [و پرمهر] شدى و اگر تندخو و سختدل بودى، قطعا از پیرامون تو پراکنده مىشدند.
پس از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و در کار[ها] با آنان مشورت کن و چون تصمیم گرفتى، بر خدا توکل کن. زیرا
خداوند توکلکنندگان را دوست مىدارد (۱۵۹)
۵-۳- زود باور بودن
وَمِنْهُمُ الَّذِینَ یُؤْذُونَ النَّبِیَّ وَیِقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ قُلْ أُذُنُ خَیْرٍ لَّکُمْ یُؤْمِنُ بِاللّهِ وَیُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِینَ وَرَحْمَهٌ لِّلَّذِینَ آمَنُواْ مِنکُمْ وَالَّذِینَ یُؤْذُونَ رَسُولَ اللّهِ
لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ (۶۱: توبه)
و از ایشان کسانى هستند که پیامبر را آزار مىدهند و مىگویند: او زودباور است. بگو: زود باوری برای شما بهتراست. به خدا ایمان
دارد و [سخن] مؤمنان را باور مىکند و براى کسانى از شما که ایمان آوردهاند، رحمتى است و کسانى که پیامبر خدا را آزار
مىرسانند، عذابى دردناک [در پیش] خواهند داشت (۶۱)
۵-۴- طلب آمرزش کردن برای مومنان
وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلاَّ لِیُطَاعَ بِإِذْنِ اللّهِ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَّلَمُواْ أَنفُسَهُمْ جَآؤُوکَ فَاسْتَغْفَرُواْ اللّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُواْ اللّهَ تَوَّابًا
رَّحِیمًا (۶۴: نساء)
و ما هیچ پیامبرى را نفرستادیم، مگر آنکه به توفیق الهى از او اطاعت کنند و اگر آنان وقتى به خود ستم کرده بودند، پیش تو
مىآمدند و از خدا آمرزش مىخواستند و پیامبر [نیز] براى آنان طلب آمرزش مىکرد، قطعا خدا را توبهپذیر مهربان مىیافتند. (۶۴)
- دشمنی با کافرین ومشرکان
۶-۱- استغفارنکردن برای مشرکان
مَا کَانَ لِلنَّبِیِّ وَالَّذِینَ آمَنُواْ أَن یَسْتَغْفِرُواْ لِلْمُشْرِکِینَ وَلَوْ کَانُواْ أُوْلِی قُرْبَى مِن بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِیمِ (۱۱۳: توبه)
بر پیامبر و کسانى که ایمان آوردهاند، سزاوار نیست که براى مشرکان پس از آنکه برایشان آشکار گردید که آنان اهل دوزخند،
طلب آمرزش کنند، هر چند خویشاوند [آنان] باشند. (۱۱۳)
۶-۲- برائت از مشرکان وکافران
بَرَاءهٌ مِّنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى الَّذِینَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِکِینَ (۱: توبه)
[این آیات] اعلام بیزارى [و عدم تعهد] است از طرف خدا و پیامبرش نسبت به آن مشرکانى که با ایشان پیمان بستهاید (۱)
وَإِن کَذَّبُوکَ فَقُل لِّی عَمَلِی وَلَکُمْ عَمَلُکُمْ أَنتُمْ بَرِیئُونَ مِمَّا أَعْمَلُ وَأَنَاْ بَرِیءٌ مِّمَّا تَعْمَلُونَ (۴۱: یونس)
و اگر تو را تکذیب کردند، بگو:عمل من به من اختصاص دارد و عمل شما به شما اختصاص دارد. شما مسئول آنچه من انجام
مىدهم ، نیستید و من مسئول آنچه شما انجام نمىدهید، نیستم. (۴۱)
۶-۳- جزای جهنم برای دشمنان
أَلَمْ یَعْلَمُواْ أَنَّهُ مَن یُحَادِدِ اللّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِیهَا ذَلِکَ الْخِزْیُ الْعَظِیمُ (۶۳: توبه)
آیا ندانستهاند که هر کس با خدا و پیامبر او درافتد، براى او آتش جهنم است که در آن جاودانه خواهد بود. این همان رسوایى
بزرگ است (۶۳)
وَمَن یُشَاقِقِ الرَّسُولَ مِن بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُ الْهُدَى وَیَتَّبِعْ غَیْرَ سَبِیلِ الْمُؤْمِنِینَ نُوَلِّهِ مَا تَوَلَّى وَنُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَسَاءتْ مَصِیرًا (۱۱۵: نساء)
و هر کس پس از آنکه راه هدایت براى او آشکار شد، با پیامبر به مخالفت برخیزد و [راهى] غیر راه مؤمنان در پیش گیرد، وى
را به انچه روى خود را بدان سو کرده واگذاریم و به دوزخش کشانیم و چه بازگشتگاه بدى است (۱۱۵)
- درود خداوند وفرشتگان بر رسول اکرم (ص)
حسن ختام این مقاله درود خداوند و فرشتگان برآن حضرت و لزوم فرمانبرداری از ایشان می باشد:
إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا (۵۶: احزاب)
خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود مىفرستند. اى کسانى که ایمان آوردهاید، بر او درود فرستید و به فرمانش بخوبى گردن نهید. (۵۶)